مشارکت و معاونت در جرایم مواد مخدر

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشارکت و معاونت در جرایم مواد مخدر
عنوانمشارکت و معاونت در جرایم مواد مخدر
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوجواد تیموری
استاد راهنماعباس شیخ الاسلامی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۸
دانشگاهمرکز پیام نور تهران



مشارکت و معاونت در جرایم مواد مخدر عنوان پایان نامه ای است که توسط جواد تیموری، با راهنمایی عباس شیخ الاسلامی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

چکیده

یکی از قواعد مهم حقوق جزای عمومی، قاعده شرکت و معاونت در جرم است. مطابق ماده ۴۲ قانون مجازات اسلامی، ضابطه شرکت در جرم، دخالت تمام شرکاءدر عنصر مادی جرم و استناد جرم به تمام شرکاء است. در جرایم مواد مخدر، همیشه از این ضابطه پیروی نمی شود. مواردی وجود دارد که شخص یا اشخاصی حتی بدون دخالت در عنصر مادی جرم، شریک جرم تلقی شده اند. توجه به این مساله امروزه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. چرا که ارتکاب جرایم مواد مخدر، در حال حاضر، از حالت سنتی خارج شده و اغلب به صورت گروهی، باندی و سازمان یافته انجام می شود. این امر لزوم بازنگری در قوانین مبارزه با مواد مخدر، بویژه در بحث مشارکت و معاونت در ارتکاب این جرایم، تبیین مفاهیم جرایم باندی، شبکه مجرمانه، سازمان بزهکار و ... رامبرهن می سازد. مرتکبین جرایم مواد مخدر، ممکن است از نزدیکترین بستگان خود (همسر و فرزندان) برای نیل به اهداف خود استفاده کنند. این درحالی است که در اغلب موارد، این افراد تحت تاثیر اکراه و اجبار، تن به ارتکاب این گونه جرایم (درقالب مباشرت، مشارکت و یا معاونت) می دهند؛ ولیکن به هنگام دادرسی های جزایی، توجه به این امر مغفول می ماند. سیاست جنایی قانونگذار در حمایت از این افراد، شایسته اصلاح و بازنگری است.از طرف دیگر، با توجه به اینکه ارتکاب جرایم مواد مخدر به صورت انفرادی تقریبا غیر ممکن است؛ لذا در جریان تولید، اخفاء ،حمل و نگهداری، خرید و فروش، توزیع و قاچاق مواد مخدر، معمولا زنجیره ای از افراد همکاری دارند. عده ای نیز با داشتن نفوذ بالا و تمکن مالی، به هدایت و ساماندهی این زنجیره، می پردازند. در عمل اتفاق افتاده است که مراجع قضایی به هنگام دادرسی، به نقش بازیگر دانان پشت صحنه این زنجیره، توجه ننموده و در پرداختن به این موضوع رغبتی ندارند.واقعیت این است که بدون همکاری شرکاء و معاونین و اعضای این زنجیره ، پروژه تولید تا مصرف مواد مخدر، با شکست مواجه خواهد شد.در قانون مبارزه با مواد مخدر، وضع مالکین مواد مخدر با توجه به عدم قید تملک نمودن از صراحت لازم برخوردار نیست. مشخص نیست، مالکین مواد مخدر بایستی بعنوان شریک جرم تحت تعقیب جزایی قرار گیرند یا معاون جرم؛ یا اینکه هیچ یک از این ۲ عنوان بر عمل مالک صادق نیست. امروزه، عمل اشخاصی که در آمد حاصل از قاچاق مواد مخدر را شستشو نموده و منبع و منشا آن را تبدیل یا کتمان می کنند، در دستور کار جدی، دست اندرکاران مبارزه با مواد مخدر قرار گرفته است.در این پایان نامه به تشریح هر یک از موضوعات فوق پرداخته شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست عناوین و مطالب

عنوان صفحه

مقدمه : ۱

۱– هدف و انگیزه انتخاب موضوع : ۴

۲– پیشینه تحقیق : ۵

۳– سوالات تحقیق : ۶

۴– فرضیات : ۶

۵– روش تحقیق : ۷

۶– سختیها و مشکلات تحقیق : ۷

۷– مفاهیم و اصطلاحات : ۷

۸– معرفی مباحث : ۱۴


فصل اول: مشارکت در جرایم مواد مخدر

بخش اول : کلیات ۱۷

گفتار اول : سیر قانونگذاری و سابقه تاریخی ۱۷

مبحث اول : سابقه تاریخی از منظر حقوق بین الملل ۱۷

مبحث دوم : سابقه تاریخی از منظر حقوق داخلی ۲۲

گفتار دوم : مبانی نظری و خلاء های قانونی ۲۸

مبحث اول : مبانی نظری ۲۸

مبحث دوم : خلاء های قانونی ۳۱

بخش دوم : ماهیت ، ارکان و انواع ۳۵

گفتار اول : ماهیت ۳۶

مبحث اول : تعریف شرکت و تمایز آن با معاونت ۳۶

۱– مشارکت در جرم : ۳۶

۲– معاونت در جرم : ۳۹

۳– تفاوتهای معاونت با مشارکت: ۴۱

مبحث دوم : جرایم سازمان یافته و وجه تمایز آن با شرکت در جرم ۴۲

۱– منشاء پیدایش جرم سازمان یافته ۴۲

۲– تعریف جرم سازمان یافته ۴۲

۳– ویژگی های سازمان بزهکار ۴۴

۴– مصادیق جرایم سازمان یافته ۴۵

۵– تمایز جرایم سازمان یافته با تروریسم ۴۵

۶– تمایز جرایم سازمان یافته با جرایم باندی ۴۶

۷– وجه تمایز شرکت در جرم و جرایم سازمان یافته : ۴۶

گفتار دوم : ارکان ۴۹

مبحث اول : جرایم تعزیری و باز دارنده ۴۹

۱– ماهیت حقوقی جرم ارتکابی: ۴۹

۲– علم و اطلاع : ۵۰

۳– انجام عملیات اجرایی : ۵۱

۴– تعدد مباشرین: ۵۴

مبحث دوم : سایر جرایم ۵۴

۱– جرایم غیر تعزیری و بازدارنده : ۵۴

۲– جرایم غیر عمدی : ۵۶

۳– شرکت در جرم قاچاق ۵۷

گفتار سوم : انواع ۵۹

مبحث اول : خرید ، حمل ، نگهداری و اخفاء مواد مخدر ۶۵

۱– خرید ۶۵

۲– حمل ۶۷

۳– نگهداری ۶۸

۴– اخفاء ۷۰

مبحث دوم : فروش ، در معرض فروش قرار دادن توزیع، وارد و صادر کردن، ساختن و تولید مواد مخدر ۷۲

۱– فروش : ۷۲

۲– در معرض فروش قراردادن : ۷۴

۳– توزیع : ۷۸

۴– وارد و صادر کردن : ۷۹

۵– تولید و ساخت : ۸۰

مبحث سوم : کشت خشخاش، کوکا و شاهدانه ۸۱

مبحث چهارم : قاچاق مواد مخدر ۸۲

مبحث پنجم : جرایم مرتبط با مواد مخدر (جرایم تبعی) ۸۴

۱– معد ساختن مکانی برای انبار، تولید یا توزیع مواد مخدر ۸۴

۲– دایر کردن یا اداره کردن مکان استعمال مواد مخدر: ۸۶

۳– امحاء یا اخفاء ادله جرم : ۸۷

۴– پول شویی : ۸۷

بخش سوم : مجازات ۹۳

گفتار اول : انواع و ماهیت مجازات ها ۹۳

مبحث اول : انواع مجازات ها ۹۴

۱–اعدام: ۹۴

۲–حبس: ۹۴

۳–شلاق: ۹۴

۴–جزای نقدی: ۹۵

۵–مصادره ی اموال: ۹۵

۶–ضبط مال: ۹۵

۷–انفصال دایم یا موقت از خدمات دولتی: ۹۵

۸–تنزل درجه: ۹۵

۹–لغو موافقت اصولی و پروانه کسب : ماده ۱۳ ۹۵

۱۰–محرومیت از مشاغل دولتی واز عضویت در شوراها : ماده ۲۵ ۹۵

مبحث دوم : ماهیت مجازاتها ۹۶

۱–مجازات اصلی ۹۶

۲ – مجازات تکمیلی ۹۸

۳– مجازات تبعی : ۹۹

گفتار دوم : حدود مسوولیت شرکاء ۹۹

مبحث اول : تعیین مجازات شرکاء در شبهه ی محصوره ۱۰۰

مبحث دوم : مشخص نبودن سهم شرکاء و میزان مسیولیت آنان ۱۰۲

گفتار سوم : کیفیات موثر در میزان مجازات ۱۰۵

مبحث اول : جهات تقلیل و تخفیف مجازات ۱۰۵

۱– استفاده از کیفیات مخففه وتبدیل مجازات ۱۰۵

۲– عذرهای قانونی یا معاذیر قانونی : ۱۰۸

۳– تعلیق مجازات : ۱۰۹

مبحث دوم : جهات تشدید مجازات ۱۱۰

۱– سردستگی : ۱۱۱

۲– سمت مرتکب : ۱۱۲

۳– تعدد جرم : ۱۱۳

۴– تکرار جرم : ۱۱۳

۵– مسلحانه بودن عملیات : ۱۱۴

۶– میزان و نوع محموله مورد قاچاق : ۱۱۴


فصل دوم: معاونت در جرایم مواد مخدر

بخش اول : کلیات ۱۱۶

گفتار اول : سیر قانونگذاری و سابقه تاریخی ۱۱۶

مبحث اول : قبل از انقلاب اسلامی ۱۱۶

مبحث دوم : پس از انقلاب اسلامی ۱۱۹

گفتار دوم : مبانی و تیوری های مجرمیت معاون ۱۲۲

مبحث اول : مبانی ۱۲۲

مبحث دوم : تیوری های مجرمیت ۱۲۴

بخش دوم : ارکان ، اشکال و صلاحیت ها ۱۲۶

گفتار اول : ارکان ۱۲۷

مبحث اول : ارکان مادی ۱۲۷

۱– انجام فعل مادی یا غیر مادی : ۱۲۷

۲– ارتکاب جرم مقصود توسط مجرم اصلی : ۱۳۳

۳– تقدم یا اقتران زمانی بین عمل معاون و مباشر : ۱۳۵

مبحث دوم : ارکان معنوی ۱۳۶

۱– علم و آگاهی معاون از مجرمانه بودن فعل مباشر: ۱۳۶

۲– اراد انجام فعل معاونت: ۱۳۶

۳– وحدت قصد بین معاون و مباشر: ۱۳۶

گفتار دوم : اشکال معاونت در جرم ۱۳۹

مبحث اول : مصادیق ۱۳۹

۱– تحریک: ۱۳۹

۲– ترغیب : ۱۴۲

۳– تهدید : ۱۴۵

۴– تطمیع : ۱۴۶

۵– دسیسه ، فریب و نیرنگ : ۱۴۶

۶– تهیه وسیله ارتکاب جرم : ۱۴۷

۷– ارایه طریق ارتکاب جرم : ۱۵۲

۸– تسهیل وقوع جرم : ۱۵۲

مبحث دوم : واسطه گری در جرایم مواد مخدر ۱۵۳

مبحث سوم : مصادیق معاونت بعنوان جرم خاص ۱۵۵

مبحث چهارم : معاونت در معاونت ۱۵۷

گفتار سوم : صلاحیت محاکم و مجازات معاون ۱۵۹

مبحث اول : صلاحیت محاکم ۱۵۹

–۱ ارتکاب جرایم مواد مخدر توسط اطفال ۱۶۲

–۲ ارتکاب جرایم مواد مخدر توسط نظامیان ۱۶۳

–۳ ارتکاب جرایم مواد مخدر توسط روحانیون ۱۶۴

–۴ ارتکاب جرایم مواد مخدر توسط مقامات ۱۶۵

مبحث دوم : مجازات معاون ۱۶۶

نتیجه گیری ۱۶۹

پیشنهادات ۱۷۰

منابع و ماخذ ۱۷۳


ضمایم

ضمیمه ۱) قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن مصوب ۱۷/۸/۷۶ مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۸۱

ضمیمه

) قسمتی از پیش نویس متن اصلاحی قانون مبارزه با مواد مخدر ، روان گردان و پیش ساز ها ۱۹۶

ضمیمه ۳) نمونه آراء محاکم انقلاب اسلامی در خصوص معاونت و مشارکت در جرایم مواد مخدر ۲۱۴

رای شماره ۱ ۲۱۴

رای شماره ۲ ۲۲۰

رای شماره ۳ ۲۲۵

رای شماره ۴ ۲۳۰

رای شماره ۵ ۲۳۲

رای شماره ۶ ۲۳۶

ضمیمه ۴) نظریات مشورتی اداره حقوقی در خصوص مواد مخدر مشارکت و معاونت ۲۴۰

کلیدواژه ها

  • مشارکت
  • جرم
  • ماده مخدر
  • جرم سازمان یافته
  • مشارکت
  • معاونت
  • حقوق جزای عمومی
  • دادرسی