مشروعیت مداخله جهت تحکیم استقرار و اعاده دموکراسی
 | |
| عنوان | مشروعیت مداخله جهت تحکیم استقرار و اعاده دموکراسی |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | علی توکلی طبسی |
| استاد راهنما | همایون حبیبی |
| استاد مشاور | رویا معتمدنژاد، محمدرضا ضیایی بیگدلی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۸۸ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
مشروعیت مداخله جهت تحکیم استقرار و اعاده دموکراسی عنوان رساله ای است که توسط علی توکلی طبسی، با راهنمایی همایون حبیبی و با مشاوره رویا معتمدنژاد و محمدرضا ضیایی بیگدلی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع دکتری دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
تردیدی نیست که توسعه و تحول ، مقتضای حال حقوق بین الملل است ، گویا تحول همزاد این رشته حقوقی نوپا اما پویاست . در چرخه تحول این رشته حقوقی ، بیش از پیش موضوعاتی که قبلا در حیطه صلاحیت داخلی دولتها قرار داشته اند به عرصه حقوق بین الملل وارد شده اند . تا چند دهه گذشته ، اشکال سیاسی حکومتها و یا به عبارتی نحوه ساماندهی شکل سیاسی حکومت ، داخل در صلاحیت داخلی دولتها بود و حقوق بین الملل گزیری جز چشم فرو بستن و عدم ورود به این حیطه را نداشت . معهذا با ارتقاء جایگاه دموکراسی در حقوق بین الملل و شکل گیری مفهوم مشروعیت دموکراتیک حداقل در دکترین ، در کنار شکل گیری رویه های جدید در شناسایی کشورها و حکومتها و عضویت در سازمانهای بین المللی ، حقوق بین الملل از موضع انفعال و بیطرفی در این حوزه خارج گردید . از سوی دیگر میان صلح و امنیت بین المللی و منطقه ای و شکل سیاسی حکومتها بیش از گذشته پیوند و رابطه ای آشکار برقرار گردید، رابطه ای که در موارد عدیده توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد احراز گردید. با وجود این خروج حقوق بین الملل از موضع بیطرفی لزوما به معنای شکل گیری قواعد جدید در این حوزه نیست ، رساله حاضر درصدد است با طرح نقطه نظرات حقوقدانان مختلف و همچنین رویه کشورها و سازمانهای بین المللی ، موضوع شکل گیری قاعده یا قواعد جدید درخصوص مشروعیت مداخله در معنای عام آن جهت تحکیم ، استقرار یا اعاده دموکراسی را مورد کنکاش قرار دهد . بدیهی است هرگونه تحول در این حوزه به معنای تحول در اصول دولت محور حقوق بین الملل یعنی اصل احترام به حاکمیت دولتها ، اصل منع مداخله و اصل منع توسل به زور خواهد بود . اصولی که در حقوق بین الملل کلاسیک ، همچون حریمی مقدس ، تعرض ناپذیری حکومتها را در عرصه بین المللی تضمین می نمودند .
ساختار و فهرست رساله
مقدمه الف
فصل اول : مفاهیم و تعاریف اساسی ۱
بخش اول : اصول حاکم بر ممنوعیت مداخله ۲
گفتار اول : اصل احترام به حاکمیت دولتها ۳
مبحث نخست : جایگاه اصل احترام به حاکمیت ۳
مبحث دوم : تحول در مفهوم حاکمیت ۵
گفتار دوم : اصل عدم مداخله ۱۱
مبحث نخست : سابقه تاریخی ۱۱
مبحث دوم : مفهوم و جایگاه اصل عدم مداخله ۱۴
مبحث سوم : موضوعات اساسا در صلاحیت داخلی ۱۸
گفتارسوم : اصل منع توسل به زور ۲۴
مبحث نخست : سابقه تاریخی ۲۴
بند اول : دوران قبل از تدوین منشور ملل متحد ۲۴
بند دوم :دوران پس از منشور ملل متحد ۲۷
مبحث دوم : محدوده و قلمرو اصل منع توسل به زور ۲۹
بند اول : قلمرو اصل منع توسل به زور ۲۹
بند دوم : رابطه اصل منع توسل به زور و اصل منع مداخله ۳۱
بند سوم : اعتبار اصل منع توسل به زور ۳۳
مبحث سوم : استثنایات اصل منع توسل به زور ۳۶
بند اول : استثنایات مندرج در منشور ملل متحد ۳۶
الف– دفاع مشروع ۳۶
ب– مجوز شورای امنیت سازمان ملل متحد ۴۰
ف–ه–رس–ت م–طال–ب
عنوان صفحه
بند دوم : استثنایات خارج از منشور ملل متحد ۴۵
الف : حق تعیین سرنوشت ۴۵
ب: مداخله بشر دوستانه ۵۰
۱–مفهوم مداخله بشر دوستانه ۵۰
۲–جایگاه مداخله بشر دوستانه در نظام ملل متحد ۵۲
۳–مداخله بشر دوستانه در رویه بین المللی و دکترین ۵۵
۴–شرایط مداخله بشر دوستانه ۶۱
بخش دوم : دموکراسی و حقوق بین الملل ۶۶
گفتار نخست :جایگاه دموکراسی ۶۷
مبحث اول : مفهوم و اهمیت دموکراسی ۶۷
مبحث دوم : توسعه دموکراسی ۷۴
مبحث سوم : دموکراسی سازی یا صدور دموکراسی ۷۷
بند اول : دموکراسی سازی یکجانبه ۷۷
بند دوم : شرایط استقرار دموکراسی ۸۲
بند سوم : دموکراسی سازی سازمانی ۸۴
مبحث چهارم : دموکراسی و صلح و امنیت بین المللی ۸۹
بند اول : دموکراسی و تروریسم ۹۰
بند دوم : دموکراسی و منازعات داخلی و بین المللی ۹۳
مبحث پنجم : بین المللی شدن دموکراسی ۹۶
گفتاردوم : حکمرانی مطلوب، حاکمیت قانون و حقوق بشر ۱۰۱
مبحث نخست : ارتباط متقابل حقوق بشر و دموکراسی ۱۰۱
مبحث دوم : حکمرانی مطلوب ۱۰۷
ف–ه–رس–ت م–طال–ب
عنوان صفحه
مبحث سوم : حاکمیت قانون ۱۱۲
گفتارسوم : حق و تعهد بر دموکراسی ۱۱۶
مبحث نخست : مفهوم حق بر دموکراسی ۱۱۶
مبحث دوم : ابعاد حق بر دموکراسی ۱۲۲
بند اول : حق بر دموکراسی از لحاظ ماهوی ۱۲۲
بند دوم : حق بر دموکراسی از لحاظ شکلی ۱۲۳
بند سوم : حق بر دموکراسی از لحاظ ساختاری ۱۲۳
مبحث سوم : حق بر مشارکت سیاسی ۱۲۵
مبحث چهارم : تعهد به دموکراسی ۱۲۹
فصل دوم : تحکیم ، استقرار و اعاده دموکراسی و تحول در حقوق بین الملل ۱۳۵
بخش اول : تحکیم ، استقرار و اعاده دموکراسی و ممنوعیت مداخله ۱۳۶
گفتار اول : تحکیم دموکراسی یکجانبه ۱۳۶
گفتار دوم : مداخله دموکراتیک همراه با رضایت ۱۳۹
مبحث اول : شرایط رضایت به مداخله ۱۴۰
مبحث دوم : شرایط مقامات ابراز کننده رضایت ۱۴۱
مبحث سوم : مصادیق مداخله از طریق دعوت ۱۴۵
بند اول : گرانادا ۱۴۵
بند دوم : پاناما ۱۴۷
بند سوم: هاییتی ۱۵۰
بند چهارم : سیرالیون ۱۵۲
گفتار سوم : مداخله دموکراتیک یکجانبه ۱۵۴
ف–ه–رس–ت م–طال–ب
عنوان صفحه
مبحث نخست : برخی مصادیق مداخلات یکجانبه و توجیهات ارایه شده ۱۵۴
بند اول : مداخله در گرانادا ۱۵۴
بند دوم : مداخله در پاناما ۱۵۷
مبحث دوم : نقد مشروعیت مداخله دموکراتیک یکجانبه ۱۵۹
بند اول : ناکارآمدی سازمان ملل متحد و تفسیر موسع از بند چهار از ماده
منشور ۱۵۹
بند دوم : حق مداخله به عنوان یک حق عرفی حقوق بین الملل ۱۶۱
گفتارچهارم:تحکیم دموکراسی و مداخله سازمانی جهت استقراریا اعاده دموکراسی ۱۶۹
مبحث اول : تحکیم دموکراسی سازمانی ۱۶۹
بند اول : سازمان ملل متحد ۱۶۹
بند دوم : سازمانهای منطقه ای ۱۷۳
مبحث دوم : اقدامات قهری سازمانی جهت استقرار یا اعاده دموکراسی ۱۷۶
بند اول : مداخله دموکراتیک با مجوز شورای امنیت سازمان ملل متحد ۱۷۶
الف : اسپانیا ۱۸۰
ب : هاییتی ۱۸۲
ج : سیرالیون ۱۸۵
بند دوم : شورای امنیت و تنفیذ مداخلات یکجانبه ۱۹۰
گفتار پنجم : اعاده دموکراسی از طریق پیمانهای مداخله دموکراتیک ۱۹۷
مبحث اول : محتوای پیمانهای مداخله دموکراتیک ۱۹۷
مبحث دوم : مشروعیت پیمانهای مداخله دموکراتیک ۲۰۱
بخش دوم : دموکراسی و تحول در اصول تعیین سرنوشت و احترام به حاکمیت دولتها ۲۰۶
گفتار نخست : مداخله و اصل تعیین سرنوشت ۲۰۶
ف–ه–رس–ت م–طال–ب
عنوان صفحه
مبحث اول : تحول مفهومی اصل تعیین سرنوشت به سوی حق بردموکراسی برای همه ۲۰۷
بند اول : تحول مفهومی اصل تعیین سرنوشت در اسناد بین المللی ۲۰۷
بند دوم : حق تعیین سرنوشت به سوی حق بر حکومت دموکراتیک ۲۱۲
مبحث دوم : مشروعیت مداخله جهت اعمال حق تعیین سرنوشت ۲۱۹
گفتار دوم : مداخله و اصل احترام به حاکمیت دولتها ۲۲۶
بخش سوم : دموکراسی و تحول در مفهوم عضویت در جامعه بین المللی ۲۳۱
گفتار نخست : دموکراسی شرط شناسایی ۲۳۱
مبحث اول : دموکراسی شرط شناسایی کشور ۲۳۲
بند اول: اتحاد جماهیر شوروی ۲۳۴
بند دوم : یوگسلاوی ۲۳۶
مبحث دوم : دموکراسی شرط شناسایی حکومت ۲۳۸
بند اول : اتحادیه آفریقا ۲۴۲
الف : اوگاندا ۲۴۲
ب : سیرالیون ۲۴۳
بند دوم : سازمان کشورهای آمریکایی ۲۴۴
الف : پرو ۲۴۴
ب: هندوراس ۲۴۶
گفتار دوم : دموکراسی شرط عضویت در سازمانهای بین المللی ۲۵۱
مبحث اول : سازمانهای منطقه ای ۲۵۱
بند اول : شورای اروپا ، سازمان امنیت و همکاری در اروپا ۲۵۱
بنددوم : اتحادیه اروپا ۲۵۳
بند سوم : سازمان کشورهای آمریکایی ۲۵۴
بند چهارم : اتحادیه آفریقا ۲۵۵
مبحث دوم : سازمان های بین المللی ۲۵۵
گفتارسوم :مشروعیت دموکراتیک ،شرط مشروعیت حکومت در حقوق بین الملل ۲۵۷
مبحث نخست : مفهوم مشروعیت دموکراتیک ۲۵۷
مبحث دوم : تغییر نگاه حقوق بین الملل نسبت به مشروعیت حکومتها ۲۶۲
مبحث سوم : عدم مشروعیت حکومت و مداخله بشر دوستانه بین المللی ۲۶۹
نتیجه گیری ۲۷۲
منابع و مآخذ ۲۸۵
کلیدواژه ها
- مردم سالاری
- مشروعیت
- دخالت
- حقوق بین الملل
- ملل متحد (یو.ان)
- دولت
- مداخله استقرار دموکراسی اعاده دموکراسی