مطالعه تطبیقی آثار و مبانی آگهی های تبلیغاتی و کارکرد آن در حقوق قراردادها

عنوان	مطالعه تطبیقی آثار و مبانی آگهی های تبلیغاتی و کارکرد آن در حقوق قراردادها
رشته	فقه و حقوق خصوصی
دانشجو	مرتضی عزیزی
استاد راهنما	بهرام تقی پور
استاد مشاور	حسین شفیعی فینی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۰
دانشگاه	دانشگاه خوارزمی

مطالعه تطبیقی آثار و مبانی آگهی های تبلیغاتی و کارکرد آن در حقوق قراردادها عنوان رساله ای است که توسط مرتضی عزیزی، با راهنمایی بهرام تقی پور و با مشاوره حسین شفیعی فینی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع دکتری دانشگاه خوارزمی دفاع گردید.

چکیده

استفاده از تبلیغات در جامعه به خصوص در معاملات اگر بصورت خلاف واقع و گمراه کننده باشد و اطلاعات نادرست در اختیار مخاطب و مصرف کننده قرار دهد، پیامدهای زیان آوری در اقتصاد و فرهنگ ایجاد می نماید. برای پیشگیری از وقوع آن و جبران خسارات، نیازمند وضع قوانین مناسب و تبیین مسیولیت مدنی تبلیغات خواهیم بود.در این رساله، قوانین موجود تبلیغات و آثار حقوقی آن در دو نظام حقوقی ایران و انگلستان مطالعه شده است. اصول تبلیغات در انگلستان، مبتنی بر الگوهای خود تنظیمی و هم تنظیمی است که توسط دو مجموعه به نام های کمیته تدوین دستورالعمل تبلیغات و کمیته استاندارد سازی و نظارت بر تبلیغات انجام می شود. مجموعه اول، ابعاد فنی و حقوقی آگهی تبلیغی را بررسی و سپس مجموعه دوم، مجوز انتشار آن آگهی را صادر می نماید. برای تبلیغات و موضوعات آن در رسانه های پخش و غیر پخش، مقررات خاص و جداگانه ای وجود دارد که توسط شبکه های تایید شده بازاریابی تحت نظارت کمیته های مذکور مدیریت می شوند. مطالعه حاضر که با روش تحقیق کیفی و تحلیل نمودن قوانین مربوطه و مسیولیت های مدنی آن انجام پذیرفته نشان می دهد مسیولیت تبلیغات بیشتر در حوزه عملیات تدلیس، غرور، غش، اتلاف و تسبیب اتفاق می افتد که در قالب تبلیغات خلاف واقع، گمراه کننده و آسیب رسان بوده که میزان مسیولیت ایجاد شده بستگی به وجود نوع تعهد در قرارداد یا از باب الزام به رعایت نظم عمومی در تبلیغات خواهد بود و برای زیان دیده حق اقامه دعوی مسیولیت را از اشخاص زیان زننده ایجاد می نماید. در انگلستان مسیولیت را می توان تلفیقی از عناصر تعمد ، بی احتیاطی و بدون تقصیر دانست. هم چنین در این کشور، الگوهای تنظیم مقررات و نحوه رسیدگی به شکایات و جبران خسارت به صورت خودتنظیمی و هم تنظیمی(مشارکتی) بوده و این از مزیت هایی است که چنین الگویی برای این منظور در ایران وجود ندارد. مسیولیت مدنی تبلیغات در ایران همان قواعد عام مسیولیت و بر مبنای تقصیر و ایجاد خطر و زیان در تبلیغات است که کارکرد هر کدام در دو نظام حقوقی دارای نقاط ضعف و قوت نسبت به نحوه جبران خسارت خواهد بود. در پایان پیشنهاد گردید مسیولیت متصدیان امور چاپ و پخش تبلیغات از طریق راه اندازی نظام صنفی خاص تبلیغات بر اجرای مقررات خود تنظیمی تمرکز یابد و نسبت به ترک فعل های مربوط به مسیولیت اعم از مباشرت یا تسبیب که منجر به تضییق و تضییع حقوق مصرف کننده شود جرم انگاری و از توثیق های اعتباری زیان زننده برای تعیین و پرداخت خسارت استفاده شود.

ساختار و فهرست رساله

تبیین شرح مسیله

ب: اهداف و ضرورت علمی از انتخاب موضوع

ج–پرسش های پیش روی تحقیق

د–فرضیه های پیشنهادی تحقیق

ط–مطالعات انجام یافته پژوهشی در این بحث

ظ–روش تحقیق در این رساله

بخش اول: حقوق تبلیغات در ایران و انگلستان فصل اول : مفاهیم ، ماهیت و شرایط تبلیغات

۱– مفهوم تبلیغات

۱–۱–ایران

۱–۲– انگلستان

۲–ماهیت تبلیغات و فعالیت های آن در اشکال بازاریابی

فصل دوم : شرایط انتشار تبلیغات در رسانه های نوظهور پخش و غیر پخش

۱– شرایط عمومی برای تبلیغات

۱–۱–اقسام اهلیت در امور تبلیغات

۱–۱–۱–اهلیت تولید کننده آگهی تبلیغی

۱–۱–۲–اهلیت طراح و سفارش دهنده آگهی تبلیغی

۱–۱–۳–اهلیت در پخش آگهی تبلیغی

۱–۱–۳–۱–ایران

۱–۱–۳–۲–انگلستان

فصل سوم : مبانی اعمال چاپ و پخش تبلیغات

۱–مقررات حاکم بر پخش آگهی در رسانه های دولتی و غیردولتی ایران

۱–۱–دستورالعمل پخش آگهی تبلیغات در صدا و سیما

۱–۲–مقررات تبلیغات درحقوق مصرف کنندگان خودرو وسایر محصولات(۱۳۸۸ ۱۳۸۶

۱–۳–مقررات مربوط به تبلیغات در اصناف

۱–۴–مقررات حاکم بر پخش آگهی تبلیغات در رسانه های جدید

۱–۵–مقررات مربوط به تبلیغات در فضای مجازی

۱–۶–سایر مقررات

۲–مقررات حاکم بر پخش آگهی تبلیغات در رسانه های انگلستان

۲–۱– قانون تبلیغات در رسانه های پخش و غیرپخش

۲–۲–قانون تبلیغ آگهی های فروش و بازاریابی مستقیم انگلستان۱۹۶۰ و ۲۰۱۱

۲–۳– آگهی های تبلیغاتی در رادیو تلویزیون های خصوصی انگلستان ۱۹۶۱ و ۲۰۱۱

۲–۴– حمایت از مصرف کننده در برابر تجارت غیر منصفانه مصوب ۲۰۰۸ میلادی

۲–۵– حمایت از تجارت در برابر بازاریابی گمراه کننده مصوب ۲۰۰۸ میلادی

۲–۶–قانون ارتباطات مصوب ۲۰۰۳ میلادی

فصل چهارم: تطبیق قوانین تبلیغات در ایران و انگلستان ۱– دسته بندی موضوعی قوانین تبلیغات در انگلستان و مقایسه آن با ایران

۱–۱–جداول مقایسه قوانین برای تولید و پخش آگهی تبلیغات

۱–۱–۱–مقررات و مصوبات کمیته مرکزی سازمان های تبلیغاتی ایران (جدول الف )

۱–۱–۲–مقایسه قوانین تبلیغات ایران و انگلستان (جدول ب )

۱–۱–۳–تحلیل موضوعی جداول ( الف و ب )

۱–۱–۴– قوانین موضوعی تبلیغات در ایران و انگلستان (جدول شماره ۱ )

۱–۱–۵–موضوعات تبلیغات در رسانه های پخش (جدول شماره ۲ )

۱–۱–۶–قوانین تبلیغات درباره کودکان (جدول شماره ۳ )

۱–۱–۷–قوانین تبلیغات درباره جنسیت و زنان ( جدول شماره ۴ )

۱–۱–۸–قوانین تبلیغات درباره بهداشت و سلامت ( جدول شماره ۵ )

۱–۱–۹–قوانین تبلیغات درباره معاملات منصفانه (جدول شماره ۶ )

۱–۱–۱۰–تطبیق قوانین مسیولیت مدنی تبلیغات (جدول شماره ۷ )

۲–مقررات بازاریابی در انگلستان

۳–اجرای تبلیغات در انگلستان

۴–آگهی های بیرونی تبلیغات و نحوه نظارت بر آن در انگلستان

۵–الزامات حقوقی آگهی های بیرونی فروش

۶–ممنوعیت های حصری تبلیغات در انگلستان

۶–۱– ممنوعیت ترویج خشونت در آگهی تبلیغات

۶–۲–ممنوعیت پخش آگهی های جنسی در تبلیغات

۶–۳–ممنوعیت ترویج مواد مخدر و نوشابه های الکلی در تبلیغات

۶–۴–ممنوعیت ترویج ملحد بودن و تحدید برنامه های مذهبی در تبلیغات

۷– آگهی های مقایسه ای در انگلستان

۷–۱–مقایسه از جهت قیمت و کمینه های تجاری در آگهی فروش

۷–۲–مقایسه از جهت علایم کپی شده در آگهی فروش

فصل پنجم: نظارت و رسیدگی به شکایات از تبلیغات

۱– شیوه های نظارت و رسیدگی به شکایات از تبلیغات

۲– الگوهای تنظیم مقررات تبلیغات در انگلستان و ایران

فصل ششم: آثار تبلیغات میان اشخاص حقیقی و حقوقی

۱–شکل گیری تعهد در تبلیغات

۲–دسته بندی متعهدین در تبلیغات

۲–۱–فروشنده کالا

۲–۲–متصدیان پخش تبلیغات

۲–۳–صیانت از حقوق مشتری در تبلیغات

۳–وعده ایجابی فروشنده در تبلیغات

۳–۱–ایجاب به نحو کلی در تبلیغات

۳–۲–ایجاب به نحو جزیی در تبلیغات

۳–۳–اقسام آگهی های ایجابی در تبلیغات

۳–تعهدات به سبب اعمال شروط در تبلیغات

۳–۱– ماهیت شرط به اعتبار موضوع و اثر گذاری در تبلیغات

۴– صحت شروط و اقسام آن در تبلیغات

۴–۱– شرط صفت در پخش تبلیغات

۴–۲–شرط نتیجه در پخش تبلیغات

۴–۳–شرط فعل در پخش تبلیغات

۵– شروط نامعتبر در تبلیغات

۵–۱––شرطی که انجام آن توسط طراح در تبلیغات غیر ممکن باشد

۵–۲––شرطی که منفعتی برای مصرف کننده و مخاطب در تبلیغات نداشته باشد

۵–۳––شرطی که خلاف قانون در تبلیغات باشد

۵–۴––شرط خلاف نظم عمومی

۵–۵––شرط خلاف اخلاق حسنه

۶– شروط باطل کننده اثر تعهدات در تبلیغات

۶–۱–شرطی که بر خلاف اقتضای قواعد عام تبلیغ باشد

۶–۲–شرطی که باعث جهل به محتوی آگهی تبلیغ شود

۷– شرط به اعتبار شیوه ارتباط با تبلیغات

۷–۱–شرط ابتدایی

۷–۲–شرط تبانی

۷–۳–شرط صریح و ضمنی در تبلیغات

۷–۳–۱–تخلفات از شرط ضمنی در تبلیغات

۸– شرط تبری از ضمان در قراردادهای تبلیغاتی و سکوت قانون

۹– شرط تعدیل ضمان در قرارداد تبلیغاتی ۱۰۵

شرط جریمه در صورت تبلیغات خلاف واقع و گمراه کننده

بخش دوم : مسیولیت مدنی تبلیغات در ایران و انگلستان فصل اول : مفهوم ؛ ارکان و شرایط ایجاد مسیولیت

۱– مفهوم مسیولیت در حقوق ایران و انگلستان

۲– ارکان تحقق مسیولیت در تبلیغات

۲–۱–ایجاد ضرر به مصرف کننده از تبلیغات خلاف واقع و گمراه کننده

۲–۲–پخش و ترویج آگهی های خلاف واقع و گمراه کننده در جامعه

۲–۳– رابطه تبلیغات زیان بار با ضرر و خسارات وارده به مخاطب

۳–مسیولیت مدنی تبلیغات در انگلستان

۳–۱–وجود تکلیف و مراقبت

۳–۲–نقض تکلیف و مراقبت

۳–۳–ورود خسارت

۴–مسیولیت اشخاص ثالث در تبلیغات

۴–۱–مشتری با تولیدکننده

۴–۲–مشتری و بازاریاب ۵–بازاریابی و تبلیغات فضولی فصل دوم : مسیولیت های ضمان آور در تبلیغات

۱– مسیولیت مدنی تبلیغات آسیب رسان به سبب رابطه قراردادی

۱–۱–لغو مجوز پخش و بطلان رابطه قراردادی

۱–۲–موجبات بطلان عمل بازاریاب در تبلیغات آسیب رسان

۱–۲–۱–عنصر اشتباه در علایم آگهی تبلیغات

۲–سلب صلاحیت پخش

۳–فسخ رابطه بازاریاب در تبلیغات

۴–موجبات فسخ

۴–۱– تبلیغات غیرمنصفانه

۴–۲– انواع اوصاف غیرمنصفانه در تبلیغات

۴–۳– اوصاف غیرواقعی در تبلیغات

۵–نتایج فسخ

۵–۱–اعمال بعد از فسخ در تبلیغات

۵–۲–استرداد هزینه های تبلیغات به سفارش دهنده

۶–۳–زیان به شهرت تجاری و آبرو

فصل سوم : قلمرو مسیولیت در تبلیغات

۱– سبب ارادی مسیولیت در آگهی تبلیغات

۲– سبب قهری مسیولیت در آگهی تبلیغات

۲–۱–عملیات غرر در آگهی

۳–۱– ماهیت غرور و شرایط تحقق آن در تبلیغات

۳–۲– مبنای ضمان آور بودن ناشی از غرور در آگهی های تبلیغات

۳–۲–۱–اثبات ضرر و فریب در تبلیغات

۳–۲–۲–رابطه سببیت میان عناصر غرور در آگهی با فعل زیان بار

۳–۲–۳–علم و جهل نسبت به غرور در آگهی تبلیغات

۳–۲–۴–قصد و عمد نسبت به غرور در آگهی تبلیغات

۴––عملیات تدلیس و انواع آن در تبلیغات

۴–۱–شرایط تحقق تدلیس در تبلیغات و عناوین مشابه آن

۵–عملیات غبن و غش در تبلیغات و شرایط تحقق آن

دستاوردهای این پژوهش نتایج علمی و عملی تحقیق

پیشنهادات

کلیدواژه ها

• تبلیغات
• مسیولیت
• آگهی بازرگانی
• بازاریابی