مطالعه تطبیقی تاثیر اضطرار در مسیولیت کیفری در حقوق ایران و انگلیس
 | |
| عنوان | مطالعه تطبیقی تاثیر اضطرار در مسیولیت کیفری در حقوق ایران و انگلیس |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | مهناز قلندری |
| استاد راهنما | محمدحسن حسنی |
| استاد مشاور | غلامرضا عبدلی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود |
مطالعه تطبیقی تاثیر اضطرار در مسیولیت کیفری در حقوق ایران و انگلیس عنوان پایان نامه ای است که توسط مهناز قلندری، با راهنمایی محمدحسن حسنی و با مشاوره غلامرضا عبدلی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.
چکیده
در اکثر نظام های حقوقی دنیا، اضطرار (ضرورت) به عنوان یکی از عوامل سالب مسیولیت کیفری محسوب می شود. در حقوق جزای ایران و انگلیس نیز قضیه به همین منوال است. با این توضیح که شرایط تحقق اضطرار به عنوان یک عامل سالب مسیولیت کیفری د رحقوق ایران در مقایسه با حقوق انگلیس تقریبا مشابه است. ولی با این وجود، یک فرق اساسی میان اضطرار در حقوق ایران با حقوق انگلیس، از لحاظ قلمرو وجود دارد، یعنی اضطرار در حقوق انگلیس صرفا شامل خطر علیه تمامیت جسمانی (نفس و عضو) می شود ولی اضطرار در حقوق ایران علاوه بر خطر علیه (نفس و عضو) شامل مال نیز می شود. معیار تحقق اضطرار به عنوان یک عامل سالب مسیولیت کیفری در حقوق ایران و انگلیس، معیار نوعی بوده، و اینکه در حقوق ایران قتل عمد در حالت اضطرار رافع مسیولیت کیفری و مجازات نیست ولی در حقوق انگلیس این امر در موارد استثنایی به عنوان عامل رافع مسیولیت کیفری تلقی می شود، و همچنین معیار تشخیص تناسب بین خطر و جرم ارتکابی در حقوق ایران و انگلیس بطور یکسان قاعده اهم و مهم است.
ساختار و فهرست پایان نامه
چکیده ۱
مقدمه ۲
الف– بیان مساله ۲
ب– سوالات تحقیق ۳
ج– فرضیه های تحقیق ۳
د– اهداف و کاربردهای تحقیق ۴
ه– – روش تحقیق ۴
و– ساختار تحقیق ۴
بخش نخست: مفهوم، پیشینه و مبانی اضطرار در حقوق کیفری ایران و انگلستان
فصل اول: مفهوم و پیشینه اضطرار در حقوق ایران و انگلیس ۶
مبحث اول: مفهوم اضطرار و بازشناسی آن از نهادهای حقوقی مشابه ۶
گفتار اول: تعریف اضطرار ۶
بند اول: تعریف لغوی ۶
بند دوم: تعریف حقوقی ۷
الف– تعریف اضطرار در حقوق ایران ۷
ب– تعریف اضطرار در حقوق انگلیس ۹
گفتار دوم: بازشناسی اضطرار از نهادهای حقوقی مشابه ۱۰
بند اول: اضطرار و اجبار ۱۰
بند سوم: اضطرار و دفاع مشروع ۱۶
مبحث دوم: پیشینه و سیر تحولات اضطرار ۱۷
گفتار اول: پیشینه اضطرار در ادیان الهی ۱۷
بند اول: اضطرار در دوران قبل از اسلام ۱۸
الف– اضطرار در آیین یهودیان ۱۸
ب– اضطرار در آیین مسیحیان ۱۹
ج– اضطرار در آیین زرتشتیان ۱۹
بند دوم: اضطرار در دوران اسلام ۱۹
گفتار دوم: پیشینه اضطرار در حقوق عرفی ۲۰
بند اول: اضطرار در حقوق ایران ۲۱
بند دوم: اضطرار در حقوق انگلیس ۲۲
فصل دوم: مبانی و منابع اضطرار در حقوق ایران و انگلیس ۲۲
مبحث اول: مبانی اضطرار ۲۳
گفتار اول: نظریه حق طبیعی ۲۳
گفتار دوم: نظریه تعاون ۲۵
گفتار سوم: نظریه اجبار روحی و معنوی ۲۶
گفتار چهارم: نظریه عدم نفع اجتماعی ۲۷
گفتار پنجم: نظریه عدم سوء نیت ۲۹
گفتار ششم: نظریه تعارض منافع ۲۹
مبحث دوم: منابع اضطرار ۳۱
گفتار اول: منابع اضطرار در حقوق ایران ۳۲
بند اول: کتاب الهی ۳۲
بند دوم: سنت (روایات) ۳۴
بند سوم: عقل ۳۸
بند چهارم: اجماع ۳۹
گفتار دوم: منابع اضطرار در حقوق انگلیس ۳۹
بخش دوم: عناصر، شروط و آثار اضطرار در حقوق کیفری ایران و انگلیس
مبحث اول: عناصر و شروط اضطرار ۴۳
گفتار اول: عناصر اضطرار ۴۳
بند اول: قاعده ضرورت ۴۳
بند دوم: قاعده اهم و مهم ۴۳
گفتار دوم: شروط اضطرار ۴۴
بند اول: شرایط خطر موجود ۴۴
الف– شدید بودن خطر ۴۵
ب– فعلیت داشتن یا قریب الوقوع بودن خطر ۴۷
ج– عمدی نبودن خطر ۴۸
بند دوم: شرایط جرم ارتکابی ۵۰
الف– اجتناب ناپذیری جرم ارتکابی ۵۰
ب– متناسب بودن با خطر موجود ۵۲
ج– تجاوز نیافتن از قدر ضرورت ۵۳
بند سوم: شرایط شخص مضطر ۵۴
الف– سرکش و عصیانگر نبودن ۵۴
ب– نداشتن وظیفه مقابله و دفع خطر ۵۵
ج– عدم خطای مضطر در ایجاد خطر ۵۶
مبحث دوم: آثار و مصادیق جرایم ارتکابی در حالت اضطرار ۵۶
گفتار اول: آثار اضطرار در ارتباط با جرم و مسیولیت کیفری ۵۶
بند اول: عوامل معافیت از مجازات ۵۷
الف– عوامل موجهه جرم ۵۷
ب– عوامل رافع مسیولیت کیفری ۵۷
ج– معاذیر قانونی معاف کننده از مجازات ۵۸
بند دوم: اضطرار عامل موجه جرم ۵۹
الف– ادله اباحه فعل مجرمانه در حالت اضطرار ۵۹
۱– قاعده نفی و عسر و حرج ۵۹
۲– قاعده لاضرر و لاضرار ۶۰
۳– قاعده لطف و امتنان بر امت ۶۱
۴– قاعده قبح تکلیف بما لا یطاق ۶۱
ب– آثار اضطرار در احکام تکلیفی و وضعی ۶۱
۱– اثر اضطرار در احکام تکلیفی ۶۲
۲– اثر اضطرار در احکام وضعی ۶۲
گفتار دوم: مصادیق جرایم ارتکابی در حالت اضطرار ۶۳
بند اول: جرایم تعزیری و بازدارنده ۶۴
بند دوم: جرایم مستوجب حد و قصاص و دیه ۶۵
الف– مصادیق مصرح ۶۵
۱– سرقت ۶۵
۲– شرب خمر ۶۶
۳– سقط جنین ۶۸
ب: مصادیق غیر مصرح ۶۹
۱– زنا ۶۹
۲– قتل ۷۰
نتیجه و پیشنهادها ۷۳
منابع و مآخذ ۷۶
الف– منابع فارسی ۷۶
۱– کتاب ها ۷۶
۲– مقالات ۷۷
۳– پایان نامه ها ۷۸
ب– منابع عربی ۷۸
۱– کتاب ها ۷۸
ج– منابع انگلیسی ۷۸
۱– کتاب ها ۷۸
۲– پرونده ها ۷۹
چکیده انگلیسی ۸۰
کلیدواژه ها
- اضطرار
- ضرورت
- جرم
- مسیولیت کیفری
- عوامل موجهه جرم.
- اضطرار
- مسیولیت کیفری
- ضرورت (لزوم)
- علل موجهه جرم (عذر گناه)
- انگلستان
- ایران
- نظام حقوقی