مطالعه تطبیقی سیاست جنایی تقنینی افغانستان و ایران در قبال جرایم اقتصادی و تحلیل آن

عنوان	مطالعه تطبیقی سیاست جنایی تقنینی افغانستان و ایران در قبال جرایم اقتصادی و تحلیل آن
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	محمدرضا صفری
استاد راهنما	سید حسین حسینی
استاد مشاور	محمد باقر گرایلی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	جامعه المصطفی العالمیه

مطالعه تطبیقی سیاست جنایی تقنینی افغانستان و ایران در قبال جرایم اقتصادی و تحلیل آن عنوان رساله ای است که توسط محمدرضا صفری، با راهنمایی سید حسین حسینی و با مشاوره محمد باقر گرایلی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.

چکیده

اصطلاح سیاست جنایی که عبارت است از: مجموعه روش هایی که بوسیله آن هییت اجتماع پاسخ های خود را به پدیده مجرمانه سازمان دهی می کند ، تحول شگرفی را در پاسخ دهی به پدیده های مجرمانه ایفا کرده است. سیاست جنایی نشات گرفته از باورها، نگرش ها، جریان ها و خواسته های واقع بینانه ای همچون قدرت، آزادی و مساوات است که در زیستگاه افکار بشر در قالب ایدیولوژی لیبرالیسم، سوسیالیسم و اسلام نمایان می شود. سیاست جنایی به طور عموم و سیاست جنایی تقنینی به طور خاص در این تحقیق به عنوان فن و دانش مطالعه در رمزگشایی مبارزه با جرایم اقتصادی بین دو سیستم حقوقی افغانستان و ایران مورد مطالعه قرار گرفته شده است. نوع بررسی این دو کشور در مبارزه با جرایم اقتصادی بهره مندی از آموزه های دینی و استفاده از روش های نظام های حقوقی دموکراتیک که مخالف با شریعت اسلام نباشد مورد تاکید می باشد. بهره مندی از مدل های مختلف سیاست جنایی همچون: مدل دولت– جامعه لیبرال، مدل اقتدارگرا و مدل جامعوی که وصف پویایی سیاست جنایی است در دو سیستم حقوقی کشورهای موصوف به خوبی نمایان است؛ تنوع مدل های سیاست جنایی مستلزم تنوع در ضمانت اجراهای آن نیز بوده؛ لذا قانونگذاران افغانستان و ایران از ضمانت اجراهای متنوعی همچون کیفری، مدنی، اداری، انتظامی، میانجیگری و غیره سود جسته اند. این تنوع ضمانت اجرا از دایره مرکزی سیاست جنایی که حقوق کیفری باشد به سوی دیگر ضمانت اجراها در حال فاصله گرفتن است که نشانه توجه به جایگاه و کرامت انسانی متخلف دارد؛ با این وجود پاسخ ها در دو سیستم حقوقی مذکور بیشتر واکنشی تا کنشی هستند. بهره مندی دو کشور از راهبردهایی همچون راهبرد پیش روی، پس روی، انقطاعی و انطباقی که از تکنیک های خاص سیاست جنایی است در رسیدن به کاهش جرایم اقتصادی جنبه عملی داشته است. .

ساختار و فهرست رساله

فهرست مطالب مقدمه:

بیان مسیله:

سوال اصلی تحقیق:

سوالات فرعی تحقیق:

– فرضیه های تحقیق :

– روش تحقیق:

– قلمرو تحقیق (زمانی، مکانی و موضوعی):

– ضرورت انجام تحقیق:

– هدف تحقیق:

– سابقه تحقیق:

– جنبه جدید بودن و نوآوری و نظریه پردازی تحقیق:

ساختار تحقیق:

بخش اول: موضوع شناسی ۱–۱– مفهوم شناسی

۱–۱–۱– واژه شناسی سیاست جنایی

۱–۱–۱– ۱– مفهوم اصطلاحی سیاست جنایی

۱–۱–۱–۱– ۱– تعریف مضیق

۲–۱–۱–۱–۱– تعریف موسع

۲–۱–۱– واژه شناسی جرایم اقتصادی

۱–۲–۱–۱– جرایم

۲–۲–۱–۱– اقتصاد

۳–۱–۱– مفهوم اصطلاحی جرایم اقتصادی

۱–۳–۱–۱ مفهوم جرم اقتصادی در قوانین داخلی

–۲–۳–۱–۱ جرایم اقتصادی در اسناد بین الملل

۲–۱– گونه شناسی جرایم و نسبت سنجی جرایم اقتصادی با فسادمالی

۱–۲–۱– گونه شناسی جرایم

۲–۲–۱– نسبت سنجی جرایم اقتصادی و مفاسد مالی

۱–۲–۲–۱– فساد اقتصادی

۱–۱–۲–۲–۱– جایگاه فساد در اسناد حقوقی

۱–۱–۱–۲–۲–۱– اسناد بین المللی

۲–۱–۱–۲–۲–۱– اسناد داخلی

۲–۱–۲–۲–۱– گونه شناسی فساد

۳–۱– پیشینه تقنینی جرایم اقتصادی درافغانستان و ایران

۱–۳–۱– جرم احتکار و گرانفروشی

۲–۳–۱– جرم قاچاق کالا ۵۰ ۳–۳–۱– جرم تبانی در معاملات دولتی

۴–۳–۱– جرایم گمرکی

۵–۳–۱– جعل اسکناس و استفاده آن

۶–۳–۱– جرم پولشویی

۷–۳–۱– جرم اعمال نفوذ بر خلاف حق و مقررات قانونی

۸–۳–۱– جرم ربا

۹–۳–۱– جرم اختلاس

۴–۱– ساختار سیاست جنایی

۱–۴–۱– ارکان سیاست جنایی

–۱–۱–۴–۱– روابط ارکان سیاست جنایی

۱– ۴–۱–۱– ۱– روابط اساسی

۱– ۴– ۱– ۱– ۲– روابط اشتقاقی

۵–۱– ایدیولوژی ها و مدل های تاثیر گذار بر سیاست جنایی

۱–۵–۱– ایدیولوژی های تاثیرگذار

۱–۱–۵–۱– ایدیولوژی لیبرالیسم

۱–۱–۱–۵–۱– حکومت قانون

۲–۱–۱–۵–۱– تفکیک قوا:

۲–۱–۵–۱– ایدیولوژی مساوات یا برابری

۱–۲–۱–۵–۱– گرایش آنارشیستی

۲–۲–۱–۵–۱– گرایش اقتدارگرای مارکسیسم– لنینیسم

۳–۱–۵–۱– ایدیولوژی اقتدارگرای فراگیر

۱–۳–۱–۵–۱– فاشیسم و نازیسم

۲–۵–۱– تبیین مدل های سیاست جنایی

۱–۲–۵–۱– مدل های دولتی سیاست جنایی و پاسخ های آن

۱–۱–۲–۵–۱– مدل دولت اقتدار گرا

۱–۱–۲–۵–۱– ۱– پاسخ دولتی به بزه

۱–۱–۲–۵–۱– ۲– پاسخ دولتی به انحراف

۱–۲–۵–۱– ۲– مدل دولتی اقتدارگرای فراگیر

۱–۲–۵–۱– ۳– مدل دولت _ جامعه مردم سالار

۲–۵–۱– ۲– مدل های جامعوی سیاست جنایی

۲–۲–۵–۱– ۱– مدل سیسات جنایی مرتبط با دولت یا مدل خودگردان

۲–۲–۵–۱– ۲– مدل سیاست جنایی جامعوی غیر مرتبط با دولت

۶–۱– گونه شناسی سیاست جنایی

۱–۶–۱– سیاست جنایی تقنینی

۱–۱–۶–۱– جایگاه سیاست جنایی تقنینی در افغانستان

۲–۱–۶–۱– جایگاه سیاست جنایی تقنینی در ایران

۲–۶–۱– سیاست جنایی قضایی

۳–۶–۱– سیاست جنایی اجرایی

۴–۶–۱– سیاست جنایی مشارکتی

۷–۱– نظام های اقتصادی دنیا

۱–۷–۱– نظام اقتصاد آزاد

۲–۷–۱– نظام اقتصادی اشتراکی یا دولتی

۳–۷–۱– نظام اقتصادی مختلط

۴–۷–۱– نظام اقتصادی اسلام

بخش دوم: مدل های سیاست جنایی و جرایم اقتصادی افغانستان و ایران ۱–۲– مدل های دولتی سیاست جنایی و جرایم اقتصادی

۱–۱–۲– مدل دولت– جامعه لیبرال

۱–۱–۱–۲– متغیر ضمانت اجرای کیفری:

۱–۱–۱–۲– ۱– رابطه جرایم اقتصادی با قانون

۱–۱–۱–۱–۱–۲– قانون اساسی

۲–۱–۱–۱–۲– جرم انگاری جرایم اقتصادی

۲–۱–۱–۱–۲–۱– شبکه کیفری و رابطه جامعه مدنی با آن

۲–۱–۱–۱–۲–۲– نقش جامعه مدنی در بزه دیدگی جمعی:

۲–۱–۱–۲– متغیرهای ضمانت اجرای غیر کیفری

۱–۲–۱–۱–۲– ضمانت اجرای اداری

۲–۲–۱–۱–۲– متغیر ضمانت اجرای مدنی

۱–۲–۱–۱–۲– مرتبط ساختن شبکه ها

۲–۱–۱–۲–۱–۱– روش کار شبکه ها در کنار هم

۲–۱–۲–۱–۱–۲– طرز کار متوالی شبکه ها

۲–۱–۲–۱–۱–۳– طرز کار بدیل شبکه ها

۲–۱–۲– مدل دولت اقتدارگرا و جرایم اقتصادی

۲–۱–۲– ۱– مطلق گرایی دولتی در مواجه با جرایم اقتصادی

۳–۱–۲– مدل سیاست جنایی دولت اقتدارگرای فراگیر

۲–۲– مدل های جامعوی و جرایم اقتصادی

۱–۲–۲– جرایم اقتصادی و مدل های جامعوی مرتبط با دولت

۲–۲–۲– جرایم اقتصادی و مدل های جامعوی غیر مرتبط با دولت

۳–۲– راهبردهای سیاست جنایی در قبال جرایم اقتصادی

۱–۳–۲– راهبرد انطباقی

۱–۱–۳–۲– انطباق از گذر انتخاب شبکه دیگر

۱–۱–۱–۳–۲– اشکال کیفرزدایی

۱–۱–۱–۱–۳–۲– کیفرزدایی به نفع شبکه اداری

۲–۱–۱–۱–۳–۲– کیفرزدایی به نفع شبکه مدنی

۳–۱–۱–۱–۳–۲– کیفرزدایی به نفع شبکه میانجی گری

۲–۳–۲– راهبردانقطاعی

۱–۲–۳–۲– راهبرد انقطاع بیرونی مدل سیاست جنایی

۲–۲–۳–۲– راهبرد انقطاع درونی مدل سیاست جنایی

۳–۳–۲– راهبردهای پیش روی

۱–۳–۳–۲– جرم انگاری

۱–۱–۳–۳–۲– مدرن سازی جرم انگاری

۲–۱–۳–۳–۲– جرم انگاری حمایتی

۴–۳–۲– راهبرد پس روی

۱–۴–۳–۲– جرم زدایی

۱–۱–۴–۳–۲– سیاست تساهل یا تسامح

۲–۱–۴–۳–۲– سیاست تسلیم

نتیجه گیری:

پیشنهادهای تحقیق:

منابع :

ضمایم:

کلیدواژه ها

• سیاست جنایی تقنینی
• جرایم اقتصادی
• راهبردهای سیاست جنایی
• مدل های سیاست جنایی
• ایدیولوژی