مطالعه تطبیقی شهادت شهود در حقوق جزای اسلامی و آیین دادرسی کیفری مصوب 1392

عنوان	مطالعه تطبیقی شهادت شهود در حقوق جزای اسلامی و آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	محمد قربان نژاد
استاد راهنما	ابراهیم جوانمرد فرخانی
استاد مشاور	[[]]
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود

مطالعه تطبیقی شهادت شهود در حقوق جزای اسلامی و آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد قربان نژاد، با راهنمایی ابراهیم جوانمرد فرخانی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.

چکیده

تاثیر و نقش شهود در اثبات جرایم و دعاوی کیفری بر کسی پوشیده نیست. قانونگذاری ایران از ابتدا به تاسی از فقه امامیه مانند سایر نظام های حقوقی، شهادت شهود را به عنوان یکی از مهمترین دلایل در کنار سایر ادله اثبات پذیرفته است، لیکن بسیاری از مقررات درباره شهادت، در مواد قانونی گذشته باعث سردرگمی و معطل ماندن بسیاری از پرونده های کیفری در محاکم قضایی می شد. یکی از مهم ترین دلایل آن هم عدم امنیت برای شاهد بود. یعنی شهود در بسیاری از مواقع به خاطر احساس خطر کردن از ادای شهادت امتناع می ورزیدند. شهادت شهود در منابع فقهی ما به طور گسترده مورد پذیرش و توجه قرار گرفته است. آیاتی از قرآن کریم به این موضوع اختصاص یافته و استنکاف از شهادت را جایز نمی دانند. شاید به همین دلیل بتوان جلب شاهد را در قوانین کیفری مشروعیت بخشید و توجیه نمود. با توجه به تحولات اخیر قانون آیین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی جدید، در راستای تامین عدالت قضایی و رعایت حقوق شهروندان برخی از مواد این قوانین درباره شهادت شهود به درستی به حمایت بیشتر شهود در فرایند دادرسی پرداخته است. به طوری که شرایط ماهوی شهادت به عنوان یکی از ادله اثبات جرایم و دعاوی کیفری که مربوط به شرایط شاهد و شهادت می باشد، در قانون مجازات اسلامی جمع آوری شده و شرایط شکلی آن و همچنین راهکارهای حمایتی از شهود در آیین دادرسی کیفری به صورت مشروح بیان شده است. غیرعلنی بودن تحقیق از شهود، حمایت های جسمانی و مالی و جبران خسارات مالی شهود، تدابیر امنیتی درباره شهود و بستگانشان، استماع الکترونیکی، عدم افشای هویت و تغییر اقامتگاه شاهد از جمله اقدامات قانونگذار در راستای حمایت از شهود و مطابق حقوق شهروندی و عدالت قضایی می باشد که در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ بدانها توجه ویژه ای شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

چکیده ۱

مقدمه ۲

الف) بیان مسیله ۲

ب) اهمیت موضوع ۵

پ) اهداف تحقیق ۵

هدف اصلی ۵

اهداف فرعی ۵

ت) سوالات تحقیق ۶

ی) فرضیه های تحقیق ۷

ه) ساختار تحقیق ۷

فصل اول: مفاهیم و مبانی شهادت شهود ۹

۱– واژه شناسی شهادت شهود در حقوق جزای اسلام ۱

۱–۱– مفهوم شهادت و قلمرو آن ۱۰

۱–۱–۱– مفهوم شهادت ۱۲

۱–۱–۱–۱– قطع ۱۴

۱–۱–۱–۲– ظن ۱۷

۱–۱–۱–۳– اماره ۱۷

۱–۱–۲– قلمرو شهادت ۱۸

۱–۱–۲–۱– حق و حکم ۱۸

۱–۱–۲–۲– تعیین قلمرو شهادت ۲۲

۱–۱–۲–۲–۱– شهادت در حکم ۲۲

۱–۱–۲–۲–۲– شهادت در موضوع ۲۲

۱–۱–۲–۳– جرایمی که با شهادت قابل اثبات هستند ۲۴

۲– مستند و مبانی مشروعیت شهادت در حقوق جزای اسلام و حقوق کیفری ۲۷

۲–۱– مستند شهادت ۲۷

۲–۲– مبانی شهادت در حقوق جزای اسلام ۲۹

فصل دوم: شرایط شکلی شهادت شرعی و شرایط شهود در حقوق جزای اسلامی و حقوق کیفری ۳۲

۱– شرایط شکلی شهادت شرعی ۳۳

۱–۱– الزام به ادای شهادت ۳۳

۱–۱–۱– تحمل شهادت ۳۴

۱–۱–۲– ادای شهادت ۳۷

۱–۲– احضار و جلب شهود به دادگاه ۳۹

۱–۲–۱– احضار ۳۹

۱–۲–۱–۱– مفهوم احضار ۴۰

۱–۲–۱–۲– لزوم و شرایط احضار ۴۱

۱–۲–۲– جلب ۴۳

۱–۲–۲–۱– مفهوم جلب ۴۳

۱–۲–۲–۲– مبانی حقوقی و فقهی جلب شاهد ۴۴

۱–۲–۲–۲–۱– مبانی حقوقی ۴۵

۱–۲–۲–۲–۱–۱– لزوم پایبندی به دستور مرجع قضایی ۴۵

۱–۲–۲–۲–۱–۲– اجرای عدالت ۴۶

۱–۲–۲–۲–۱–۳– مصلحت اجتماعی ۴۶

۱–۲–۲–۲–۲– مبانی فقهی ۴۷

۱–۲–۲–۳– تحولات جلب شاهد در حقوق کیفری ۴۹

۱–۳– استماع اظهارات شهود ۵۱

۱–۳–۱– استماع حضوری در دادگاه ۵۲

۱–۳–۲– استماع الکترونیکی (غیر حضوری) ۵۳

۱–۴– جرح شهود ۵۴

۲–۱– بلوغ ۵۶

۲–۲– عقل ۵۸

۲–۳– ایمان ۵۹

۲–۴– عدالت ۵۹

۲–۵– طهارت ۶۱

۲–۶– ذی نفع نبودن در موضوع ۶۲

۲–۷– نداشتن خصومت شخصی با طرفین دعوی ۶۲

۲–۸– عدم اشتغال به تکدی و ولگردی ۶۳

فصل سوم: تکالیف شهود و حمایت از آن ها در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ ۶۴

۱– تکالیف شهود ۶۵

۱–۱– حضور به موقع در صورت لزوم در جلسه دادگاه ۶۶

۱–۲– ادای سوگند قبل از بیان اظهارات ۶۷

۱–۳– ضمانت اجرای شهادت کذب و کتمان شهادت ۶۹

۱–۳–۳– تفهیم اتهام شهادت کذب به شاهد و مجازات آن ۶۹

۲– حمایت از شاهد در فرآیند دادرسی مطابق با قانون آیین دادرسی کیفری جدید التصویب ۷۰

۲–۱– حمایت از امنیت شهود در جلسه دادرسی ۷۱

۲–۲–۱– ضرورت و ابعاد حمایت از شهود ۷۱

۲–۲–۱–۱– ضرورت حمایت از شهود ۷۱

۲–۲–۱–۲– ابعاد حمایت از شهود ۷۳

۲–۲–۱–۲–۱– برنامه های حمایتی روان شناختی ۷۳

۲–۲–۱–۲–۲– برنامه هایی در جهت مخفی ماندن هویت شهود ۷۴

۲–۲–۱–۲–۳– غیر علنی بودن تحقیق و بازجویی ۷۷

۲–۲–۱–۲–۴– برنامه های حمایتی و امنیتی ۷۹

۲–۲–۲– حمایت از شهود در حقوق جزای اسلام ۸۱

۲–۲– حمایت از شاهد خارج از جلسه دادرسی ۸۲

۲–۲–۱– حمایت در برابر تهدیدات متهم ۸۳

۲–۲–۲– تحصیل شهادت در خارج از جلسه دادرسی ۸۴

۲–۲–۲–۱– شهادت از طریق وسایل ارتباط از راه دور ۸۴

۲–۲–۲–۲– شهادت در اتاق قاضی بدون حضور متهم ۸۶

۲–۲–۲–۳– حضور قاضی در محل اقامت شاهد ۸۷

۲–۲–۳– حمایت های مالی و جسمانی شاهد ۸۸

۲–۲–۳–۱– حمایت های مالی شاهد ۸۸

۲–۲–۳–۱–۱– پرداخت خسارت به شاهد در صورت ادعای ضرر و زیان ۸۹

۲–۲–۳–۱–۲– حمایت از اموال شاهد ۹۰

۲–۲–۳–۲– حمایت جسمانی شاهد ۹۰

۲–۲–۳–۲–۱– در جلسه دادرسی ۹۱

۲–۲–۳–۲–۲– تغییر اقامتگاه شاهد ۹۲

نتیجه گیری ۹۴

پیشنهادات ۹۷

منابع ۹۸

منابع حقوقی ۹۸

کتاب ها ۹۸

منابع فقهی ۱۰۰

چکیده لاتین ۱۰۴

کلیدواژه ها

• شهادت
• احضار
• قطع و یقین
• ظن
• حمایت از شهود
• تکالیف
• شهود
• حقوق جزای اسلامی
• احضار
• آیین دادرسی کیفری
• مطالعه تطبیقی
• شهادت(گواهی)