مطالعه تطبیقی نظام حداقل دستمزد باتاکید بر حقوق ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مطالعه تطبیقی نظام حداقل دستمزد باتاکید بر حقوق ایران
عنوانمطالعه تطبیقی نظام حداقل دستمزد باتاکید بر حقوق ایران
رشتهحقوق اقتصادی
دانشجومحمدرضا کلانکی
استاد راهنماسعیدرضا ابدی
استاد مشاورمجتبی قاسمی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۰
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی



مطالعه تطبیقی نظام حداقل دستمزد باتاکید بر حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدرضا کلانکی، با راهنمایی سعیدرضا ابدی و با مشاوره مجتبی قاسمی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

بخش عظیمی ازنیروی انسانی هرکشور را جامعه کارگری تشکیل داده است .اصلی ترین عامل ارایه خدمت ازسوی نیروی کار ،عامل دستمزد است زیراهدف اصلی هرشخص از ارایه نیروی کار خود ، تامین نیازهای انسانی و معیشت خود وخانواده اش می باشد . مطالعه تاریخی روابط میان کارگران وکارفرمایان دربسیاری ازجوامع حاکی ازآن است که در بازار نیروی کار مانند سایربازارهای اقتصادی نمی توان به خودتنظیم گری اتکا نمودواین بازار را به حال خود رهاکرد ودولت ها به این نتیجه رسیده اندکه روابط کارگر وکارفرما درقرادادکار وبخصوص در تعیین دستمزد به دلیل عدم توازن در قدرت اقتصادی طرفین قرارداد ،نیازمند مداخله وتنظیم گری است و به همین جهت دولت ها باهدف تضمین حداقل معیشت خانوارها وضمن آن حفظ کرامت انسانی وتوجه به مولفه های حقوق بشری ، باسازوکار نظام حمایت ازحداقل دستمزد اقدام به مداخله وتنظیم گری نموده اند . اهداف اصلی نظام حداقل دستمزد در هرجامعه این است که از همه کارگران باهرمیزان توانایی ، تخصص،مهارت وهرجنسیت ونژادیا قومیت و فرهنگ، برای تامین نیازمندی های اولیه ومعیشت خودوخانواده اش حمایت نماید و ازسوی دیگر باتوجه صحیح به سایر عوامل اقتصادی ، باعث ایجاد میل و رغبت برای نیروی کار درطبقات ودسته های مختلف شغلی باتخصص ها ومهارت های متفاوت گرددوهمچنین باساختارمناسب قانونی ونظام مند باعث شفافیت حقوق وتکالیف کارفرماگردد و درنهایت با تنظیم گری صحیح باعث افزایش بهره وری نیروی کار و رشد وتوسعه اقتصادی کشور شود . در پژوهش پیش رو بامطالعه تطبیقی نظام های مختلف حمایت از حداقل دستمزد و باتوجه به تفاوت های اقتصادی ،فرهنگی و اجتماعی هریک ازجوامع ، رویکردهای حمایت از نظام حداقل دستمزد موردبررسی وارزیابی قرارگرفته است و یافته های به دست آمده نشان می دهد باتوجه به پیشرفت روزافزون اقتصادی و اجتماعی جوامع دیگرنمی توان همچنان باتوجه به دوشاخص تورم و هزینه معیشت ، مساله حداقل دستمزد را مورد ارزیابی قرارداد و مطالعه درباره کشورهای مختلف واسناد بین المللی از جمله اسناد سازمان بین المللی کارو هم چنین اسناد حقوق بشری نشان می دهد نیازمندیهای کارگران برای تامین حداقل معیشت ورفاه خود و خانواده شان نیازمند بررسی علمی تر و تخصصی تر وتوجه به مولفه های دیگر مانند سطح عمومی دستمزدها نسبت به یکدیگر، میزان بهره وری بنگاههای اقتصادی ،توان پرداخت بنگاهها، وضعیت اقتصادی هرکشور وسایر مولفه ها می باشد و همچنین فعالسازی تشکل های وسندیکاهای کارگری وکارفرمایی جهت مذاکره و چانه زنی برای رسیدن به توافق جمعی امری مهم والزامی است و درنهایت اینکه برای رسیدن به بالاترین میزان کارایی وبهره وری ناگزیر از استقلال بخشیدن به کلیه سازوکارهای نظام حداقل دستمزد وتخصصی ساختن امور ازمرحله تعیین وتصویب حداقل مزد تامراحل دادرسی و حل اختلافات می باشیم وبرای تحقق این امر در کشور ایران باتوجه به وجود نهادهای ناقض اصل استقلال قوا و فراسازمانی مداخله کننده در امور تخصصی ناگزیر از اصلاح ساختار تقنینی ، اجرا و دادرسی در حوزه حقوق کار می باشیم .

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

۱– تعریف مساله و طرح موضوع

۲– اهمیت موضوع

۳– سوالات تحقیق

الف ) سوالات اصلی

ب ) سوالات فرعی

۴– فرضیات تحقیق

الف) فرضیات اصلی

ب ) فرضیات فرعی

۵– پیشینه پژوهش

۶– ضرورت انجام تحقیق

۷– نوآوری تحقیق

۸– روش تحقیق و پژوهش

۹ – سازماندهی تحقیق

۱۰– استفاده کنندگان از تحقیق ۷ فصل اول : مفاهیم ، دیدگاه ها و اصول حاکم بر حداقل دستمزد

مقدمه

مبحث اول : مفهوم حداقل دستمزد و پیشینه آن

گفتار اول : مفهوم

گفتار دوم : پیشینه

مبحث دوم : دیدگاه ها و رویکردهای حاکم بر نظام حداقل دستمزد

گفتار اول :دیدگاه های ناظر بر نظام حداقل دستمزد

بند اول: دیدگاه مبتنی بر عرضه و تقاضا

بند دوم : دیدگاه مبتنی بر هزینه های زندگی

بند سوم : دیدگاه مبتنی بر قدرت پرداخت

بند چهارم : دیدگاه مبتنی بر کارایی

بند پنجم : دیدگاه های جدید

گفتار دوم : رویکردهای اقتصادی

بند اول: تعیین دستوری حداقل دستمزد

۱– حداقل دستمزد ملی

۲– حداقل دستمزد منطقه ای

۳– حداقل دستمزد براساس شاخه های مختلف اقتصادی

۴– حداقل دستمزد ترکیبی

۵– کشورهای فاقد نظام حداقل دستمزد

بند دوم : تعیین توافقی حداقل دستمزد

مبحث سوم : اصول حاکم بر نظام حداقل دستمزد

گفتاراول : اصل کرامت انسانی

بند اول : جایگاه اصل کرامت انسانی در زمینه حداقل دستمزد

بند دوم : بایسته های اصل کرامت انسانی در زمینه حداقل دستمزد

گفتار دوم : اصل امنیت شغلی

بند اول : جایگاه اصل امنیت شغلی در زمینه حداقل دستمزد

بند دوم : بایسته های اصل امنیت شغلی در زمینه حداقل دستمزد

گفتار سوم : اصل منع تبعیض

بند اول : جلوه های اصل منع تبعیض در زمینه حداقل دستمزد

۱– تبعیض براساس جنسیت

۲– تبعیض براساس نژاد

۳– تبعیض براساس سن

۴– تبعیض براساس مذهب

۵– تبعیض براساس معلولیت

بند دوم : بایسته های ناظر بر اصل منع تبعیض در زمینه حداقل دستمزد

مبحث چهارم : رهیافت های حداقل دستمزد باتوجه به موازین حقوق بشری

گفتار اول : رهیافت ضرورت محور

گفتاردوم : رهیافت حق محور

فصل دوم : معیارها ، سیاست گذاری ها و بایسته های حداقل دستمزد و آثار آن

مقدمه

مبحث اول : معیارهای تعیین حداقل دستمزد

گفتار اول : معیارهای اجتماعی

بنداول:دستمزدمنصفانه

بنددوم : عدالت اجتماعی

بندسوم: منع تبعیض

گفتاردوم : معیارهای اقتصادی

بند اول : تورم

بند دوم : هزینه معیشت

بند سوم : ساعت کار

مبحث دوم : سیاست گذاری ها

گفتاراول : سیاست گذاری کلاسیک

گفتاردوم : سیاست گذاری نیوکلاسیک

گفتارسوم :سیاست گذاری لیبرال ۵۰ مبحث سوم : بایسته ها

گفتاراول : چانه زنی دسته جمعی

گفتار دوم : تامین حداقل رفاه خانوار

گفتار سوم : پرداخت دستمزد برابر برای کار برابر

گفتار چهارم : تامین اجتماعی مطلوب

مبحث چهارم : آثار

گفتار اول : اشتغال

گفتاردوم : بودجه

گفتار سوم : تورم

گفتار چهارم : فقر

فصل سوم : موانع و چالش های پیاده سازی نظام حداقل دستمزد و راهکارها

مقدمه

مبحث اول : موانع تحقق نظام حداقل دستمزد

گفتار اول : موانع اجتماعی

بند اول : طرز فکر و باورهای اجتماعی

بند دوم : سنت ها و آداب و رسوم اجتماعی

بند سوم : ازدواج و مسیولیت های خانوادگی

بند چهارم : عدم تمایل کارفرمایان نسبت به ارایه حداقل دستمزد

گفتار دوم : محدودیت های فرهنگی

بند اول : موانع آموزشی

بند دوم : عدم برابری حداقل حقوق زنان و مردان

گفتار سوم : موانع اقتصادی

بند اول : افزایش تورم

بند دوم : کاهش تقاضای کارفرمایان جهت استخدام نیروهای جدید

بند سوم : اختلاف دستمزد

میحث دوم : چالش های پیاده سازی نظام حداقل دستمزد

گفتار اول : چالش های فقهی در زمینه نظام حداقل دستمزد

گفتار دوم : چالش عدالت اجتماعی در نظام حداقل دستمزد

گفتار سوم : چالش های مربوط به دستمزد برابر

مبحث سوم : چالش های قانونی و قضایی حاکم بر نظام حداقل دستمزد

گفتاراول : وجود نهادهای متعدد قاعده گذار

گفتار دوم : رسیدگی در مراجع حل اختلاف از سوی افراد غیرمتخصص

گفتارسوم : عدم دسترسی به آرای مراجع حل اختلاف

مبحث چهارم : راهکارها

گفتار اول : سیاست گذاری صحیح در نظام حداقل دستمزد

بند اول : ضرورت توجه به توسعه در سیاست گذاری حداقل دستمزد

بند دوم : تدوین سیاست های کلی نظام در حوزه حداقل دستمزد

گفتار دوم : وضع قوانین و مقررات

گفتار سوم : دستورالعمل های اجرایی

گفتار چهارم : اصلاح ساختار

نتیجه

منابع

کلیدواژه ها

  • نظام حداقل دستمزد
  • بهره وری
  • رضایت شغلی
  • مزد
  • تبعیض دستمزدی
  • جامعه کارگری
  • جامعه کارفرمایی