معیارهای تشخیص جاسوسی ماموران دیپلماتیک در کشور پذیرنده
 | |
| عنوان | معیارهای تشخیص جاسوسی ماموران دیپلماتیک در کشور پذیرنده |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | رضا جلالی اصل |
| استاد راهنما | علیرضا دیهیم |
| استاد مشاور | علی نواری |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری |
معیارهای تشخیص جاسوسی ماموران دیپلماتیک در کشور پذیرنده عنوان پایان نامه ای است که توسط رضا جلالی اصل، با راهنمایی علیرضا دیهیم و با مشاوره علی نواری در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.
چکیده
در دهکده جهانی امروز نیاز به برقراری ارتباط کشورها با یکدیگر، بیش از پیش احساس می شود. این ارتباطات در بالاترین وضعیت خود، برقراری روابط دیپلماتیک را رقم می زند. دولت ها نمایندگانی را از طرف خود به عنوان دولت فرستنده به کشورهای دیگر فرستاده، و هر یک از این فرستادگان که هسته اصلی و محوری آنها، ماموران دیپلماتیک می باشند، وظایف خاصی را بر عهده دارند. این ماموران درعین حال که می کوشند منافع کشور خود را تامین کنند، نباید رفتار و اعمالشان به گونه ای باشد که امنیت و منافع دولت پذیرنده را به خطر بیندازد. حقوق بین الملل با اعطای مصونیت دیپلماتیک، آزادی اطلاعات و ارتباطات دیپلمات ها را نیز در کشور پذیرنده به رسمیت شناخته، تا وظایف خاصی را که بر عهده دارند به نحو احسن انجام دهند. اما گاهی برخی از دیپلمات ها از موقعیت خود سوء استفاده نموده و با عدم رعایت مقررات بین المللی و قوانین دولتی، و به دلایل متنوع که بیشتر به منظور کسب بی قید و شرط منافع دولت فرستنده می باشد، اعمالی را مرتکب می شوند که دولت پذیرنده آن رفتارها را بر خلاف شیون دیپلماتیک اعلام، و یا آن را خلاف قوانین داخلی کشور خود فرض می کند؛ حتی ممکن است مخالف صریح مقررات بین المللی بداند. از مصادیق مهمی که سابقه طولانی نیز در روابط دولت ها داشته، جاسوسی می باشد. برخی از دیپلمات ها به بهانه انجام وظایف، به خصوص استحضار از اوضاع، سعی درجمع آوری اطلاعاتی دارند، و یا مرتکب اعمالی می گردند که از نظر دولت پذیرنده جنبه جاسوسی به خود می گیرد. حال آیا چنین وضعیتی می تواند خدشه ای بر حاکمیت و استقلال دولت پذیرنده وارد کند، ویا باعث ایجاد لطمه به امنیت و منافع آن گردد یا نه ؟ اگر جواب مثبت باشد، با چه معیاری می توان به این نتیجه رسید که چنین رفتارهایی غیرقانونی بوده، و برخلاف حقوق بین الملل شناخته می شوند؟ همچنان که مرزی دقیق در مقررات بین المللی و بعضا در حقوق داخلی وجود ندارد که رفتارهای قانونی و اعمالی که جنبه جاسوسی به خود می گیرند را، از یکدیگر بازشناخت. همچنین با توجه به مصونیت کیفری دیپلمات ها، دولت پذیرند نمی تواند در برابر تهدیدات وارده برامنیت خود، اقدامات لازم برای محاکمه دیپلمات های متهم به جاسوسی را، انجام دهد.در تحقیق پیشرو برآنیم که با بررسی دقیق، بتوانیم به معیارهایی دست پیدا کنیم که بتواند مرز اعمال قانونی و جاسوسی را تبیین نماید. همچنین اقدامات مجاز دولت ها، هنگام مواجه با اتهامات مربوط به جاسوسی را تشریح نماییم.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه الف – بیان مسیله
ب – ضرورت و اهمیت تحقیق
ج – اهداف تحقیق
د – سوالات تحقیق
ه – فرضیه های تحقیق
و– پیشینه تحقیق ۵ ی – قلمرو تحقیق
ز – روش تحقیق
ح – ساختار تحقیق
فصل اول – کلیات و مفاهیم
مبحث اول : مفهوم ، تاریخچه و انواع جاسوسی
گفتار اول : معنای جاسوسی
بند اول : معنای لغوی جاسوسی
بند دوم : معنای تخصصی جاسوسی در حقوق بین الملل
گفتار دوم : پیشینه جاسوسی
گفتار سوم : تحول جاسوسی
بند اول: جاسوسی در گذشته
بند دوم : جاسوسی نوین
گفتار چهارم : وضعیت جاسوسی
بند اول : جاسوسی در زمان جنگ واسناد بین المللی مرتبط با آن
الف وضعیت جاسوسی در جنگ
ب بازتاب جاسوسی در اسناد بین المللی
بند دوم : جاسوسی در زمان صلح
گفتار پنجم: نقد نظریه قایلین عرفی بودن جاسوسی
گفتار ششم: انواع جاسوسی
بند اول :جاسوسی نظامی
بند دوم : جاسوسی اقتصادی
بند سوم : جاسوسی محیط زیست ( منابع طبیعی)
بند چهارم : جاسوسی سیاسی –فرهنگی
بند پنجم : جاسوسی علمی _ صنعتی
بند ششم : جاسوسی سایبری
مبحث دوم : تفکیک اعضای هییت دیپلماتیک و تعیین وظایف اصلی
گفتار اول : ماموران دیپلماتیک در کنوانسیون ۱۹۶۱ وین
بند اول : تفکیک وظایف مامور دیپلماتیک از دیگر اعضاء ۲۸ بند دوم : فایده عملی تفکیک اعضای ماموریت به لحاظ مصونیت
گفتار دوم : وظایف ماموریت دیپلماتیک در کنوانسیون ۱۹۶۱ وین
بند اول : ماده
کنوانسیون ۱۹۶۱وین
بند دوم : مطلع شدن از اوضاع و حدود قانونی آن
مبحث سوم : اهمیت امنیت و منافع ملی در جرایم جاسوسی
گفتار اول: تعریف امنیت ملی
بند اول : معنای لغوی امنیت
بند دوم : معنای اصطلاحی امنیت
بند سوم : امنیت مفهومی نسبی از دیدگاه دولت ها
گفتار دوم : اقسام امنیت و تهدید جاسوسی نسبت به آنها
بند اول : امنیت نظامی
بند دوم : امنیت سیاسی
بند سوم : امنیت اقتصادی
بند چهارم : امنیت محیطی
بند پنجم : امنیت اجتماعی _ فرهنگی
گفتار سوم : منافع ملی
بند اول : تعریف منافع ملی
بند دوم : گستردگی منافع ملی به عنوان مهم ترین تهدید جرایم جاسوسی
فصل دوم – جاسوسی در پرتو آزادی کسب اطلاع و سوء استفاده های دیپلماتیک
مبحث اول : پیش زمینه های کسب اطلاع از دولت پذیرنده
گفتار اول : مشاهده و دریافت اطلاعات و ارتباط آن با جاسوسی
بند اول : کنوانسیون ۱۹۶۱ وین و آزادی اطلاعات
بند دوم :حق آزادی دسترسی به اطلاعات دراعلامیه جهانی حقوق بشر ومیثاق حقوق مدنی وسیاسی ۴۴ بند سوم : تفکیک دستیابی به اطلاعات مجاز و طبقه بندی شده
گفتار دوم : آزادی رفت و آمد دیپلماتیک و محدودیت های آن به منظور رفع سوء ظن جاسوسی ۴۷ گفتار سوم : آزادی ارتباطات دیپلماتیک و جلوگیری از ارتکاب اعمال جاسوسی ۵۰ بند اول : محدودیت در ارسال گزارش ها و ارتباط با دولت فرستنده
بند دوم : محدودیت استفاده از ابزار های نوین در برقراری ارتباطات دیپلماتیک
مبحث دوم : مصونیت دیپلماتیک ، چتر حمایتی جاسوسی
گفتار اول : سوء استفاده از مصونیت شخصی برای اعمال جاسوسی
بند اول : سوء استفاده از مصونیت اعضای سیاسی
بند دوم : نقش خانواده و دیگراعضای نمایندگی در ارتباط با جاسوسی از دولت پذیرنده
گفتار دوم : شنود ، کسب اطلاعات محرمانه و سوء استفاده از اماکن دیپلماتیک
بند اول : شنود اطلاعات ، نقض شرط وسایل مشروع
بند دوم : سوء استفاده از مصونیت اماکن دیپلماتیک به منظور فعالیت های جاسوسی
گفتار سوم : امکان جاسوسی از طریق کیسه و پیک دیپلماتیک
فصل سوم – معیار های عینی و اصولی تفکیک جاسوسی از فعالیت های مشروع دیپلماتیک
مبحث اول: معیارهای عینی تشخیص جاسوسی از کسب اطلاعات
گفتار اول : تعیین حدود وظایف دیپلماتیک
بند اول : وظایف محوله در راستای اجرای کنوانسیون روابط دیپلماتیک
بند دوم : استفاده از وسایل مشروع در کسب اطلاعات
گفتار دوم : انجام رفتار های غیر دیپلماتیک و سوء ظن جاسوسی
مبحث دوم : معیار های اصولی تشخیص جاسوسی از فعالیت های قانونمند
گفتار اول : اصل عدم مداخله در پرتو حفظ حاکمیت ملی معیار تفکیک جاسوسی از فعالیت های قانونمند
بند اول : بازتاب اصل منع مداخله و برابری حاکمیت در اسناد بین المللی
بند دوم : ماهیت اصل منع مداخله
بند سوم : تفاوت رویکرد دولت ها در اصل عدم مداخله و احراز جاسوسی
گفتار دوم : نقش قوانین امنیتی و مقررات داخلی در تفکیک جاسوسی از اعمال قانونی
بند اول : ماده
کنوانسیون وین و لزوم احترام به قوانین داخلی دولت ها
بند دوم : انگیزه و محل جاسوسی ، معیار احراز جاسوسی در قوانین داخلی
بند سوم : قوانین جاسوسی و امنیتی کشور ها ، احصاء فعالیت های مشروع و تفکیک از جاسوسی
الف قوانین جمهوری اسلامی ایران
ب قوانین کشور فرانسه
ج قوانین کشور انگلستان
د قوانین ایالات متحده آمریکا
ه قوانین کشور ایتالیا
و قوانین کشور عربستان
ی قوانین کشور بحرین
گفتار سوم : اقتضایات امنیتی و قصد نفوذ ، معیاری برای تشخیص فعالیت های جاسوسی
فصل چهارم : تدابیر مجاز علیه جاسوسی ماموران دیپلماتیک و چالش مصونیت دیپلماتیک
مبحث اول : مصونیت دیپلماتیک، مبنایی برای حمایت از وظایف یا سوء استفاده از امتیازات
گفتار اول : تحلیل مبانی مصونیت دیپلماتیک از منظر جاسوسی
بند اول : نظریه نمایندگی
بند دوم : نظریه برون مرزی
بند سوم: نظریه ضرورت خدمت
بند چهارم : نظریه عمل متقابل
بند پنجم : مبنای مصونیت دیپلماتیک در کنوانسیون ۱۹۶۱وین و تنافی با اعمال جاسوسی
گفتار دوم : انواع مصونیت از اعمال جاسوسی دیپلمات ها
بند اول : مصونیت از تعرض
بند دوم : مصونیت قضایی
گفتار سوم : تفاوت رویکرد اعمال مصونیت در جرایم بین المللی و جرم جاسوسی
مبحث دوم : جاسوسی و اقدامات دولت پذیرنده
گفتار اول : اقدامات قضایی در برابر اعمال جاسوسی ماموران دیپلماتیک
بند اول : محاکمه در کشور پذیرنده به وسیله انصراف از مصونیت
بند دوم : محاکمه در کشور فرستنده
گفتار دوم : اقدامات غیر قضایی ، بیشترین واکنش نسبت جاسوسی ماموران دیپلماتیک
بند اول : اعلام عنصر نامطلوب در برابر ارتکاب جاسوسی ماموران دیپلماتیک
بند دوم : اخراج ، مهم ترین اقدام علیه اعمال جاسوسی
بند سوم : جاسوسی و قطع روابط دیپلماتیک
بند چهارم : اتهام جاسوسی بهانه ای برای انجام عمل متقابل و اخراج
گفتار سوم : اشغال سفارت ایالات متحده آمریکا در تهران با توجه به اتهام جاسوسی
نتیجه گیری
پیشنهادها
فهرست منابع
چکیده انگلیسی
کلیدواژه ها
- جاسوسی
- ماموران دیپلماتیک
- مصونیت
- امنیت و منافع ملی