معیارهای دادرسی عادلانه حاکم بر دستگیری متهم در حقوق اثباتی و شریعت اسلامی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
معیارهای دادرسی عادلانه حاکم بر دستگیری متهم در حقوق اثباتی و شریعت اسلامی
عنوانمعیارهای دادرسی عادلانه حاکم بر دستگیری متهم در حقوق اثباتی و شریعت اسلامی
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوحسان فاضل ردام طاهر الحمامی
استاد راهنماعلی قبادیان
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۲
دانشگاهجامعه المصطفی العالمیه



معیارهای دادرسی عادلانه حاکم بر دستگیری متهم در حقوق اثباتی و شریعت اسلامی عنوان پایان نامه ای است که توسط حسان فاضل ردام طاهر الحمامی، با راهنمایی علی قبادیان در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.

چکیده

عنوان این تحقیق معیارهای دادرسی عادلانه حاکم بر دستگیری متهم در احکام، شاخص دادرسی عادلانه و حقوق اسلامی است. تصویب میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، یکی از مهمترین اهداف این پژوهش، برجسته ساختن موازین تضمین شده توسط شرع و قانون به نحو مناسب در کاربرد عملی و نیاز متهم یا مظنون به تبیین این ضمانت ها از مرحله کنترل و تایید و تثبیت استانداردهایی که متهم باید قبل از محاکمه از آن برخوردار باشد.این پژوهش با تکیه بر رویکرد تحلیلی با بهره گیری از رویکرد استقرایی و قیاسی پرداخته شده است اما سوال اصلی این پژوهش این است که معیارهای دادرسی عادلانه حاکم بر دستگیری متهم در شرع و احکام اثباتی چیست؟ ضوابط محاکمه حاکم بر دستگیری متهم در حقوق اسلامی و احکام اثباتی، به ویژه آن که فقه اسلامی آن را پیش از کشف و تایید قوانین، متن، واقعیت و کاربرد تعریف کرده است. و قبل از آنکه جامعه بین المللی معاصر بر آن توافق کند و آن را در اسناد و متون رسمی تصویب کند. از این رو مطالعه ما بر نقش شرع در تاکید بر این اصل با ریشه یابی قواعد و موازین مربوط به دستگیری متهم متمرکز شده است و میزان نقض حقوق و آزادی های فردی برای احراز ادله بر اساس وقوع چقدر است. جرم و انتساب آن به شخص معین و تعیین کفایت آن برای ارجاع به محاکمه است، بنابراین اهمیت وجود مجموعه ای از تشریفاتی که به موجب آن دعوای کیفری صورت می گیرد و تضمین کننده حفظ و حمایت از حقوق و آزادی های شخصی است. برای متهم و تضمین دادرسی عادلانه برای او و در میراث فرهنگی اقوام و ملل مختلف که عدالت مبنای قضاوت است. هنگامی که شخصی متهم به نقض قانون و ارتکاب یکی از اعمالی می شود که برای آن جرم انگاری و مجازات کرده است، دولت و مقامات آن با آزمون دشواری روبرو می شوند، یا اینکه احترام خود را به حاکمیت قانون از طریق یک محاکمه عادلانه اثبات کنند. برای متهمی که حافظ حیثیت و حقوق و آزادی های خود باشد یا خلاف آن را با تجاوز به قانون و بی احترامی به حقوق مردم و حیثیت آنها ثابت کند و دولت باید دو مصلحت مهم را با هم آشتی داده و رعایت کند بدون اینکه یکی به قیمت از دست دادن دیگری بی توجهی شود. اولی مصلحتی است که از آزادی شخصی متهم حمایت می کند و عدالت را در محاکمه او تضمین می کند و دوم مصلحتی است که جامعه را از خطرات احتمالی مصون می دارد که عقل با اتخاذ تدابیر احتیاطی برای پیشگیری و جلوگیری از وقوع آنها حکم می کند ،سیاست جنایی است . در هر زمان و مکان برخی از اعمال مضر به مصلحت جامعه و افراد را جرم انگاری کرده و برای آنها مجازات تعیین می کند.از سوی دیگر عدالت کیفری ایجاب می کند که به متهم به عنوان یک انسان با کرامت و شخصیت و ماهیت نگاه شود و او حق برخورداری از حق محاکمه عادلانه را داشته باشد .

ساختار و فهرست پایان نامه

المقدمه

اولا: بیان المساله

ثانیا: اهمیه البحث

ثالثا: اسیله البحث

رابعا: الفرضیات

خامسا: اهداف البحث

سادسا: الدراسات السابقه

سابعا: منهج البحث

ثامنا: هیکلیه البحث

الفصل الاول: المفاهیم و الکلیات

المبحث الاول: المفاهیم

المطلب الاول: مفهوم المعاییر لغه واصطلاحا

الفرع الاول: المعاییر لغه

الفرع الثانی: المعاییر اصطلاحا

المطلب الثانی: مفهوم المحاکمه عادله لغه واصطلاحا

الفرع الاول: العداله فی اللغه

الفرع الثانی: العداله اصطلاحا

الفرع الثالث: المحاکمه فی اللغه

الفرع الرابع: المحاکمه اصطلاحا

المطلب الثالث: مفهوم المتهم لغه واصطلاحا

الفرع الاول: المتهم فی اللغه

الفرع الثانی: المتهم اصطلاحا

المطلب الرابع: مفهوم المظنون لغه واصطلاحا

الفرع الاول: المظنون لغه

الفرع الثانی: المظنون اصطلاحا

المطلب الخامس: مفهوم المجرم لغه واصطلاحا

الفرع الاول: المجرم لغه

الفرع الثانی: المجرم اصطلاحا

المطلب السادس: حجز المتهم "الاعتقال"

الفرع الاول: الحجز لغه

الفرع الثانی: الحجز اصطلاحا

المبحث الثانی : الکلیات

المطلب الاول: حقوق المتهم قبل الاسلام وبعد الاسلام

الفرع الاول: حقوق المتهم قبل الاسلام

الفرع الثانی: حقوق المتهم بعد الاسلام

المطلب الثانی: ضبط المتهم فی القوانین الوضعیه

الفرع الاول: ضبط المتهم قبل رونسانس

الفرع الثانی: ضبط المتهم بعد رونسانس

الفصل الثانی: الاصول والمعاییر المتعلقه باعتقال المتهم فی الشریعه الإسلامیه

المبحث الاول: احکام ومعاییر اعتقال المتهم فی الشریعه الاسلامیه

المطلب الاول: الحکم الشرعی للحبس فی التهمه

المطلب الثانی: الحکم الشرعی للاعتقال الموقت

المبحث الثانی: نوع التهمه ومده الاعتقال و انواعه

المطلب الاول: انواع الحبس و الاعتقال

الفرع الاول: انواع الحبس و الاعتقال من حیث العقاب

الفرع الثانی: انواع الحبس و الاعتقال بسبب الاتهام

الفرع الثالث: الجهه التی یحق لها الحبس و الاعتقال للاتهام

الفرع الرابع: الحبس و الاعتقال بسبب التحفظ و التحرز

الفرع الخامس: الحبس و الاعتقال بالوضع تحت الإقامه الجبریه

المطلب الثانی: التهم التی یجوز اعتقال المتهم فیها

المطلب الثالث: مده الاعتقال ۵۰ الفرع الاول: مده الحبس و الاعتقال بسبب الاتهام

الفرع الثانی: الحبس و الاعتقال الموبد

الفصل الثالث: القواعد العامه للمحاکمه العادله المتعلقه باعتقال المتهم فی القانون الوضعی

المبحث الاول: ضمانات وحقوق المتهم من مرحله الاعتقال ومابعدها

المطلب الاول: ضمانات المتهم فی المرحله التمهیدیه کالتالی

اولا: عند تکلیفه بالحضور

ثانیا: فی حاله القبض علی المتهم

ثالثا: خلال مده توقیف المتهم

رابعا: عند استجواب المتهم

خامسا: عند الاستعانه بالخبره او الخبیر

سادسا: اثناء المعاینه

سابعا: عند التنازل الشاکی عن شکواه

المطلب الثانی: ضمانات المتهم اثناء مرحله المحاکمه

اولا: الحق فی منع تکبیل المتهم اثناء حضور المحاکمه

ثانیا: الجلسه علنیه

ثالثا: الحق بالاستعانه بمترجم

رابعا: تسجیل إجراءات المحاکمه

خامسا: الحق فی الاستعانه بمحام

سادسا: رد القاضی والشکوی ضده

سابعا: عدم جواز الفصل فی الدعوی

المبحث الثانی: معاییر المحاکمه العادله وقت ضبط المتهم

المطلب الاول : علانیه الاجراءات والاستقلال و الحیاد القضاء

المطلب الثانی: براءه المتهم وإعلان حق الصمت وحق اختیار المحامی

المطلب الثالث: ضروره إبلاغ المتهم وعایلته والحاجه إلی فتره اعتقال معقوله والحق فی الصمت

الخاتمه

اولا: النتایج

ثانیا: التوصیات

المصادر والمراجع

کلیدواژه ها

  • استانداردها
  • دادرسی عادلانه