معیارهای قابلیت جبران ضررهای ناشی از آسیب های روانی در حقوق ایران و انگلستان
معیارهای قابلیت جبران ضررهای ناشی از آسیب های روانی در حقوق ایران و انگلستان نام مقاله ای از احمد امیری، حسن بادینی و حجت مبین است که در شماره دوم (پاییز و زمستان 1400) فصلنامه حقوق خصوصی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
در حقوق ایران، مسئولیت مدنی و جبران ضررهای ناشی از آسیبهای روانی، به دلیل ناملموس بودن، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لیکن در حقوق انگلستان ضررهای ناشی از آسیبهای روانی در خصوص زیاندیدگان اولیه و ثانویه با شرایطی قابل مطالبه دانسته شده است. در این نوشتار به روش تحلیلی و با تطبیق با حقوق انگلستان به دنبال یافتن پاسخ این پرسش هستیم که ضررهای ناشی از آسیبهای روانی با چه معیاری قابل مطالبه است. در حقوق انگلستان با تأکید بر معیار نوعی، در خصوص زیاندیدگان اولیه، بیشتر بر «وجود رابطة منطقی بین آسیب روانی و خطر ایجادشده» تأکید میشود و در مواردی «قابلیت پیشبینی خطر» و وجود «یک ترس منطقی در خواهان» نیز شرط دانسته شده است. در خصوص قربانیان ثانویه نیز معیارهای «قابلیت پیشبینی»، «صمیمیت»، «مجاورت»، و «ناگهانی بودن» پیشنهاد شده است. در فقه و حقوق ایران معیار اصلی تشخیص خسارت قابل جبران یک معیار مختلط، یعنی «قابلیت پیشبینی ضرر با توجه به وضعیت خاص زیاندیده»، است که در احراز آن به «جدّی بودن و مستمر بودن ضرر» و «وجود رابطة قوی عاطفی» نیز توجه میشود.
کلیدواژه ها
- آسیب روانی
- زیان دیدگان اولیه
- زیان دیدگان ثانویه
- مسئولیت مدنی