مفهوم امنیت قضایی و سازوکارهای تامین آن در نظام حقوقی – قضایی ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مفهوم امنیت قضایی و سازوکارهای تامین آن در نظام حقوقی – قضایی ایران
عنوانمفهوم امنیت قضایی و سازوکارهای تامین آن در نظام حقوقی – قضایی ایران
رشتهحقوق عمومی
دانشجوسید محمد رسولی
استاد راهنماعبدالنعیم شهریاری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۰
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس



مفهوم امنیت قضایی و سازوکارهای تامین آن در نظام حقوقی – قضایی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط سید محمد رسولی، با راهنمایی عبدالنعیم شهریاری در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس دفاع گردید.

چکیده

امنیت، فراغت بالی است که در پرتو آن آدمی بدون واهمه از تعرض و تهاجم قدرت های افراد یا حکومت ها به ادامه حیات مدنی توفیق می یابد و در واقع امکان استفاده سالم از اقتدار قانونی و قضایی برای دفع و رفع تهاجم فردی و اجتماعی، شکل دهنده امنیت قضایی است. در بسیاری از نظام های حقوقی اصل امنیت قضایی دقیقا به مثابه یک ضرورت واجد ارزش قانون اساسی مطرح می شود. در واقع از سویی این اصل به عنوان یکی از شاخص های مهم حکومت قانون بوده و تضمین آن نخستین غایت هر نظام حقوقی است. از سوی دیگر بسیاری از نهادهای حقوقی با اصل امنیت قضایی توجیه می شوند. این کارکرد دوگانه به این اصل اهمیتی مضاعف می بخشد. ضرورت توجه به این اصل در کشور ما زمانی جلوه می کند که ثبات نظام حقوقی، لاجرم ثبات روابط حقوقی را نیز به دنبال خواهد داشت. امنیت قضایی، نظریه ای است که باید چونان دیگر نظرات و ابداعات فکری، در تعامل افکار و تضارب اندیشه و نقد و بحث نخبگان جامعه ستبر و شفاف شود، در عرصه اجرا و عمل تکمیل شود و تکامل یابد و با بهره وری از تجربه های سیستم های قضایی و جزایی و استفاده از تکنیک و روش های روزآمد در قالب نظامی کامل جامع و درخور تامین، نیازهای جامعه ما و دیگر جوامع اسلامی ظهور پیدا کند. بهره گیری از همکاری شخصیت های کاردان ، قضات پاکدامن و شجاع و حقوقدانان فاضل حوزه و دانشگاه، این امکان را می دهد که در مجموع به صلاح و کمال دستگاه قضایی و امنیت قضایی برسیم. در ایجاد امنیت قضایی مهم ترین خیر، اجرای عدالت و قانون است و نظام قضایی اسلام، کارآمدترین وسیله برای تحقق این هدف متعالی است تقویت دانش قضایی و گزینش اشخاص صالح در مجموعه های قضایی و اداری و برنامه ریزی دقیق همراه با نظارت مستمر بر اجزای دستگاه قضایی و حفظ عزت و حرمت قضاوت و حقوق شهروندی، از لوازم اصلی برای تحقق امنیت قضایی به حساب می آیند. لذا هدف از انجام این تحقیق بررسی مفهوم امنیت قضایی و سازوکارهای تامین آن در نظام حقوقی – قضایی ایران می باشد و به صورت توصیفی تحلیلی انجام پذیرفت. همچنین در این تحقیق با تعریفی از امنیت قضایی با نگاهی آسیب شناختی، کاستی های ساختاری و اجرایی دستگاه قضایی را آشنا شده و پیشنهاداتی درباره مدل امنیت قضایی در ایران ارایه شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده

کلیات تحقیق الف : بیان مساله

ب: ضرورت و اهمیت تحقیق

ج: اهداف تحقیق

هدف اصلی

اهداف فرعی

د: سوال های تحقیق

سوال اصلی :

سوال های فرعی

ه: فرضیه های تحقیق:

فرضیه اصلی:

فرضیه های فرعی:

و: پیشینه تحقیق

ز: روش تحقیق

ح: ساختار تحقیق

فصل اول: مفاهیم و کلیات

مبحث اول: تعریف لغوی و مفهومی گفتار اول : تعریف امنیت در حقوق

گفتار دوم: مفهوم امنیت از دیدگاه حکومت

مبحث دوم : مفاهیم امنیت قضایی گفتار اول: تعریف لغوی و اصطلاحی امنیت قضایی

گفتار دوم: تعریف اصطلاحی امنیت قضایی

مبحث سوم: عناصر امنیت قضایی گفتار اول: استقلال قضایی

گفتار دوم: بی طرفی قضایی

گفتار سوم: رعایت کرامت انسانی در دادرسی

گفتار چهارم: تامین حقوق جامعه

گفتار پنجم: حفظ حقوق متهم

گفتار ششم: تامین حقوق بزه دیده

مبحث چهارم : مفهوم شناسی امنیت قضایی گفتار اول : سطوح امنیت و موضوعات گوناگون آن

گفتار دوم : مفهوم امنیت قضایی و مولفه های آن

فصل دوم: امنیت قضایی و اجرایی قانون مبحث اول: ارکان امنیت قضایی گفتار اول: امید به دستگاه عدالت در موارد نقض امنیت

گفتار دوم: دسترسی آسان به دستگاه عدالت

گفتار سوم: ایفای نقش موثر، پلیس و نهاد تعقیب (دادستان)

مبحث دوم : امنیت در اجرای قوانین حقوقی ایران گفتار اول : امنیت اجتماعی:

گفتار دوم امنیت فرهنگی:

گفتار سوم: امنیت انسانی:

گفتار چهارم: امنیت سیاسی:

مبحث سوم : امنیت قضایی و اجرای قانون از دیدگاه نظام حقوقی ایران گفتاراول : امنیت قضایی (حقوقی):

گفتار دوم :امنیت اطلاعاتی:

مبحث چهارم :ابعاد امنیت از دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) گفتار اول: امنیت نظامی و انتظامی

گفتار دوم: امنیت روانی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و

مبحث پنجم: امنیت قضایی و جایگاه آن در حقوق ایران گفتار اول : امنیت فردی در قانون اساسی

گفتار دوم: شاخصه و یا مولفه های امنیت قضایی

مبحث ششم : مفهوم عدالت قضایی در امنیت دستگاه قضا و در اجرای قوانین حقوقی ایران گفتار اول : رابطه بین عدالت و امنیت قضایی

گفتار دوم : اهداف نظام قضایی کشور بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

گفتار سوم : ورودی های نظام قضایی

گفتار چهارم: فرآیند قضا

گفتار پنجم :خروجیها و نتیجه عملکرد دستگاه قضایی

مبحث هفتم : عملکرد دستگاه قضایی در امنیت گفتار اول: عملکرد پرونده های امنیت قضایی

گفتار دوم : محورهای اصلی در پرونده های امنیت قضایی

مبحث هشتم : مفاهیم امنیت در اجرای قوانین حقوقی ایران گفتار اول :حقوق شهروندی و حقوق تامین امنیت قضایی شهروندان

گفتار دوم: سند امنیت قضایی

گفتار سوم :سند امنیت قضایی و تحول در قوه ی قضاییه

گفتار چهارم :تعارض منافع در نظام قضایی

گفتار چهارم : راهکارهای مدیریت تعارض منافع در نظام قضایی

بند اول: :شفافیت؛ راهکاری برای مدیریت تعارض منافع در نظام قضایی

بند دوم:ضرورت بهره گرفتن از مشارکت مدنی برای اجرایی شدن سند

فصل سوم: سازوکارهای اجرایی موثر در امنیت قضایی مبحث اول : ابعاد وسازوکارهای امنیت قضایی گفتار اول : امنیت معنوی (ایمان؛ سرچشمه اصلی امنیت)

گفتاردوم : تعریف سازو کارهای تامین امنیت قضایی

مبحث دوم : سازوکارهای تامین امنیت حقوقی و قضایی گفتار اول: سازوکار امنیت قضایی

گفتار دوم : سند امنیت قضایی و تحول در قوه ی قضاییه

مبحث سوم : عناصر سازو کارهای تامین امنیت قضایی گفتار اول : الزامات امنیت قضایی

گفتار دوم : اصل برایت

گفتار سوم : ضرورت بهره گرفتن از مشارکت مدنی برای اجرایی شدن سندامنیت قضایی

گفتار چهارم : اصل علنی بودن دادرسی

گفتار پنجم: شفافیت؛ راهکاری برای مدیریت تعارض منافع در نظام قضایی

گفتار ششم: لزوم بررسی مستمر کارایی دستگاه قضایی

مبحث چهارم : اصول تحقق امینت قضایی و سازوکارهای آن گفتار اول :اصول و پیش شرط های امنیت قضایی

گفتار دوم :اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها

گفتار چهارم : اصل تفسیر مضیق در قوانین کیفری

گفتار پنجم : اصل تساوی در برابر قانون

گفتار ششم : اصل شخصی بودن مجازات ها

گفتار هفتم :اصل علنی بودن محاکمات

گفتار هشتم :اصل لزوم رسیدگی به شکایات و تظلمات

گفتار نهم : اصل منع تعقیب

گفتار دهم: اصل عدم تجسس

گفتار یازدهم : استقلال قضایی

گفتار دوازدهم :اصل حق داشتن وکیل

گفتار سیزدهم : اصل پاسخ گو بودن قوه قضاییه

گفتار چهاردهم :اصل سرعت مناسب و اصل احساس مردم نسبت به سلامت دستگاه قضایی

گفتار پانزده :اصل سهولت دادخواهی و اصل سلامت ضابطین قوه قضاییه

نتیجه گیری

پیشنهاد ها

منابع

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • امنیت قضایی
  • سازوکارهای تامین امنیت قضایی