مفهوم و ابعاد مشارکت در فرایند عدالت ترمیمی و آثار آن در جامعۀ انتقالی
مفهوم و ابعاد مشارکت در فرایند عدالت ترمیمی و آثار آن در جامعۀ انتقالی نام مقاله ای است از پونه طبیب زاده و رضا اسلامی که در شماره صد و هفت دوره 83(پاییز 1398) مجله حقوقی دادگستری منتشر شده است.
چکیده
مشارکت در عدالت ترمیمی به دلیل گردآمدن طرفین جرم و جامعه، محلی برای تعیین سرنوشت اختلافات حاصل از جرم ارتکابی است؛ از‌این‌رو عنصر مشارکت آثار درخور توجهی در بهبود وضعیت طرفین و ترمیم روابط اجتماعی دارد. سؤال اصلی این مقاله این است که تا چه اندازه ابعاد و نقش مشارکت چندجانبۀ فرایند عدالت ترمیمی بر تحقق اهداف عدالت انتقالی تأثیرگذار است؟ در این مقاله ایدۀ ما این است که مشارکت چندجانبۀ شهروندان جامعۀ انتقالی در مقام بزه‌دیده، مرتکب و جامعۀ محلی می‌تواند نقش بسزایی در تحقق اهداف عدالت انتقالی، از جمله آشتی ملی و هم‌زیستی مسالمت‌‌آمیز ایفاء کند؛ زیرا انتظار حل‌وفصل اختلافات ناشی از جرائم حقوق بشری در جامعۀ انتقالی به‌تنهایی توسط دولت انتقالی، منصفانه به‌نظر نمی‌رسد؛ چون نابسامانی‌های هنجاری و ساختاری جامعه و همچنین کمبود منابع مالی به دولت انتقالی اجازۀ این کار را نخواهند داد. بنابراین هم‌نوایی و همکاری طرفین جرائم حقوق بشری از طریق فرایند عدالت ترمیمی موجبات حمایت از بزه‌دیدگان و بازپذیری مرتکبین را فراهم آورده و در ترمیم و بهبود روابط اجتماعی نقش مهمی ایفاء می‌کند؛ لذا این نوشتار با تکیه بر نقش مشارکت چندجانبه در فرایند عدالت ترمیمی و بررسی آثار آن با به‌کارگیری روش توصیفی‌تحلیلی، این موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهد.
کلیدواژه‌ها
- عدالت ترمیمی
- مشارکت چند جانبه
- عدالت انتقالی
- جامعه انتقالی