مفهوم و ماهیت «مراقبت مقتضی» در حقوق بین‌الملل
 | |
| عنوان | مفهوم و ماهیت «مراقبت مقتضی» در حقوق بین‌الملل |
|---|---|
| نویسنده | سید محمد حسینی سعید رهایی |
| محور موضوعی | حقوق بین الملل مسئولیت بین المللی |
| سال نشر | ۱۴۰۳ |
| منتشر شده در | نشریه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر |
| دوره | ۱۵ |
| شماره | ۳۵ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
مفهوم و ماهیت «مراقبت مقتضی» در حقوق بین‌الملل عنوان مقاله ای از سید محمد حسینی و سعید رهایی است که در شماره 35، تیر 1403 نشریه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر منتشر شده است.
چکیده
مفهوم «مراقبت مقتضی» و همچنین گسترۀ تعهداتی که این ضابطۀ حقوق بین‌الملل دربرگیرندۀ آن است، امروزه یکی از مباحث مهم و چالش‌برانگیز به‌شمار می‌آید. کارآمدی این معیار در عرصه‌های مختلف حقوق بین‌الملل، همچون حقوق بشر، حقوق بشردوستانه، حقوق بین‌الملل اقتصادی، حقوق مسئولیت بین‌المللی، حقوق محیط زیست و دیگر زمینه‌های حقوق بین‌الملل سبب شده است نگاشته‌های متعدد و تحقیقات فراوانی بَر گِرد این مفهوم صورت گیرد. نوشتار پیش رو در همین راستا، مفهوم این ضابطه را از میان تحلیل نظریۀ اندیشمندان و در خلال رویۀ محاکم بین‌المللی این‌گونه یافته است: مراقبت مقتضی مفهومی است ذاتاً منعطف که تابع حقوق بین‌الملل را به حداکثر مراقبت و اهتمام در انجام تعهدات قرارداری و عرفی خود موظف می‌نماید. این تعهد حداکثری برای هر کشور و یا سازمان بین‌المللی بسته به موقعیت و شرایط، توانایی کشور و یا سازمان بین‌المللی، اهمیت منافعی که در معرض آسیب است و دیگر مؤلفه‌های مؤثر، متفاوت بوده، دستخوش تغییر خواهد شد. ضابطۀ پیش‌گفته از نظر ماهیت، نه صرفاً جزء قواعد اولیۀ رفتار و نه ضوابط ثانویۀ مسئولیت است، بلکه همچون حسن نیت، کیفیتی است که باید تعهدات اولیه با لحاظ آن ادا گردد.
کلیدواژه‌ها
- حقوق بین‌الملل
- قواعد اولیۀ رفتار
- ضوابط ثانویۀ مسئولیت
- مراقبت مقتضی