مقایسه سهام با اوراق مشارکت در شرکت های سهامی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مقایسه سهام با اوراق مشارکت در شرکت های سهامی
عنوانمقایسه سهام با اوراق مشارکت در شرکت های سهامی
رشتهحقوق اقتصادی
دانشجوعبدالله صادقی فدکی
استاد راهنمامحمدرضا پاسبان
استاد مشاورجواد کاشانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۸
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



مقایسه سهام با اوراق مشارکت در شرکت های سهامی عنوان پایان نامه ای است که توسط عبدالله صادقی فدکی، با راهنمایی محمدرضا پاسبان و با مشاوره جواد کاشانی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

به دنبال غیرشرعی اعلام شدن اوراق قرضه، اوراق مشارکت وارد سیستم حقوقی ایران شد. براساس قانون، شرکت های سهامی می توانند به انتشار سهام و اوراق مشارکت اقدام نمایند. میان این دو ورقه بهادار تفاوت های بسیاری از حیث ماهیت، کارکرد و آثار حقوقی و اقتصادی وجود دارد.سهام بر پایه عقد شرکت قابل تعریف است؛ اما پیمان موجود در اوراق مشارکت، آمیخته ای از عقود شرکت، مضاربه، وکالت و صلح بوده و بر همین اساس باید گفت که این اوراق یکی از مصادیق ماده ۱۰ قانون مدنی می باشد.اوراق مشارکت و سهام از حیث شیوه انتقال، قابلیت وثیقه گذاری و بازخرید و حقوق دارندگان آنها در اقامه دعوی علیه شرکت یا مدیران آن با یکدیگر شباهت دارند. با این حال مهم ترین تفاوتی که میان این دو وجود دارد این است که، برخلاف سهامداران، دارندگان اوراق مشارکت شریک شرکت سهامی محسوب نشده و تنها حق دریافت سود تضمین شده را دارند. ضمن آن که میان سود سهام و سود اوراق مشارکت از لحاظ ماهیت، آثار و نحوه تقسیم تفاوت های بنیادینی وجود دارد.دارندگان اوراق مشارکت در سود و زیان فعالیت های شرکت سهیم نیستند. همچنین آن ها از حق عضویت در شرکت، حق رای، حق حضور در مجامع عمومی، حق مشارکت در اداره شرکت و بسیاری حقوق دیگر محرومند. در مقابل، آن ها در قبال فعالیت شرکت هیچ مسیولیتی نداشته و در هر صورتی مستحق دریافت سود تضمین شده خواهند بود و از این حیث طلبکار شرکت قلمداد می شوند.با این تفاسیر باید گفت وجوه افتراق میان اوراق مشارکت و سهام به مراتب بیش از آن است که بتوان آن ها را دارای ماهیت مشابه تلقی نمود. همان گونه که این اوراق را نمی توان نوعی اوراق قرضه تصور کرد. اوراق مشارکت نوعی اوراق بهادار جدید و دارای ماهیت متفاوت از اوراق بهادار سنتی بوده که قابل انطباق بر سهام نمی باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

بخش اول: مفهوم شناسی، ماهیت و شرایط صدور سهام و اوراق مشارکت ۵

گفتار اول: مفهوم و انواع اوراق بهادار ۶

گفتار دوم: سیر تاریخی تحولات قانونگذاری پیرامون سهام و اوراق مشارکت ۹

گفتار سوم: تعریف و انواع اوراق مشارکت ۱۸

گفتار چهارم: تعریف و انواع اوراق سهام ۲۸

گفتار پنجم: کارکردهای اقتصادی سهام و اوراق مشارکت ۳۳

گفتار ششم: ماهیت حقوقی سهام و اوراق مشارکت ۴۳

گفتار هفتم: شرایط صدور سهام و اوراق مشارکت ۵۵

بخش دوم: وجوه اشتراک و افتراق میان سهام و اوراق مشارکت ۷۴

گفتار اول: وجوه اشتراک میان سهام و اوراق مشارکت ۷۵

گفتار دوم: وجوه افتراق میان سهام و اوراق مشارکت ۸۸




فهرست مطالب

طرح موضوع ۱

بخش اول: مفهوم شناسی، ماهیت و شرایط صدور سهام و اوراق مشارکت ۵

گفتار اول: مفهوم و انواع اوراق بهادار ۶

بند اول: معنای اوراق بهادار ۶

بند دوم: ویژگی هایی اوراق بهادار ۶

۱– مالیت داشتن و دارای نرخ بودن: ۷

۲– قابلیت نقل و انتقال بالا: ۷

بند سوم: انواع اوراق بهادار ۷

گفتار دوم: سیر تاریخی تحولات قانونگذاری پیرامون سهام و اوراق مشارکت ۹

بند اول: سیر تحولات قانونگذاری پیرامون سهام ۹

بند دوم: سیر تحولات قانونگذاری پیرامون اوراق مشارکت ۱۱

گفتار سوم: تعریف و انواع اوراق مشارکت ۱۸

بند اول: تعریف اوراق مشارکت ۱۸

بند دوم: انواع اوراق مشارکت ۱۹

۱– اوراق مشارکت با نام و بی نام ۱۹

۲– اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام و اوراق قابل تعویض با سهام ۲۰

۳– اوراق مشارکت دولتی و غیر دولتی ۲۰

۴– اوراق مشارکت ارزی ۲۱

بند سوم: اشخاص حقوقی ایفا کننده نقش در انتشار اوراق مشارکت ۲۱

بند چهارم: وجوه اشتراک و افتراق میان اوراق مشارکت و اوراق قرضه ۲۲

۱– ویژگی های اوراق قرضه ۲۲

۲– نقاط مشترک میان اوراق مشارکت و اوراق قرضه ۲۳

۳– وجوه تمایز اوراق مشارکت از اوراق قرضه ۲۴

گفتار چهارم: تعریف و انواع اوراق سهام ۲۸

بند اول: تعریف و ویژگی های ورقه سهم ۲۸

بند دوم: انواع سهام ۲۹

۱– سهام با نام و بی نام ۲۹

۲– سهام عادی و ممتاز ۳۱

۳– انواع دیگر سهام ۳۱

گفتار پنجم: کارکردهای اقتصادی سهام و اوراق مشارکت ۳۳

بند اول: کارکردهای اقتصادی سهام ۳۳

۱– ثبات اقتصادی شرکت ۳۳

۲– توزیع ریسک ۳۳

۳– توزیع عادلانه ۳۴

۴– تثبیت سطح عمومی قیمت ها و ثبات بیشتر اقتصادی ۳۴

۵– همسویی منافع سهامداران و کارفرمایان ۳۵

بند دوم: کارکردهای اقتصادی اوراق مشارکت ۳۵

۱– تامین مالی طرح های اقتصادی و جبران کسری بودجه دولت ۳۵

۲– ایجاد تنوع در بازار سرمایه ۳۶

۳– بهینه سازی نرخ سود ۳۶

۴– توزیع ریسک سرمایه گذاری ۳۷

۵–کمک به توسعه اقتصادی کشور ۳۷

۶– ابزاری برای اعمال سیاست های پولی و مالی ۳۸

بند سوم: تنگناها و ابهامات پیرامون سهام و اوراق مشارکت ۳۸

۱– ابهام در ارتباط با سود قطعی ۳۹

۲– در نظر نگرفتن موقعیت مالی و اقتصادی ناشر اوراق مشارکت ۳۹

۳– عدم نظارت کافی ۴۰

۴– ابهام در حسابرسی ۴۰

۵– ناعادلانه بودن و عدم تنوع ۴۰

۶– انتشار نامنظم ۴۱

۷– ناسازگار با اهداف اقتصادی ۴۱

۸– نرخ سود غیر واقعی ۴۲

۹– خرید و فروش اوراق توسط بانک ها ۴۲

۱۰– موارد دیگر ۴۲

گفتار ششم: ماهیت حقوقی سهام و اوراق مشارکت ۴۳

بند اول: ماهیت حقوقی اوراق سهام ۴۳

بند دوم: ماهیت حقوقی اوراق مشارکت ۴۵

۱– اوراق مشارکت و مضاربه ۴۶

۲– اوراق مشارکت و وکالت ۴۸

۳– اوراق مشارکت و عقد مشارکت مدنی ۵۰

۴– نتیجه پیشنهادی ۵۳


گفتار هفتم: شرایط صدور سهام و اوراق مشارکت ۵۵

بند اول: شرایط ماهوی صدور اوراق سهام و اوراق مشارکت ۵۵

بند دوم: شرایط شکلی صدور اوراق سهام و اوراق مشارکت ۵۶

۱– مرحله اول (تا مرحله پذیره نویسی) ۵۶

۱–۱– شرایط شکلی صدور سهام ۵۶

۲– مرحله دوم (پذیره نویسی اوراق سهام و اوراق مشارکت) ۶۲

۳– مرحلهسوم (اقدامات بعد از پذیره نویسی) ۷۱

بخش دوم: وجوه اشتراک و افتراق میان سهام و اوراق مشارکت ۷۴

گفتار اول: وجوه اشتراک میان سهام و اوراق مشارکت ۷۵

بند اول: انتقال اوراق بهادار ۷۵

۱– انتقال به شیوه مستقیم ۷۵

۲– انتقال از طریق بورس ۷۷

بند دوم: وثیقه گذاری اوراق بهادار ۷۹

۱– ماهیت رهن اموال ۷۹

۲– رهن اوراق بهادار در آیینه قانون ۸۰

بند سوم: بازخرید اوراق بهادار توسط شرکت ۸۱

۱– بازخرید اوراق سهام ۸۱

۲– بازخرید اوراق مشارکت ۸۳

بند چهارم: حق اقامه دعوی از سوی دارندگان اوراق بهادار به طرفیت شرکت یا مدیران آن ۸۵

گفتار دوم: وجوه افتراق میان سهام و اوراق مشارکت ۸۸

بند اول: رابطه حقوقی دارندگان اوراق بهادار با شرکت و میان خود ۸۸

۱– رابطه میان دارندگان اوراق بهادار و شرکت ۸۸

۲– رابطه میان دارندگان اوراق بهادار ۸۹

بند دوم: مشارکت صاحبان اوراق بهادار در سود و زیان شرکت ۹۰

بند سوم: سود اوراق بهادار ۹۲

۱– سود اوراق سهام ۹۲

بند چهارم: محدودیت زمانی در اوراق بهادار ۱۰۳

بند پنجم: ضمانت در اوراق بهادار ۱۰۴

۱– ضمانت در قانون مدنی ۱۰۵

۲– ضمانت در قانون تجارت ۱۰۵

۳– ضمانت در قواعد اوراق مشارکت ۱۰۵

بند ششم: حق مشارکت در اداره شخص حقوقی و تصمیم گیری ها ۱۰۷

۱– حق عضویت در شرکت ۱۰۷

۲– حق کسب اطلاع سهامداران ۱۰۸

۳– حق حضور در مجامع عمومی ۱۰۹

۴– حق رای ۱۰۹

۵– حق مشارکت در تصدی امور شرکت ۱۱۰

بند هفتم: میزان تعهد و مسیولیت سهامداران و دارندگان اوراق مشارکت ۱۱۲

بند هشتم: حق سهیم شدن در دارایی شرکت ۱۱۴

بند نهم: حق تقدم در خرید سهام جدید ۱۱۴

بند دهم: قابلیت تبدیل و تعویض اوراق مشارکت با سهام ۱۱۶

۱– تبدیل اوراق مشارکت به سهام ۱۱۷

۲– حقوق دارندگان اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام ۱۱۸

۳– تکالیف دارندگان اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام ۱۲۰

بند یازدهم: حقوق دارندگان اوراق بهادار در فرض استنکاف شرکت از پرداخت سود ۱۲۱

۱– استنکاف شرکت از پرداخت سود به سهامداران ۱۲۱

۲– استنکاف شرکت از پرداخت سود دارندگان اوراق مشارکت ۱۲۲

بند دوازدهم: مقررات کیفری مرتبط با اوراق بهادار ۱۲۷

نتیجه گیری ۱۳۰

فهرست منابع ۱۳۲

کلیدواژه ها

  • سهام
  • حقوق قانونی
  • قانون و قانونگزاری
  • مطالعه تطبیقی
  • شرکت سهامی
  • اوراق مشارکت
  • اوراق قرضه
  • لایحه قانونی
  • اوراق مشارکت