ممنوعیت عبور کشتی ها به مقصد ایران از تنگه هرمز و واکنش حقوقی ایران نسبت به آن
 | |
| عنوان | ممنوعیت عبور کشتی ها به مقصد ایران از تنگه هرمز و واکنش حقوقی ایران نسبت به آن |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | ریحانه شیشه گر |
| استاد راهنما | مرتضی نجفی اسفاد |
| استاد مشاور | سیدباقر میرعباسی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۹ |
| دانشگاه | مرکز پیام نور تهران |
ممنوعیت عبور کشتی ها به مقصد ایران از تنگه هرمز و واکنش حقوقی ایران نسبت به آن عنوان پایان نامه ای است که توسط ریحانه شیشه گر، با راهنمایی مرتضی نجفی اسفاد و با مشاوره سیدباقر میرعباسی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.
چکیده
تنگه هرمز یکی از ۱۱تنگه مهم دنیا است که برای قدرت های بزرگ جهانی از اهمیت اقتصادی و راهبردی بسیار برخوردار است . طبق آمارهای غیر رسمی در هر ده دقیقه یک کشتی غول پیکر از این آبراه بین المللی می گذرد و این نبض حیاتی جهان را مانند شاهرگ اصلی دنیای صنعتی در دریافت مایحتاج خود و همچنین فروش محصولات و از طرف دیگر برای کشورهای ساحلی خلیج فارس در فروش نفت و دریافت کالاهای اساسی قرار داده است.تنگه هرمز، آبهای آزاد اقیانوس هند و دریای عمان را به منطقه انحصاری اقتصادی خلیج فارس متصل می کند. اهمیت تنگه هرمز مربوط به روابط تاریخی غرب و کشورهای همسایه خلیج فارس و صدور نفت از این منطقه به سایر مناطق جهان است. به عقیده یک تاریخ نویس پرتغالی در قرن هفدهم میلادی، اگر جهان را یک انگشتری طلا فرض کنیم، نگین آن هرمز خواهد بود.تهدید ایران در ممنوعیت عبور کشتیها از تنگه هرمزبه مقصد ایران در نتیجه تحریم هاو قطعنامه های اخیر شورای امنیت و یا به عبارت دیگر ناامن کردن این تنگه و آبهای آن که قسمتی از آن جز آبهای ساحلی ایران می باشد زمینه ای فراهم کرد تا به بررسی حقوقی این موضوع پرداخته شود .لذا این پژوهش از یک مقدمه ،سه بخش ،نه فصل ویک نتیجه گیری تشکیل شده است .نوشتار حاضر پس از بیان مقدمه ، موضوع ، اهداف و ضرورت تحقیق در بخش اول به بررسی تاریخچه تنگه هرمز از منظر جغرافیایی ،تاریخی و حقوقی پرداخته ودر بخش دوم ضمن ارایه تصویری کلی از تحریم های شورای امنیت ،به تحریم های کشتیرانی ایران طبق قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت و محدودیت تردد کشتی ها از تنگه هرمزاشاره داردودر بخش سوم رویکردهای حقوقی ایران و پیشنهادات ارایه شده در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته که در نهایت با بررسی فرضیات ارایه شده در پایان نتیجه گیری نموده است .
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه
مقدمه ۱
بیان مسیله ۱
سوالات تحقیق ۳
سابقه و ضرورت ۳
فرضیات ۳
اهداف
کاربردهای تحقیق
روش انجام تحقیق
روش و ابزار گرد آوری اطلاعات
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
شناسه واژه ها و تعارف آنها
بخش اول: تنگه هرمز ، تاریخچه ، موقعیت جغرافیایی و رژیم حقوقی ۸
فصل اول : تاریخچه تنگه هرمز ۹
مبحث اول : نام تنگه هرمز
گفتار اول : تنگه هرمز در روزگار باستان ۱۱
گفتار دوم : تنگه هرمز در دوران اسلامی ۱۲
مبحث دوم : جزایر تنگه هرمز
گفتار اول : جزایر ایرانی تنگه هرمز ۱۴
بند
- هرمز ۱۴
بند ۲: قشم ۱۵
بند
- جزیره لارک ۱۶
بند
- جزیره هنگام ۱۶
بند ۵: جزیره ابوموسی
بند ۶: تنب بزرگ ۱۷
بند
- تنب کوچک ۱۸
گفتار دوم : جزایر تحت حاکمیت کشور عمان ۱۸
فصل دوم : جغرافیای تنگه هرمز ۲۰
مبحث اول : آبراه های تنگه هرمز
گفتار اول : آبراه های با اهمیت بین المللی ۲۲
بند
- آبراه لنگه ۲۲
بند
- آبراه بستانه ۲۴
بند
- گذر گاه فرور
بند
- گذر گاه مهرگان ۲۶
گفتار دوم : آبراه های کم اهمیت تر بین المللی ۲۸
بند
- تنگه کلارانس
بند
- تنگه هنگام ۲۸
مبحث دوم : کشورهای ساحلی تنگه هرمز و خلیج فارس ۲۹
گفتار اول : کشورهای ساحلی تنگه هرمزکه با تنگه
ارتباط مستقیم دارند ۲۹
گفتار دوم : کشورهای ساحلی خلیج فارس که از نظر
جغرافیایی با تنگه ارتباط مستقیم ندارند ۳۲
بند ۱: عراق ۳۲
بند
- عربستان سعودی
بند
- کویت
بند
- بحرین
بند
- قطر
بند
- امارات متحده عربی
مبحث سوم : طرحهای تفکیک تردد در تنگه هرمز
گفتار اول : جنبه های حقوقی طرح های تفکیک تردد
گفتار دوم : تبیین جغرافیایی طرح های تفکیک تردد
در خلج فارس و تنگه هرمز
گفتار سوم : اهمیت طرح های تفکیک تردد خلیج
فارس و تنگه هرمز برای ایران
فصل سوم : تنگه هرمز و رژیم حقوقی آن
مبحث اول : جایگاه تنگه هرمز در حقوق بین الملل ۴۲
گفتار اول : اهمیت حقوقی ، سیاسی و اقتصادی تنگه هرمز ۴۴
گفتار دوم : حق عبور و مرور بی ضرر در تنگه هرمز
مبحث دوم : نظام حقوقی دریای سرزمینی وفلات قاره در تنگه هرمز ۵۰
گفتار اول :نظام حقوقی دریای سرزمینی ۵۰
بند ۱: تحدید حدود دریای سرزمینی در تنگه هرمز
بند۲ : تعدد جزایر بزرگ وکوچک دردریای سرزمینی۵۱
گفتار دوم : رژیم حقوقی فلات قاره در تنگه هرمز
بند
- تحدید حدود فلات قاره در تنگه هرمز ۵۲
بند
- بهره برداری از فلات قاره در تنگه هرمز
بخش دو : تحریم ها و قطعنامه های شورای امنیت با تاکید برامرحمل و نقل
دریایی در خلیج فارس و تنگه هرمز ۵۷
فصل اول : تحریم چیست ؟
مبحث اول : مفهوم واژه تحریم و انواع آن
گفتار اول : واژه شناسی تحریم ۶۰
بند
- Sanction ۶۰
بند۲:Embargo ۶۰
بند۳:Boycott ۶۰
گفتار دوم : انواع تحریم ها
بند ۱: تحریم های اقتصادی یک جانبه ۶۳
بند ۲:غیر مجاز بودن تحریم های یک جانبه در حقوق بین الملل۶۵
بند۳: تحریم های شورای امنیت ۶۹
مبحث دوم : نظریه ها و دیدگاه های مختلف در مورد تحریم ۷۴
گفتار اول : دیدگاه های مختلف در مورد تحریم به عنوان مجازات
بین المللی ۷۴
بند
- مشکلات نظریه سنتی ۷۵
بند
- مشکلات نظریه هوشمند ۷۶
گفتار دوم : دیدگاه های مختلف در مورد کارایی تحریم ها ۷۶
گفتار سوم : دیدگاه های مختلف در مورد تحریم های اقتصادی
یک جانبه ۷۸
بند
- مکتب حاکمیت کشور ۷۸
بند
- مکتب بی طرفی ۷۹
بند ۳:مکتب منع قانونی ۸۰
فصل دوم: مشروعیت تحریم ها و قطعنامه های شورای امنیت ۸۲
مبحث اول : صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل متحد ۸۳
گفتار اول : نظریه های راجع به صلاحیت شورای امنیت ۸۴
بند
- دکترین نا محدود بودن صلاحیت شورا ۸۴
بند
- نظریه مبتنی بر صلاحیت مضیق شورای امنیت ۸۵
گفتار دوم : انواع صلاحیت شورای امنیت ۸۶
بند
- صلاحیت مستقیم ۸۶
بند
- صلاحیت غیر مستقیم ۸۷
گفتار سوم : صلاحیت های خاص شورای امنیت ۸۸
بند
- فصل ششم منشور ۸۹
بند۲:فصل هفتم منشور ۸۹
مبحث دوم : محدودیت های شورای امنیت در اعمال مسیولیت خود ۹۱
گفتار اول : محدودیت های کلی و عام شورای امنیت بر طبق منشور ۹۳
گفتار دوم : محدودیت های شورای امنیت بموجب قواعد آمره و تعهدات ۹۷
گفتار سوم : محدودیت های شورای امنیت به واسطه حقوق
بشر و حقوق بشر دوستانه ۹۸
فصل سوم : قطعنامه های شورای امنیت نسبت به پرونده هسته ای ایران
باتاکید بر حمل و نقل دریایی در تنگه هرمز و خلیج فارس ۱۰۰
مبحث اول : شورای امنیت و آژانس بین المللی انرژی اتمی ۱۰۰
گفتاراول :ارزیابی آژانس بین المللی انرژی اتمی از تعهدات
هسته ای وجلب توجه شورای امنیت
بند
- ارسال پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت ۱۰۱
گفتار دوم : صلاحیت شورای امنیت در عرصه فعالیت های هسته ای۱۰۰
مبحث دوم : قطعنامه های شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ایران ۱۰۵
گفتار اول : وجوه مشترک قطعنامه های صادره شورای امنیت ۱۰۶
بند
- تعلیق کامل برنامه غنی سازی و آب سنگین ۱۰۶
بند
- ادامه مذاکرات با ایران ۱۰۷
بند ۳ : صدور قطعنامه های شورای امنیت بر اساس ماده ۴۱ منشور
بند
- در دستور کار بودن برنامه هسته ای ایران ۱۰۹
گفتار دوم : محدودیت های ناشی از قطعنامه های شورای امنیت ۱۱۰
بند ۱: تحریم تجهیزات ۱۱۰
بند
- تحریم روابط مالی ۱۱۱
بند
- افراد و اشخاص مشمول تحریم ۱۱۱
بند
- تحریم حمل و نقل ۱۱۲
مبحث سوم : قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت و تحریم کشتیرانی ایران ۱۱۲
گفتار اول : تحریم حمل و نقل دریایی در خلیج فارس و تنگه هرمز ۱۱۴
گفتار دوم :بازرسی کشتی ها در خلیج فارس و تنگه هرمز ۱۱۹
بند ۱:ناوهای انگلیسی و بازرسی از کشتی ها ی ایران
در خلیج فارس ۱۱۹
بند ۲:حضور نیروی دریایی امریکا در خلیج فارس
جهت بازرسی از کشتیهای ایران ۱۲۰
بند ۳:توقیف کشتی ایرانی در نیجریه ۱۲۱
بند ۴:رهنمودهایی برای کشتی ها یی که در حال گذر
از تنگه هرمز و خلیج فارس می باشند ۱۲۲
بخش سوم : ارزیابی واکنش حقوقی ایران در برابر تحریم های شورای امنیت ۱۲۴
فصل اول : تحریم های شورای امنیت از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران ۱۲۵
مبحث اول : مشروعیت یا عدم مشروعیت قطعنامه هااز دیدگاه جمهوری
اسلامی ایران ۲۵۱
گفتار اول : به چالش کشیدن تصمیمات شورای امنیت توسط دولت ها ۱۳۰
گفتار دوم: ارتباط دیوان بین المللی دادگستری با شورای امنیت ۱۳۲
مبحث دوم : صلاحیت دیوان در بررسی مشروعیت تصمیمات شورای امنیت
در رویه های قضایی ۱۳۵
گفتار اول : قضیه نامیبیا ۱۳۶
گفتاردوم : قضیه لاکربی ۱۳۷
فصل دوم : دیوان بین المللی دادگستری و حقوق هسته ای جمهوری
اسلامی ایران ۱۴۴
مبحث اول : رکن قضایی اصلی سازمان ملل متحد ۴
گفتار اول : صلاحیت دیوان بین المللی دادگستری لاهه ۱۴۶
بند
- کشورهای عضو سازمان ملل متحد ۱۴۶
بند
- کشور های غیر عضو سازمان ملل متحد که
اساسنامه دیوان را قبول کرده اند ۱۴۶
بند
- دولتهای غیر عضو سازمان ملل که اساسنامه
دیوان را نپذیرفته اند ۱۴۷
گفتار دوم : مبانی صلاحیت ترافعی دیوان ۱۴۸
بند ۱ : انعقاد موافقت نامه های خاص مبنی برقبول صلاحیت دیوان۱۴۸
بند
- پذیرش صلاحیت اجباری دیوان از طریق عهدنامه
ها وموافقت نامه های بین المللی ۱۴۸
بند
- شرط اختیاری قضاوت اجباری ۱۴۹
مبحث دوم : صلاحدید دیوان در رسیدگی های مشورتی ۱۴۹
گفتار اول :عدم رضایت دولت های ذینفع در نظریه مشورتی ۱۵۰
گفتار دوم : فقدان اطلاعات و ادله کافی در اختیار دیوان ۱۵۱
گفتار سوم :خصوصیت غیر الزام آور بودن نظریات مشورتی ۱۵۲
مبحث سوم : رسیدگی به پرونده ایران در دیوان بین المللی دادگستری ۱۵۲
گفتار اول : طرح دعوی علیه برخی دولت های عضو آژانس در
دیوان بین المللی دادگستری ۱۵۲
گفتار دوم : روش های ایران جهت درخواست نظر مشورتی از دیوان ۱۵۴
فصل سوم : واکنش ایران در برابر ممنوعیت عبور کشتی هااز تنگه هرمز۱۵۶
مبحث اول : مجادله در مورد رژیم حقوقی تنگه هرمز ۱۵۶
گفتار اول : کنوانسیون ۱۹۵۸ ژنو وعبور بی ضرر از تنگه هرمز در زمان صلح۱۵۶
گفتار دوم :کنوانسیون ۱۹۸۲ و حق عبور بی ضرر از تنگه هرمز در زمان صلح۱۵۹
مبحث دوم : حق عبور و مرور از تنگه هرمز در زمان جنگ ۱۶۱
گفتار اول : اشکال فرضی بروز جنگ در تنگه هرمز ۱۶۱
بند
- بروز جنگ میان دو کشور ساحلی خلیج فارس
و بی طرفی و عدم شرکت دولتین اداره کننده تنگه ۱۶۱
بند ۲: بروز جنگ میان دو کشور ساحلی تنگه ۱۶۲
بند۳ :بروز جنگ میان یکی از دول ساحلی تنگه ویکی از
کشورهای ساحلی داخل خلیج فارس ۱۶۲
گفتار دوم : عملکرد جمهوری اسلامی ایران در جنگ ایران و عراق
در خلیج فارس ۶۳
بند
- ایجاد منطقه جنگی ۱۶۴
بند
- محاصره دریایی عراق توسط ایران ۱۶۵
بند
- بازرسی کشتی های بی طرف و توقیف قاچاق جنگی۱۶۶
مبحث سوم : واکنش جمهوری اسلامی ایران در برابر بازرسی کشتی ها
طبق قطعنامه های شورای امنیت ۱۶۸
گفتار اول : راه کار های حقوقی ۱۶۸
بند
- طرح استافینگ یا گواهی صادرات و واردات ۱۶۸
بند
- مراجعه به سازمان بین المللی دریانوردی I M O) ) ۱۶۸
بند
- تغییر رژیم عبور از تنگه هرمز ۱۷۰
بند
- پیشنهادات انجمن صنفی دریانوردان جهت غلبه
بر تحریم حمل و نقل دریایی ۱۷۱
گفتار دوم : انسداد تنگه هرمز ۱۷۴
بند
- موقعیت ژیوپلیتیک تنگه هرمز ۱۷۵
بند
- طرح کشورهای حاشیه خلیج فارس برای کم رنگ
کردن نقش تنگه هرمز ۱۷۸
نتیجه گیری ۱۸۱
منابع و مآخذ ۱۸۸
کلیدواژه ها
- حقوق بین الملل
- ایران
- نظام حقوقی
- خلیج فارس
- کشتی
- تنگه هرمز
- تحریم
- قطعنامه
- عبور بی ضر ر
- قشم
- جزیره هنگام
- جزیره لارک
- تحریم
- شورای امنیت
- تنگه هرمز