منزلت برتر منشور ملل متحد و نظارت قضایی ملی و منطقه‌ای بر شورای امنیت؛ رؤیا یا واقعیت؟
منزلت برتر منشور ملل متحد و نظارت قضایی ملی و منطقه‌ای بر شورای امنیت؛ رؤیا یا واقعیت؟ نام مقاله ای است از مسعود صبور و سید قاسم زمانی و مسعود راعی که در شماره یک دوره پنجاه و یک ( بهار 1400) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
به‌موجب مادۀ 103 منشور ملل متحد، تعهدات ناشی از منشور بر سایر تعهدات اعضای ملل متحد اولویت دارد. قرائن بسیار به‌ویژه عملکرد دولت‌ها، اسناد بین‌المللی، آرای قضایی و تحولات پس از جنگ سرد، حاکی از آن است که تعهدات ناشی از تصمیمات الزام‌آور شورای امنیت، در حوزۀ شمول تعهدات منشور قرار داشته، از این‌رو در صورت تعارض میان تعهدات ناشی از این تصمیمات با دیگر موافقت‌نامه‌های بین‌المللی، حقوق ملل متحد اولویت را به تعهدات ناشی از تصمیمات شورای امنیت داده است. با وجود این در صورت بروز تعارض میان تعهدات ناشی از مادۀ 103 منشور و حقوق بنیادین اتحادیۀ اروپا، به نظر می‌رسد نهادهای قضایی ملی و منطقه‌ای اروپایی در جهت حل این تعارض، سه نوع برداشت تفسیری کلی داشته و به‌تبع آن نیز، سه رویکرد قضایی «پیروی»، «جدایی» و «همسویی» را اتخاذ کرده‌اند. نوسان و تنوع در رویکردهای سه‌گانۀ بالا، نه‌تنها بر حقوق افراد مربوط، بلکه بر انسجام حقوق بین‌الملل نیز تأثیر می‌گذارد.
کلیدواژه‌ها
- تعارض تعهدات
- سلسله مراتب
- شورای امنیت
- ماده 103 منشور
- محاکم ملی
- محاکم منطقه ای
- نظارت قضایی