مهلت معقول در دادرسی کیفری در پرتو حقوق ایران و اسناد بین المللی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مهلت معقول در دادرسی کیفری در پرتو حقوق ایران و اسناد بین المللی
عنوانمهلت معقول در دادرسی کیفری در پرتو حقوق ایران و اسناد بین المللی
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوزهرا اشعه شار
استاد راهنماحسین میرمحمدصادقی
استاد مشاوررجبعلی گلدوست جویباری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



مهلت معقول در دادرسی کیفری در پرتو حقوق ایران و اسناد بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط زهرا اشعه شار، با راهنمایی حسین میرمحمدصادقی و با مشاوره رجبعلی گلدوست جویباری در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

یکی از شروط بدیهی دادرسی عادلانه این است که حتی الامکان سریع باشد. هر فردی که متهم به یکی از جرایم کیفری باشد حق دارد، در زمان مناسب محاکمه شود و یا اینکه تا زمان محاکمه آزاد شود. زمانی که فردی در بازداشت قبل از محاکمه به سر می برد اهمیت دادرسی با مهلت معقول دو چندان می شود. اجرای عدالت در مدت معقول از وجوه اساسی دادرسی کیفری و یکی از ضروری ترین شروط یک نظام قضایی موثر است، که در جوامع مورد وفاق عمومی است. سیستم قضایی باید بی گناه را بدون تاخیر حمایت کند، همان گونه که مجازات مجرمان را هم باید بدون تاخیر صادر نماید. رعایت مهلت معقول در تمام مراحل دادرسی، و در تمام محاکم، الزامی است. تعیین اینکه چه مهلتی، معقول به حساب می آید از پرونده ای به پرونده دیگر متفاوت است. عناصری که در تعیین این مهلت نقش دارند عبارتند از: قوانین ملی، پیچیدگی پرونده، نوع عمل و اتهام متهم، نوع عمل و رفتار مقامات قضایی و اینکه متهم در طول دادرسی در بازداشت به سر می برده یا نه. طرق دادخواهی موثر در راستای وظایف دولت ها، برای رفع آثار نقض و جبران خسارت ناشی از ضررهای وارده از نقض مهلت معقول، در بسیاری از اسناد بین المللی و منطقه ای مورد تاکید واقع شده است. که متاسفانه در کشور ما به این موضوع توجهی نشده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه ۱

بخش اول: مفهوم، جایگاه و قلمرو مهلت معقول در دادرسی ۹

فصل اول: تبیین دادرسی با مهلت معقول ۱۱

مبحث اول: دادرسی عادلانه ۱۱

گفتار اول: پیشینه دادرسی عادلانه ۱۲

گفتار دوم: مفهوم دادرسی عادلانه ۱۵

مبحث دوم: مفهوم مهلت معقول ۱۸

گفتار اول: جایگاه مهلت معقول در اسناد بین المللی و قوانین ایران ۱۹

گفتار دوم: قلمرو دادرسی با مهلت معقول ۲۵

گفتار سوم: اصل سریع بودن دادرسی و پرهیز از شتابزدگی ۲۸

مبحث سوم: شاخصه های مهلت معقول ۳۲

گفتار اول: نقش موقعیت قضیه در تشخیص مهلت معقول ۳۲

گفتار دوم: نقش سیستم قضایی در تشخیص مهلت معقول ۳۳

گفتار سوم: ماهیت قضیه ۳۵

گفتار چهارم: نقش طرفین دعوی ۳۸

فصل دوم: مبانی مهلت معقول ۴۳

مبحث اول: اهمیت دادرسی با مهلت معقول ۴۳

گفتار اول: ایجاد حس اعتماد ۴۳

گفتار دوم: مهلت معقول در بازداشت قبل از محاکمه ۴۶

گفتار سوم: مهلت معقول به عنوان حق مشترک در دادرسی ۴۹

مبحث دوم: مفهوم اطاله دادرسی، نقش ساختار قضایی در اطاله دادرسی ۵۱

گفتار اول: مشکلات ناشی از نحوه قانونگذاری و مراجع آن ۵۳

گفتار دوم: نقش قانون آیین دادرسی کیفری در اطاله دادرسی ۵۶

مبحث سوم: نقش دست اندرکاران قضا در اطاله دادرسی ۶۰

گفتار اول: مشکلات ناشی از ساختار تشکیلات قضایی ۶۲

گفتار دوم: مشکلات ناشی از عوامل و نیروی انسانی در امور دادرسی ۶۳

بخش دوم: مقتضیات قانونی و قضایی رعایت مهلت معقول، ضمانت اجرا و جبران خسارت ۶۹

فصل اول: نقش مقتضیات قانونی و قضایی ۷۱

مبحث اول: مقتضیات قانونی رعایت مهلت معقول ۷۱

گفتار اول: حفظ استقلال قاضی ۷۱

گفتار دوم: محدودیت در طرق تجدیدنظرخواهی ۷۷

گفتار سوم: قضا زدایی ۷۹

گفتار چهارم: تخصصی کردن پرونده ها و دادگاه ها ۸۳

گفتار پنجم: تدابیر قانونی برای رعایت مهلت معقول ۸۵

مبحث دوم: مقتضیات قضایی رعایت مهلت معقول ۹۰

گفتار اول: کنترل اوقات رسیدگی و ابلاغ اوراق قضایی ۹۱

گفتار دوم: تعیین وقت رسیدگی ۹۳

گفتار سوم: ارزشیابی دقیق و توجه به کیفیت احکام ۹۵

گفتار چهارم: پیش بینی نهادهای کنترلی و نظارتی ۹۶

گفتار پنجم: تدابیر قضایی برای رعایت مهلت معقول ۹۸

فصل دوم: ضمانت اجرا و جبران خسارت ناشی از عدم رعایت مهلت معقول ۱۰۰

مبحث اول: ضمانت اجرا ۱۰۰

گفتار اول: نقض مهلت معقول توسط دست اندرکاران قضا ۱۰۰

گفتار دوم: نقض مهلت معقول توسط اشخاص دخیل در پرونده ۱۰۶

مبحث دوم: جبران خسارت ناشی از عدم رعایت مهلت معقول ۱۰۷

گفتاراول: شرایط جبران خسارت ۱۰۹

گفتار دوم: جبران خسارت در کشورهای عضو کنوانسیون ۱۱۴

گفتار سوم: وظیفه خواهان در گذراندن تمام مراحل قضایی در کشور خود ۱۱۵

گفتار چهارم: انواع جبران خسارت ۱۱۶

نتیجه گیری ۱۲۰

فهرست منابع ۱۲۸

کلیدواژه ها

  • نظام حقوقی
  • ایران
  • دادرسی عادلانه
  • رویه قضایی
  • جبران خسارت
  • تاخیر
  • آیین دادرسی کیفری
  • مهلت معقول
  • ضمانت اجرای قانونی
  • اسناد بین المللی
  • حقوق جزا
  • مهلت معقول
  • اسناد بین المللی
  • دادرسی عادلانه
  • تسریع در دادرسی