موازین حقوق بشر و حقوق بشردوستانه در بحران انسانی لیبی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
موازین حقوق بشر و حقوق بشردوستانه در بحران انسانی لیبی
عنوانموازین حقوق بشر و حقوق بشردوستانه در بحران انسانی لیبی
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوعلی فرمانیان
استاد راهنماحسین شریفی طرازکوهی
استاد مشاورعلیرضا حجت زاده
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۲
دانشگاهمرکز پیام نور تهران



موازین حقوق بشر و حقوق بشردوستانه در بحران انسانی لیبی عنوان پایان نامه ای است که توسط علی فرمانیان، با راهنمایی حسین شریفی طرازکوهی و با مشاوره علیرضا حجت زاده در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

چکیده

جرقه های اولیه اعتراضات، از ۱۵ فوریه ۲۰۱۱درلیبی آغاز شد وبه سرعت سراسر لیبی رادربرگرفت وشدت آن به حدی رسید که تبدیل به جنگ داخلی بین نیروهای امنیتی قذافی ومردم شد. درطول این درگیری ها، حقوق بشر به عنوان مکمل موازین حقوق بشردوستانه، قابل اجرا است. حال ازآن جا که کشور لیبی معاهدات حقوق بشری متعددی راتصویب کرده، اقدامات وی در بحران انسانی لیبی مشمول تعهدات آن براساس معاهدات مزبور وقواعد عرفی بین المللی است. حقوق بشر، شامل حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی وسیاسی است وبنابرگزارش برخی نهادهای حقوق بشری، موازین متعددی ازآن درجریان اعتراضات مردمی درلیبی نقض شده است. علاوه برآن موازین حقوق بشردوستانه که باهدف حمایت از غیرنظامیان وسایرافراد انسانی، شیوه های جنگی وابزارهای آن راقانونمند می سازد، درطول درگیری های نظامی درلیبی به گزارش نهادهای مسیول، واز سوی هردوطرف درگیری ونیروهای ناتو نقض شده است. واین درحالی است که دولت لیبی به کنوانسیون های چهارگانه ژنو پیوسته است و بعضی ازقواعد حقوق بشردوستانه نیز به قواعد عرفی تبدیل شده اندوالزام به رعایت آن برای هردوطرف درگیری لازم الاجرابوده است. سرانجام این موارد نقض حقوق بشروحقوق بشردوستانه به حدی رسید، که ازنظرشورای امنیت، به عنوان تهدید علیه صلح وامنیت بین المللی تلقی شده واحتمال وقوع جنایت علیه بشریت دربرخوردهای نیروهای دولتی بامردم تقویت گردید.باوسعت گرفتن دامنه مخالفت ها، نیروهای مخالف اقدام به تشکیل شورای ملی انتقالی نموده ودر۱۰ مارس نیزدولت فرانسه اقدام به شناسایی شورای ملی انتقالی لیبی به عنوان دولت رسمی این کشور نمود. شورای امنیت سازمان ملل درواکنش به این اتفاقات، قطعنامه ۱۹۷۰، راتصویب کرد که درآن ضمن برقراری تحریم های مختلف، بررسی وضعیت این کشور رابه دیوان کیفری بین المللی ارجاع داده وپس از گذشت بیست روز درقطعنامه ۱۹۷۳، شورای امنیت، منطقه پرواز ممنوع رابرفرازلیبی ایجادنموده وبه دنبال آن، کشورهای مختلفی به فرماندهی ناتو به اعزام نیروهای دریایی وهوایی به لیبی اقدام نمودند وزمینه تبدیل مخاصمه مسلحانه داخلی رابه بین المللی فراهم کردند.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده فارسی

مقدمه وطرح تحقیق ۱

مقدمه ۲

طرح تحقیق ۳

تبیین مساله ۳

سیوال اصلی تحقیق ۵

سیوالات فرعی تحقیق ۵ سابقه و ضرورت انجام تحقیق ۵

اهداف تحقیق ۵

فرضیه تحقیق ۶

آثار اثبات فرضیه ۶

تعریف مفاهیم ۶

حقوق بشر ۶

حقوق بین الملل بشردوستانه ۷

مسیولیت حمایت ۷

روش انجام تحقیق وجمع آوری داده ها ۸

نقطه تمرکز تحقیق ۸

سازماندهی تحقیق ۸


بخش اول

کلیات

فصل اول:مبانی حقوق بشروحقوق بشردوستانه درخلال مخاصمات مسلحانه داخلی

مقدمه ۱۰

گفتار اول: حقوق بشر وحمایت جهانی ازآن ۱۱

مبحث اول: حقوق بشر ۱۲

مبحث دوم: حمایت جهانی از حقوق بشر ۱۳

بنداول: منشور ملل متحد ۱۳

بند دوم: منشور بین المللی حقوق بشر ۱۴

۱) اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۵

۲) میثاق بین المللی حقوق مدنی وسیاسی ۱۶

۳) میثاق بین المللی حقوق اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی ۱۷

۴) سایرمتون بنیادین حقوق بشر ۱۸

مبحث سوم: قواعد بنیادین حقوق بشر ۱۸ مبحث چهارم: جهان شمولی حقوق بشر ۲۰

مبحث پنجم: ارگانهای سازمان ملل متحد وحمایت از حقوق بشر ۲۲

بند اول: شورای امنیت ۲۲

بند دوم: دیوان بین المللی دادگستری ۲۵

بند سوم: شورای حقوق بشر ۲۵

بند چهارم: کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد ۲۶

بند پنجم: دبیرخانه ۲۷

مبحث ششم: سازمان های غیردولتی وحمایت از حقوق بشر ۲۷

بنداول: کمیته بین المللی صلیب سرخ ۲۷

بنددوم: سازمان عفو بین الملل ۲۸

بندسوم: دیده بان حقوق بشر ۲۸

گفتاردوم: مبانی حقوق بشردوستانه درخلال مخاصمات مسلحانه ۲۹

مبحث اول: مفهوم و هدف حقوق بشردوستانه ۲۹

مبحث دوم: مناسبات متقابل حقوق بشردوستانه وحقوق بشر ۳۰

بنداول: تاثیرمتقابل حقوق بشردوستانه وحقوق بشر ۳۰

بنددوم: تفاوت های حقوق بشردوستانه باحقوق بشر ۳۲

مبحث سوم: اصول ومنابع حقوق بشردوستانه ۳۴

بند اول: اصول حقوق بشردوستانه ۳۴

بند دوم: منابع حقوق بشردوستانه ۳۵

الف: منابع حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه بین المللی ۳۶

۱) عرف ۳۶

۲) اصول کلی حقوق ۳۷

۳) قراردادهای بین المللی ۳۷

ب: منابع حقوق بشردوستانه درمخاصمات مسلحانه غیر بین المللی ۳۸

۱) حقوق عهدنامه ای ۳۸

۱–۱) ماده ۳مشترک کنوانسیون های چهارگانه ژنو ۳۸

۲–۲) پروتکل دوم الحاقی به کنوانسیون های ژنو ۴۱

۲) عرف ۴۱

فصل دوم: زمینه نقض حقوق بشردردوره زمامداری قذافی

مقدمه ۴۲

گفتاراول:لیبی وزمینه های آغاز بحران ۴۳

مبحث اول :آشنایی بالیبی ۴۳

مبحث دوم :شیوه حکمرانی قذافی ۴۴

مبحث سوم: چرایی انقلاب درلیبی ۴۷

گفتاردوم: تحلیل مداخله بشردوستانه درلیبی ۴۹

مقدمه: ۴۹

مبحث اول: ابعاد بین المللی حقوق بشر و حاکمیت دولت ها ۵۰

بنداول: سابقه شکل گیری مسیولیت حمایت ۵۳

بنددوم: مسیولیت حمایت مبنای مداخله بشردوستانه ۵۶

بندسوم: رابطه مسیولیت حمایت وحاکمیت دولت ها ۶۰

بندچهارم: ابعاد مسیولیت حمایت ۶۱

الف: مسیولیت پیشگیری ۶۱

ب: مسیولیت واکنش ۶۳

۱–اقدامات بدون عملیات نظامی ۶۳

۲–اقدامات نظامی ۶۳

ج: مسیولیت بازسازی ۶۴

مبحث دوم: دکترین مسیولیت حمایت وبحران لیبی ۶۵

بنداول: اقدامات انجام شده درراستای پیشگیری از بحران درلیبی ۶۵

بنددوم: اقدامات انجام شده درواکنش به بحران درلیبی ۶۸

۱– قطعنامه ۱۹۷۰ ۶۹

۲– قطعنامه ۱۹۷۳ ۷۱

بند سوم: مسیولیت بازسازی دربحران لیبی ۷۵

مبحث سوم: دیوان بین المللی کیفری وبحران لیبی ۷۶

بنداول: دیوان بین الملل کیفری و مقابله با بی کیفری ۷۶

بنددوم: اقدامات جامعه بین المللی درمبارزه بابی کیفری پس ازجنگ جهانی دوم ۷۸

الف: دادگاه نظامی نورنبرگ ۷۸

ب: دادگاه ویژه یوگسلاوی سابق ورواندا ۷۸

ج: دیوان بین الملل کیفری ۷۹

بند سوم: جرایم تحت صلاحیت دیوان بین الملل کیفری ۷۹

بندچهارم: محاکمه مرتکبین جرایم رخ داده در طول جنگ لیبی ۸۲

بخش دوم

تحلیل محتوایی بحران انسانی لیبی

فصل اول: موازین حقوق بشر دربحران لیبی

گفتاراول: قابلیت اعمال حقوق بشردربحران لیبی ۸۶

گفتار دوم: موارد نقض شده حقوق بشر در بحران لیبی ۸۸

مبحث اول: حق حیات ۸۸

مبحث دوم: شکنجه ۹۲

مبحث سوم: رفتارهای غیر انسانی و تحقیر آمیز ۹۶

مبحث چهارم: بازداشت خودسرانه ۹۷

مبحث پنجم: ناپدید کردن اجباری اشخاص ۹۹

مبحث ششم: آزادی بیان ۱۰۰

مبحث هفتم: حق مالکیت ۱۰۲

مبحث هشتم:آزادی اجتماعات ۱۰۳

فصل دوم: موازین حقوق بشردوستانه دربحران لیبی

گفتار اول: حقوق مخاصمات مسلحانه دردرگیری های نظامی لیبی ۱۰۵

مقدمه ۱۰۵

مبحث اول: بحران لیبی از آغاز درگیری های داخلی تازمان تصویب قطعنامه های شورای امنیت ۱۰۵

مبحث دوم: بحران لیبی از زمان تصویب قطعنامه های شورای امنیت به بعد ۱۰۹

گفتاردوم: موارد نقض حقوق بشردوستانه در لیبی ۱۱۰

مبحث اول: نقض تعهد به رعایت ممنوعیت ها در انتخاب شیوه های نبرد ۱۱۱

بنداول: ممنوعیت حمله به جمعیت غیرنظامی ۱۱۲

بنددوم: ممنوعیت حمله به اشیا واموال غیرنظامی ۱۱۵

بندسوم: ممنوعیت حمله به اماکن مذهبی واموال فرهنگی ۱۱۹

بند چهارم: ممنوعیت حمله کورکورانه ونامتناسب ۱۲۱

بندپنچم: اقدامات احتیاطی درحمله ۱۲۳

بندششم: اقدامات احتیاطی دردفاع وممنوعیت استفاده از سپرانسانی ۱۲۴

مبحث دوم: نقض تعهدبه رعایت ممنوعیت ها درانتخاب ابزارهای نبرد ۱۲۶

بنداول: استفاده از توپ وخمپاره ۱۲۶

بنددوم: استفاده از سلاح های خوشه ای ۱۲۷

بندسوم: استفاده از مین های زمینی ۱۲۸

مبحث سوم: تعهد به حمایت از قربانیان مخاصمات ۱۳۰

بند اول: حمایت از کودکان ۱۳۰

بنددوم: حمایت از زنان ۱۳۲

بند سوم: حمایت از اشخاص محروم شده ازآزادی ۱۳۴

بندچهارم: حمایت ازآوارگان ۱۴۲

بند پنجم: حمایت از پناهندگان ۱۴۵

بند ششم: تامین خوراک وآذوقه ۱۴۸

بند هفتم: حمایت از مجروحین وآسیب دیده گان ۱۵۰

نتیجه گیری ۱۵۳

منابع وماخذ ۱۶۱

کلیدواژه ها

  • لیبی
  • قذافی ، رمضان محمد
  • شورای امنیت سازمان ملل متحد
  • حقوق بشر
  • حقوق مدنی
  • لیبی
  • قذافی
  • شورای امنیت
  • حقوق بشر
  • حقوق بشردوستانه
  • مسیولیت حمایت
  • مخاصمات مسلحانه داخلی وبین المللی