نسبت میان شرط مارتنس و حقوق بشر در نظم حقوقی بین‌المللی جدید
نسبت میان شرط مارتنس و حقوق بشر در نظم حقوقی بین‌المللی جدید نام مقاله ای است از شهرام زرنشان که در شماره دو دوره چهل و هشت (تیر 1397) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
ساختار و مبانی نظام حقوق بین‌الملل امروز اغلب مبتنی بر آرا و اندیشه‌های مکاتب پوزیتیویستی است و به همین سبب نیز حاکمیت دولت‌ها محور اصلی ساخت قواعد حقوق بین‌الملل تلقی می‌شود، اما نباید از یاد برد که موجودیت و اعتبار حقوق بشری که اکنون به‌کرات از آن سخن می‌گوییم، مدیون ساخت و ارادۀ دولت‌ها نیست. حقوق بشر امروز روایتی تازه از همان حقوق طبیعی دیروز است. علاوه‌بر این، نفوذ بیش از پیش اصول و مبانی حقوق طبیعی بر پیکرۀ نظام حقوق بین‌الملل معاصر آن هنگام تجلی بارزتری یافت که نظام سنتی قاعده‌سازی موجود دیگر نمی‌توانست در تمام زمینه‌ها – به‌طور مشخص حوزۀ حقوق بشر - پاسخگوی اقتضائات و ضرورت‌های جامعۀ بین‌المللی باشد. ازاین‌رو اعلامیۀ «شرط مارتنس» به تصویب دولت‌ها رسید. بدین‌ترتیب در حال حاضر شاهد تحولی نوین در عرصۀ ساخت و پرداخت مهم‌ترین منابع حقوق بین‌الملل بشریم؛ تحولی در راستای پاسخ به نیازهای روز؛ تحولی که تجلی پیوند شرط مارتنس با حقوق بشر در نظم حقوقی جدید است.
کلیدواژه‌ها
- حقوق طبیعی
- حقوق عرفی
- شرط مارتنس
- منابع حقوق بین الملل