نظارت قضایی بر قرار بازداشت موقت و قرارهای جایگزین کیفری

عنوان	نظارت قضایی بر قرار بازداشت موقت و قرارهای جایگزین کیفری
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	ناهید خلفی
استاد راهنما	محمداسماعیل افراسیابی
استاد مشاور	سیدمنصور میرسعیدی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

نظارت قضایی بر قرار بازداشت موقت و قرارهای جایگزین کیفری عنوان پایان نامه ای است که توسط ناهید خلفی، با راهنمایی محمداسماعیل افراسیابی و با مشاوره سیدمنصور میرسعیدی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

یکی از واقعیتهای مهم جامعه، تنوع رفتارهای مجرمانه می باشد و برای اینکه زمینه یک دادرسی عادلانه فراهم گردد، مقام قضایی باید بوسیله یکسری مقررات قانونی بتواند در موارد ضروری به متهم دسترسی داشته باشد و از فرار یا پنهان شدن متهم و از بین رفتن آثار و دلایل جرم جلوگیری نماید.بنابر این، این توجیهات موجب پیدایش قرارهای تامین کیفری گردید و یکی از مهمترین قرارهای تامین کیفری، قرار بازداشت موقت می باشد که نمی توان قبول نمود این قرار بطور کلی از قانون حذف گردد، زیرا آزاد گذاشتن متهم بطور مطلق تبعات منفی فراوانی دارد و نه طرفداری افراط آمیز از آن منصفانه می باشد، زیرا نتیجه اش پایمال شدن حقوق متهمان و اجحاف حق دفاع آنان می باشد، بر این اساس ق.آ.د.ک مصوب ۱۳۹۲ در فضایی که تحت تاثیر قرارهای تامین سختگیرانه و بازداشت متهمان بود، تدوین گردید و با تغییرات مثبتی که در مقررات ناظر بر قرارهای تامین کیفری بوجود آورده بود، تمهیدات لازم را برای جلوگیری از بازداشت متهمان فراهم نمود و حقوق شکلی سنتی ایران را به تعهدات ناشی از برخی از اسناد الزام آور بین المللی و انتظارات جامعه جهانی نزدیکتر نمود، در این قانون علاوه بر اصلاح مقررات قرارهای تامین کیفری سنتی، تعدادی از قرارهای تامین کیفری نوین و نیز تاسیسی به نام نظارت قضایی در مقررات آیین دادرسی کیفری ایران پیش بینی گردید. در این تحقیق سعی می نماییم با مطالعه توصیفی و تحلیلی ق.آ.د.ک مصوب ۱۳۹۲ در خصوص قرارهای تامین کیفری و نظارت قضایی زوایای پنهان و آشکار را به چالش طلبیده و ضمن بیان دستاوردهای نظری و عملی پیشنهادهایی را هم برای دستیابی به نتایج بهتر ارایه نماییم.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان_________________________________________________صفحه

کلیات طرح ۱

۱–۱–بیان مس–اله ۲

۱–۲–اهداف تحقیق ۳

۱–۳–مشکلات و موانع تحقیق ۴

۱–۴–اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن ۵

۱–۵–سوالات و فرضیات تحقیق ۵

۵–۱–۱–سوالات تحقیق ۵

۵–۱–۲–فرضیات تحقیق ۵

۱–۶–روش تحقیق ۵

۱–۷–مشکلات و موانع تحقیق ۶

۱–۸–سازماندهی تحقیق ۶

بخش اول: قرارهای تامین کیفری ۸

فصل اول: کلیات قرارهای تامین کیفری ۹

۱–۱–مقدمه ۱۰

۱–۲–مبحث اول: تعریف قرارهای تامین ۱۱

۲–۲–۱–گفتار اول: قرار ۱۲

۲–۲–۲–گفتار دوم: تامین ۱۳

۱–۳–مبحث دوم: ضوابط اخذ تامین کیفری ۱۴

۱–۴–مبحث سوم: اهداف اخذ تامین کیفری ۱۷

۱–۴–۱–گفتار اول: اهداف قانونی ۱۷

۱–۴–۱–الف– دسترسی به متهم و حضور به موقع وی ۱۷

۱–۴–۱–ب– جلوگیری از فرار یا مخفی شدن وی ۱۸

۱–۴–۱–ج– جلوگیری از امحاء دلایل و آثار جرم ۱۸

۱–۴–۱–د– جلوگیری از تبانی متهم با شهود ۱۹

۱–۴–۱–ه– تضمین حقوق بزه دیده ۱۹

۱–۴–۲–گفتار دوم: اهداف جرم شناختی ۲۰

۱–۴–۲–الف– پیشگیری از ارتکاب مجدد جرم ۲۰

۱–۴–۲–ب– حفظ جان متهم ۲۰

۱–۴–۲–ج– لزوم تناسب از نظر جرمشناسی ۲۰

فصل دوم: انواع قرارهای تامین کیفری ۲۱

۲–۱–مبحث اول: قرار تامین کیفری کلاسیک ۲۲

۲–۱–۱–گفتار اول: قرارهای تامین کیفری کلاسیک در رابطه با اعتبار متهم و تغییرات آن در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ ۲۳

۲–۱–۱–الف– قرار التزام به حضور با قول شرف ۲۳

۲–۱–۱–ب– قرار بازداشت موقت ۲۶

۲–۱–۱–ج– قرار عدم خروج از کشور به عنوان قرار تکمیلی ۴۲

۲–۱–۲–گفتار دوم: قرارهای تامین کیفری کلاسیک در رابطه با اموال متهم ۴۵

۲–۱–۲–الف– قرار التزام به حضور با تعیین وجه التزام ۴۵

۲–۱–۲–ب– قرار وثیقه ۵۱

۲–۱–۲–ج– قرار کفالت ۵۵

۲–۲–مبحث دوم: قرارهای تامین کیفری نوین ۶۱

۲–۲–۱–گفتار اول: قرار التزام به عدم خروج از حوزه قضایی با قول شرف ۶۲

۲–۲–۱–الف– تعریف و ویژگی های قرار ۶۲

۲–۲–۱–ب – ضمانت اجرای قرار ۶۳

۲–۲–۲–گفتار دوم: قرار التزام به عدم خروج از حوزه قضایی با تعیین وجه التزام ۶۳

۲–۲–۲–الف – تعریف و ویژگی های قرار ۶۳

۲–۲–۲–ب – ضمانت اجرای قرار ۶۴

۲–۲–۳–گفتار سوم: التزام به معرفی نوبه ای خود به صورت هفتگی یا ماهانه به مرجع قضایی یا انتظامی با تعیین وجه التزام ۶۵

۲–۲–۳–الف – تعریف و ویژگی های قرار ۶۵

۲–۲–۳–ب – ضمانت اجرای قرار ۶۸

۲–۲–۴–گفتار چهارم: التزام مستخدمین دولت یا نیروهای مسلح به حضور با تعیین وجه التزام ۶۹

۲–۲–۴–الف– خصوصیت و محدوده استفاده از این قرار ۶۹

۲–۲–۴–ب – ضمانت اجرای قرار ۷۲

۲–۲–۵–گفتار پنجم: التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت تعیین شده ۷۳

۲–۲–۵–الف – مفهوم و ماهیت قرار ۷۳

۲–۲–۵–ب – ضوابط صدور ۷۶

۲–۲–۵–ج – ضمانت اجراء ۷۶

۲–۲–۵–د– نظر موافقان و مخالفان این قرار و نتیجه گیری ۷۶

۲–۲–۵–ه– حد و مرز استفاده از این قرار در جرایم مختلف ۷۸

۲–۲–۵–و– پیشنهادات در خصوص اجرای این قرار ۷۸

بخش دوم:نظارت قضایی ۷۹

فصل اول: کلیات نظارت قضایی ۸۰

۱–۱–مقدمه ۸۱

۱–۲–مبحث اول: مفهوم نظارت قضایی ۸۲

۱–۳–مبحث دوم: اهداف پیش بینی شده نظارت قضایی در قانون آیین دادرسی کیفری ۸۳

۱–۳–۱–گفتار اول: نقش پیشگیری قرارهای نظارتی ۸۳

۱–۳–۲–گفتار دوم: نقش اصلاحی قرارهای نظارتی ۸۴

۱–۴–مبحث سوم: مبانی نظارت قضایی ناظر بر بازداشت موقت ۸۵

۱–۵–مبحث چهارم: پیامد صدور نظارت قضایی ۸۸

۱–۶–مبحث پنجم: ضوابط صدور نظارت قضایی در قانون آیین دادرسی کیفری ۹۱

۱–۷–مبحث ششم: ضمانت اجرای نظارت قضایی ۹۳

۱–۸–مبحث هفتم: الغاء قرار نظارت قضایی ۹۴

فصل دوم: انواع قرارهای نظارتی ۹۵

۲–۱–مبحث اول: انواع قرارهای نظارتی در ق آ د ک مصوب ۱۳۹۲ ۹۷

۲–۱–۱–گفتار اول: تعهدات و تکالیف مثبت متهم الزام به انجام فعل ۹۷

۲–۱–۲–گفتار دوم: تعهدات و تکالیف منفی متهم ممنوعیت از انجام برخی امور ۹۸

۲–۱–۲–الف– منع رانندگی با وسایل نقلیه موتوری ۹۸

۲–۱–۲–ب – ممنوعیت از نگهداری سلاح دارای مجوز ۹۹

۲–۱–۲–ج – ممنوعیت خروج از کشور ۱۰۰

۲–۱–۲–د– منع اشتغال به فعالیت های مرتبط با جرم ارتکابی ۱۰۳

۲–۲–مبحث دوم: انواع قرارهای نظارتی در حقوق فرانسه ۱۰۴

۲–۳–مبحث سوم: نکات مثبت و منفی نظارت قضایی در ق آ د ک مصوب ۱۳۹۲ ۱۱۰

نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۱۲

فهرست منابع و مآخذ ۱۱۷

کلیدواژه ها

• قرارهای تامین کیفری
• قانون آیین دادرسی کیفری
• قرار بازداشت موقت
• قرار تامین (آیین دادرسی جزایی)
• مجازات کیفری
• مجازات های جایگزین زندان
• نظارت قضایی