نظام حقوقی بهره برداری از منابع نفت و گاز دریای خزر از دیدگاه حقوق بین الملل

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نظام حقوقی بهره برداری از منابع نفت و گاز دریای خزر از دیدگاه حقوق بین الملل
عنواننظام حقوقی بهره برداری از منابع نفت و گاز دریای خزر از دیدگاه حقوق بین الملل
رشتهحقوق بین الملل
دانشجومجتبی دمیرچی لو
استاد راهنماهمایون حبیبی
استاد مشاورواد کاشانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



نظام حقوقی بهره برداری از منابع نفت و گاز دریای خزر از دیدگاه حقوق بین الملل عنوان پایان نامه ای است که توسط مجتبی دمیرچی لو، با راهنمایی همایون حبیبی و با مشاوره واد کاشانی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

دریای خزر که بزرگترین دریاچه جهان محسوب می شود، در سال های اخیر بدلایل متعددی از جمله منابع نفتی آن مورد توجه خاص قرار گرفته است. در این بین، کشورهای ساحلی برای توسعه فعالیت های نفتی خود در پهنه آبی دریای خزر اولویت خاصی قایل هستند. علیرغم توسعه این فعالیت ها که در سال های اخیر سرعت زیادی نیز پیدا کرده است، راجع به مبانی حقوقی این فعالیت ها دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. علاوه بر اقدامات کشورهای ساحلی در زمینه اکتشاف و تولید نفت و گاز از دریای خزر، مساله ساخت خطوط لوله انتقال انرژی از بستر دریای خزر از دیگر مسایلی است که مبانی حقوقی آن نیز مورد اختلاف می باشد. مبانی حقوقی فعالیت های نفتی در جریان در دریای خزر از منظر حقوق بین الملل در دو فرض وجود نظام حاکمیت مشترک و تحدید حدود و تقسیم قابل بررسی است. در فرض حاکمیت مشترک، کشورهای ساحلی مالک منابع نفتی در کل پهنه دریای خزر تلقی شده و مجاز به بهره برداری از آن هستند. در فرض تحدید حدود، کشورهای ساحلی با استفاده از شیوه های مورد توافق محدوده های بهره برداری از منابع نفتی را تعیین و سپس به فعالیت نفتی در محدوده متعلق به خود مبادرت می کنند. کشورهای ساحلی خزر علیرغم دو دهه مذاکره هنوز راجع به نظام حقوقی حاکم بر فعالیتهای نفتی در خزر توافق نکرده اند. در عین حال توافق های دو جانبه، بهره برداری مشترک و در مواردی نیز توقف فعالیت های نفتی در مناطق مورد اختلاف از جمله راه کارهای کشورهای ساحلی در مواجهه با این وضعیت بوده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده یک پیشگفتار دو

مقدمه الف


بخش نخست) فعالیتهای نفتی در دریای خزر ۱

طرح موضوع ۲


گفتار نخست) تاریخچه نفت دریای خزر ۴


گفتار دوم) فعالیتهای نفتی در دریای خزر پیش از فروپاشی شوروی ۷

بند یک) فعالیتهای نفتی شوروی در خزر ۷

بند دو) فعالیتهای نفتی ایران در خزر



گفتار سوم) فعالیتهای نفتی در دریای خزر پس از فروپاشی شوروی


بند یک) فعالیتهای نفتی جمهوری آذربایجان ۱۲

بند دو) فعالیتهای نفتی جمهوری قزاقستان ۲۰

بند سه) فعالیتهای نفتی فدراسیون روسیه ۲۶

بند چهار) فعالیتهای نفتی ترکمنستان ۳۲

بند پنج) فعالیتهای نفتی جمهوری اسلامی ایران


جمع بندی ۴۱


بخش دوم) حقوق حاکم بر فعالیتهای نفتی در دریای خزر در چارچوب نظام حاکمیت مشترک ۴۲

طرح موضوع ۴۳


گفتار نخست) مالکیت و حاکمیت مشترک در حقوق خصوصی و حقوق بین الملل ۴۳

بند یک) مفهوم مالکیت مشترک و اشاعه در حقوق خصوصی ۴۵

بند دو) حاکمیت مشترک در حقوق بین الملل ۴۶

الف) مفهوم حاکمیت مشترک در حقوق بین الملل ۴۶

ب) شرایط حاکمیت مشترک در حقوق بین الملل ۴۷

پ) تجربه حاکمیت مشترک در حقوق بین الملل ۴۹

ت) اشکال متفاوت حاکمیت مشترک در حقوق بین الملل ۵۳




عنوان صفحه


گفتار دوم) حاکمیت مشترک در دریای خزر ۵۵

بند یک) سیر تحولات دریای خزر ۵۶

بند دو) حاکمیت مشترک و حقوق قراردادی در دریای خزر ۵۹

بند سه) حاکمیت مشترک و عملکرد کشورهای ساحلی در دریای خزر


جمع بندی



بخش سوم) حقوق حاکم بر فعالیتهای نفتی در فرض تحدید حدود دریای خزر ۸۳

طرح موضوع



گفتار نخست) تحدید حدود دریایی در حقوق بین الملل ۸۴

بند یک) تحدید حدود در دریاهای آزاد ۸۸

بند دو) تحدید حدود در دریاچه های بین–المللی



گفتار دوم) فعالیت های نفتی در فرض تحدید حدود دریای خزر ۱۰۵

بند یک) فعالیت های نفتی در فرض اعمال مقررات کنوانسیون حقوق دریاها


بند دو) فعالیت های نفتی در فرض تحدید حدود برابر ۱۰۹

بند سه) فعالیت های نفتی در فرض تحدید حدود بر اساس خط منصف ۱۱۱

بند چهار) فعالیت های نفتی در فرض تحدید حدود هندسی ۱۱۵

بند پنج) فعالیتهای نفتی در فرض تحدید حدود با استفاده از نقاط مرکز دریا ۱۱۶

بند شش) فعالیتهای نفتی در فرض تحدید حدود بر اساس اصول منصفانه



بخش چهارم) مواضع کشورهای ساحلی در خصوص فعالیتهای نفتی در دریای خزر ۱۳۲

طرح موضوع



گفتار نخست) مواضع کشورهای ساحلی خزر ۱۳۴

بند یک) دیدگاه های همگون ۱۴۲

الف) توافقات پنج جانبه ۱۴۲

ب) توافقات دوجانبه ۱۴۴

بند دو) دیدگاه های ناهمگون


گفتار دوم) بهره برداری مشترک از منابع نفتی دریای خزر ۱۵۴

الف) بهره برداری مشترک از منابع نفتی در حقوق بین الملل ۱۵۵

ب) بهره برداری مشترک از منابع نفتی در دریای خزر




عنوان صفحه


نتیجه گیری


فهرست منابع و مآخذ ۱۶۵

کلیدواژه ها

  • بهره برداری
  • حقوق بین المللی
  • دریای خزر
  • مالکیت مشترک
  • میدان نفت و گاز
  • نظام حقوقی
  • حاکمیت مشترک
  • دریای خزر
  • رژیم حقوقی
  • حاکمیت مشترک
  • تحدید حدود
  • نفت و گاز
  • بهره برداری مشترک