نظام حقوقی بین المللی حاکم بر لوله های فرامرزی نفت و گاز و ضرورت تکامل آن
نظام حقوقی بین المللی حاکم بر لوله های فرامرزی نفت و گاز و ضرورت تکامل آن نام مقاله ای از حسین شریفی طرازکوهی و حجت سلیمی ترکمانی است که در شماره 41 (خرداد1399) فصلنامه پژوهشهای حقوقی منتشر شده است.
چکیده
امروزه نفت و گاز زیربنای توسعه بوده و دسترسی به آن دغدغه اصلی کلیه دولت‌هاست. تأمین و عرضه این منابع انرژی در بازارهای جهانی، مستلزم انتقال آن از دولت‌های تولیدکننده به دولت‌های مصرف‌کننده است که این فرایند به روش‌های مختلف ازجمله لوله‌های فرامرزی صورت می‌گیرد. سؤال اساسی این است که آیا نظام حقوقی منسجم و روشنی درزمینة لوله‌های فرامرزی نفت و گاز وجود دارد؟ علی‌رغم اهمیت فزاینده این لوله‌ها، نظام حقوقی بین‌المللی منسجم و یکپارچه‌ای دراین‌خصوص وجود نداشته و اصول و مقررات آن به‌صورت پراکنده در معاهدات بین‌المللی متفاوتی مثل معاهده منشور انرژی و کنوانسیون حقوق دریاها آمده است. مدل‌های انتقال نفت و گاز، مدل اتصالی و پروژه یکپارچه که بایستی بستری برای اجرای قواعد حقوقی بین‌المللی باشند، به‌دلیل کارکرد و موقعیت جغرافیایی متفاوت لوله‌ها، نامنسجم بوده و رژیم حقوقی هر لوله فرامرزی متفاوت از دیگری است. این درحالی است که باتوجه‌به نقش بی‌بدیل انرژی در دنیای معاصر، لازم است برای تنظیم مناسبات بین‌المللی میان دولت‌ها درزمینة لوله‌های فرامرزی، حقوق بین‌الملل به‌صورت هنجاری و سازمانی بالاخص در سطح منطقه‌ای، رشد و توسعه یافته و از انسجام و شفافیت بیشتری برخوردار باشد.
کلیدواژه ها
- حقوق بین‌الملل
- لوله‌های فرامرزی نفت و گاز
- معاهده منشور انرژی
- کنوانسیون حقوق دریاها