نظام حقوقی حمایت از اختراعات با رویکرد الحاق به سازمان تجارت جهانی

عنوان	نظام حقوقی حمایت از اختراعات با رویکرد الحاق به سازمان تجارت جهانی
رشته	حقوق
دانشجو	ابوالفضل نصرآبادی
استاد راهنما	بهرام تقی پور
استاد مشاور	ستار زرکلام
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۸
دانشگاه	دانشگاه خوارزمی

نظام حقوقی حمایت از اختراعات با رویکرد الحاق به سازمان تجارت جهانی عنوان رساله ای است که توسط ابوالفضل نصرآبادی، با راهنمایی بهرام تقی پور و با مشاوره ستار زرکلام در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه خوارزمی دفاع گردید.

چکیده

پیشینه تقنینی حقوق مالکیت فکری در کشور ما و سابقه بیش از ۸۰ ساله تصویب قانون ثبت علایم و اختراعات در سال ۱۳۱۰ ، بیانگر شناسایی و رسمیت بخشیدن به این شاخه از حقوق در ایران می باشد. علی رغم این سابقه طولانی، نظام حقوقی ایران، نسبت به تصویب قوانین و مقررات جامع ومتناسب با تحولات گسترده جهانی در حوزه حقوق مالکیت فکری اقدام ننموده است.به علاوه با لحاظ تلاش کشورمان جهت عضویت در سازمان تجارت جهانی ، هماهنگی و پذیرش اسناد سه گانه پیوست این سازمان، از جمله موافقت نامه جنبه های مرتبط با تجارت حقوق مالکیت فکری (TRIPs) در کنار موافقت نامه های تجارت کالا و تجارت خدمات، جزء الزامات مقدماتی این الحاق محسوب می گردد و تصویب قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علایم تجاری مصوب سال۱۳۸۶ با پیشنهاد سازمان جهانی مالکیت فکری(WIPO) و استفاده از پیش نویس این سازمان در همین راستا صورت پذیرفته است. با عنایت به ضرورت همسویی مقررات داخلی با مفاد اسناد بین المللی در این زمینه ، ضمن بررسی مفهوم وماهیت حق اختراع و تاملی در تاریخچه آن و با مطالعه تطبیقی مقررات داخلی با مهم ترین اسناد بین المللی مصوب ، از جمله کنوانسیون پاریس جهت حمایت از مالکیت صنعتی(۱۸۸۳) و موافقت نامه TRIPs، به بررسی شرایط ماهوی و شکلی لازم جهت حمایت از اختراعات پرداخته و انواع حقوق اعطایی به مخترع و ضمانت اجراهای تضمین این حقوق را مورد شناسایی قرار داده و ضمن شناسایی کاستی های قوانین داخلی، پیشنهاداتی در جهت هماهنگی با مقررات اسناد بین المللی مورد اشاره در راستای تسهیل و تسریع عضویت کشورمان در سازمان تجارت جهانی و هم چنین برخورداری حداکثری مخترعان داخلی از حمایت های قانونی ارایه می گردد. واژگان کلیدی:سازمان تجارت جهانی، حقوق مالکیت فکری، حقوق مالکیت صنعتی،حق اختراع،

ساختار و فهرست رساله

فهرست مطالب عنوان صفحه مقدمه :

بیان موضوع

پرسش های پژوهش

قرضیه های پژوهش

اهداف پژوهش

ضرورت انجام پژوهش

جنبه نوآوری پژوهش

روش انجام پژوهش

پیشینه پژوهش

ساختار پژوهش

بخش اول : مفهوم و جایگاه حق اختراع، مبانی نظری و پیشینه تاریخی

فصل اول : مفهوم و جایگاه حق اختراع

مبحث اول : مفهوم حق اختراع

مبحث دوم : تفکیک اختراع از عناوین مشابه، با لحاظ مقررات داخلی و کنوانسیون پاریس

گفتار اول : تفاوت اختراع و اکتشاف

گفتار دوم : تفاوت اختراع و حق اختراع

گفتار سوم : تفاوت اختراع با طرح ها و مدل های صنعتی

مبحث سوم : جایگاه حق اختراع در حقوق مالکیت های فکری

فصل دوم : مبانی نظری حمایت از مالکیت های فکری

مبحث اول : مبانی مبتنی بر دیدگاه های حقوقی

گفتار اول : مبنای حقوق طبیعی

گفتار دوم : مبانی حقوق شخصیت

گفتار سوم: مبنای قرارداد اجتماعی

مبحث دوم : مبانی مبتنی بر دیدگاه های اقتصادی

مبحث سوم : مبانی مبتنی بر دیدگاه های فقهی

گفتار اول :دیدگاه های مخالفین حقوق مالکیت فکری

گفتار دوم: دیدگاه های موافقین مشروعیت حقوق مالکیت های فکری

فصل سوم : پیشینه و سیر تحولات تاریخی حمایت از اختراعات

مبحث اول : پیشینه حمایت از حق اختراع در حقوق ایران ( حاکمیت سرزمینی )

گفتار اول : قانون ثبت علایم و اختراعات ( مصوب ۱۳۱۰) و آیین نامه اجرایی آن

گفتار دوم : قانون الحاق به کنوانسیون بین المللی پاریس (۱۸۸۳)جهت حمایت از مالکیت صنعتی

گفتار سوم : قانون حمایت ازحقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای یارانه ای( مصوب ۱۳۷۹)

گفتار چهارم : قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲

گفتار پنجم : قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علایم تجاری ( مصوب ۱۳۸۶)

گفتار ششم : طرح حمایت از مالکیت صنعتی

مبحث دوم : پیشینه حمایت از اختراعات درعرصه بین المللی(حاکمیت فراسرزمینی )

گفتار اول : کنوانسیون پاریس جهت حمایت از مالکیت های صنعتی و اصول حاکم بر آن

گفتار دوم : معاهده همکاری بین المللی ثبت اختراعات ۱۹۷۰ (pct)

گفتار سوم : کنوانسیون ثبت اختراعات اروپا ۱۹۷۳ (EPC)

گفتار چهارم : سازمان جهانی مالکیت فکری (wipo)

گفتار پنجم:سازمان تجارت جهانی(WTO)

بند اول:فرآیند الحاق به سازمان تجارت جهانی و اصول حاکم بر آن

بند دوم: منافع الحاق به سازمان تجارت جهانی

بند سوم: موانع و معایب الحاق به سازمان تجارت جهانی

بند چهارم: راهکار های تسریع در فرآیند الحاق و رفع موانع

گفتار ششم : موافقتنامه جنبه های تجاری حقوق مالکیت فکری( Trips)

بند اول : ویژه گی های موافقت نامه تریپس

بند دوم : اصول حاکم بر موافقت نامه تریپس

بند سوم: اهداف موافقتنامه تریپس

بند چهارم : موضوعات مطروحه در موافقتنامه تریپس

بند پنجم : تعارضات مقررات داخلی با موافقتنامه TRIPs در حوزه اختراعات

بخش دوم : شرایط حمایت از اختراعات

فصل اول : شرایط ماهوی حمایت از اختراعات

مبحث اول : تازگی داشتن

گفتار اول : مفهوم و ضرورت تازگی

گفتار دوم :بررسی شرط تازگی در حقوق ایران و موافقتنامه TRIPs

گفتار سوم :زوال تازگی و استثنایات وارد برآن

گفتار چهارم : انواع تازگی

مبحث دوم : ابتکاری بودن ( ابداعی )

گفتار اول : تفاوت میان ابتکار با تازگی

گفتار دوم: بررسی شرط ابتکار در مقررات حقوق ایران و موافقتنامه TRIPs

مبحث سوم : کاربرد صنعتی ( مفید بودن )

گفتار اول : مفهوم ، قلمرو وضرورت قابلیت استفاده در صنعت

گفتار دوم: بررسی شرط کاربرد صنعتی در حقوق ایران و موافقتنامه TRIPs

گفتار سوم : موضوعات غیر قابل حمایت به دلیل عدم قابلیت استفاده در صنعت

فصل دوم : شرایط شکلی حمایت از اختراعات

مبحث اول : روش های ثبت اختراعات و بررسی مزایا و معایب آن ها

گفتار اول : روش پیش آزمایی( تحقیقی)

گفتار دوم : روش اعلامی

بند اول: مزایا

بند دوم: معایب

مبحث دوم : مراحل ثبت اختراع

گفتار اول : مرحله تقاضای ثبت

گفتار دوم : مرحله بررسی تقاضا نامه

گفتار سوم : مرحله ثبت اختراع و انتشار آگهی ثبت در روزنامه رسمی

گفتار چهارم : مرحله صدور گواهی نامه اختراع

بخش سوم : حقوق مخترع و ضمانت اجراهای نقض آن

فصل اول : حقوق مخترع

مبحث اول : انواع حقوق مخترع

گفتار اول :حقوق مادی مخترع و ویژگی های آن

گفتار دوم: مصادیق حقوق مادی مخترع

گفتار سوم: حقوق معنوی مخترع

مبحث دوم : اشخاص مورد حمایت حق اختراع

گفتار اول : شناسایی مخترع با لحاظ شیوه ثبت اظهارنامه

بند اول : سیستم ثبت اولین اظهارنامه(روش ظاهری)

بند دوم : سیستم ثبت نخستین مخترع( روش واقعی)

گفتار دوم : شناسایی مخترع در اختراعات اشتراکی

بند اول: شناسایی مخترع در اختراعات گروهی

بند دوم: شناسایی مخترع در اختراعات ناشی از روابط کارگر وکارفرمایی

فصل دوم : نقض حق اختراع و ضمانت اجراهای آن

مبحث اول : اعمال ناقض حق اختراع، بررسی مقررات داخلی و موافقتنامه TRIPs

گفتار اول : تولید و تکثیر غیر مجاز

گفتار دوم : ذخیره ، فروش و عرضه برای فروش غیر مجاز

گفتار سوم : واردات غیر مجاز

گفتار چهارم : استفاده واستعمال غیر مجاز

مبحث دوم :استثنایات اعمال ناقض حق اختراع

گفتار اول : استفاده با اهداف آزمایشی

گفتار دوم : استفاده مقدم ( اقدام پیش از موعد )

گفتار سوم : استفاده موقت اختراع در وسایل حمل و نقل سایر کشورها

گفتار چهارم: مجوزهای اجباری

مبحث سوم : ضمانت اجراهای نقض حق اختراع در قانون ایران و موافقتنامهTRIPs

گفتار اول: ضمانت اجراهای مدنی

بند اول: جبران خسارت

بند دوم: صدور دستور موقت و قرار تامین دلیل

بند سوم: معدوم کردن کالاها و محصولات ناشی از عمل نقض کننده

گفتار دوم : ضمانت اجراهای کیفری ( جزایی )

گفتار سوم : ضمانت اجراهای اداری وگمرکی

نتیجه گیری :

پیشنهادات :

فهرست منابع:

کلیدواژه ها

• سازمان تجارت جهانی
• حقوق مالکیت فکری
• حقوق مالکیت صنعتی
• حق اختراع