نظریه شماره 1069/96/7 مورخ 1396/05/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۱۰۶۹/۹۶/۷ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۶۹-۷۲۱/۱-۷۹۵ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۶/۰۵/۰۹ |
استعلام: با توجه به اینکه از دعاوی و موضوعات شایع در این حوزه قضایی اعتراض به عملیات اجرایی پرونده های اجرایی واحد اجرای اداره ثبت می باشد خواهشمند است پیرامون سوالات ذیل اظهارنظر فرمایید.
۱-شخصی به بیع غیر رسمی ملکی را از مالک رسمی ابتیاع می نماید به جهت اینکه علیه مالک رسمی متعاقب انتقال عادی اشاره شده در اداره ثبت اجراییه صادر می گردد ملک مختلف فیه توقیف و از طریق علمیات اجرایی و اجرای مزایده به نام متعهد انتقال رسمی صورت می یابد خریدار به طرفیت فروشند که همان مدیون پرونده اجرایی است و به طرفیت متعهد له پرونده اجرایی دادخواستی به خواسته ثابت بیع الزام به تنظیم سند رسمی ابطال عملیات اجرایی و ابطال سند انتقال اجرایی تقدیم می دارد آیا رسیدگی به ادعای ابطال عملیات اجرایی در صلاحیت دادگاه است یا در صلاحیت رئیس ثبت؟ بر فرضی که هنوز سند انتقال به نام متعهد تنظیم نشده باشد آیا رسیدگی به خواسته ابطال عملیات اجرایی در صلاحیت رئیس ثبت است یا خیر؟
۲-راجع به یک سند مالی در راستای مقررات در اداره ثبت اجراییه صادر و ملکی که رسما به نام متعهد می باشد توقیف می گردد در واحد اجرای اداره ثبت پس از جری تشریفات قانونی ملک به مزایده گذاشته شد و سند به نام خریدار متعهد له سند انتقال می یابد مدیون پس از انتقال سند دادخواستی به خواسته ابطال عملیات اجرایی به جهت اینکه نظر کارشناس ابلاغ و قطعی نشده بود و همچنین کارشناس صلاحیت ارزیابی نداشت و ابطال سند انتقالی تقدیم می دارد آیا رسیدگی به خواسته ابطال عملیات اجرایی موضوع سوال در صلاحیت دادگستری است یا بر اساس ماده ۱۷۲ آئین نامه اجرایی مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا در صلاحیت رئیس ثبت می باشد؟
۳-با توجه به اینکه برخی از دوایر ثبت در صورتی راجع به اعتراض نسبت به عملیات اجرایی یا ابطال عملیات اجرایی اظهارنظر می نمایند که عملیات اجرایی انجام شده واجد اشکال باشد سوال این است چنانچه رئیس ثبت عملیات اجرایی انجام شده را صحیح بداند با این وصف اعتراض واصل می گردد آیا تکلیف به اظهارنظر دارد یا خیر؟ آیا این اظهارنظر قابل اعتراض و قابل رسیدگی در هیأت نظارت می باشد یا خیر.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- اولا: با توجه به مواد ۱۶۹ و ۱۷۲ آیین نامه اجراء مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی مصوب ۱۱/۶/۸۷ رئیس قوه قضاییه، صلاحیت رئیس ثبت محل برای رسیدگی به شکایت اشخاص ذی نفع از عملیات اجرایی، پس از صدور دستور اجرا شروع و با پایان عملیات اجرایی خاتمه پیدا می کند. با اجرای مزایده و تنظیم و امضاء صورت مجلس مزایده عملیات اجرایی تمام می شود و بعد از آن تاریخ رئیس ثبت محل برای رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی صلاحیت ندارد. ثانیا: طبق ماده ۱ قانون اصلاح بعضی از مواد قانون ثبت و قانون دفاتر رسمی مصوب ۲۷/۶/۱۳۲۲ هر کس دستور اجراء اسناد رسمی را مخالف با مفاد سند یا مخالف قانون دانسته یا از جهت دیگری شکایت از دستور سند رسمی داشته باشد، می تواند به ترتیب مقرر در آیین دادرسی مدنی اقامه دعوا نماید و طبق ماده ۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی اصل بر صلاحیت محاکم دادگستری است، مگر این که قانون صریحا مرجع دیگری را تعیین کرده باشد.
۲- در فرض مطرح شده در این سؤال با عنایت به ماده ۱۷۲ آیین نامه اجراء مفاد اسناد رسمی لازم-الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی، رئیس ثبت محل پس از تنظیم و امضاء سند انتقال، نمی تواند به شکایت از عملیات اجرایی رسیدگی کند و در نتیجه مدعی باید به دادگاه ذی-صلاح مراجعه کند.
۳- مستفاد از ماده ۱۶۹ آیین نامه اجراء مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء، رئیس ثبت محل، با تقدیم شکایت از سوی ذی نفع تکلیف به رسیدگی پیدا می کند و در هر حال باید در مورد شکایت مطرح شده رسیدگی و رأی صادر کند و رأی صادر شده ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت و رسیدگی در هیأت نظارت صلاحیتدار می باشد.