نظریه شماره 1100/95/7 مورخ 1395/05/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۱۱۰۰/۹۵/۷
شماره پرونده	۵۹-۶۶-۸۱۵
تاریخ نظریه	۱۳۹۵/۰۵/۱۱

استعلام: قطعه زمینی در گذشته از اراضی کشاورزی بوده لکن فعلا بنا به اعلام شهرداری داخل در محدوده قانونی شهر واقع گردیده و مدت چندین سال است که اطراف آن به منطقه مسکونی تبدیل گردیده و در قطعاتی هم که در آنها احداث بنا نشده هیچ گونه کشاورزی انجام نمی شود.

۱-آیا در چنین فرضی کاربری ملک کشاورزی محسوب می گردد؟ و چانچه مالک قصد احداث بنای مسکونی یا تجاری در آن داشته باشد برای تغییر کاربری آن به چه مرجعی باید مراجعه نماید و آیا باید عوارضی برای تغییر کاربری پرداخت نماید؟

۲-در فرض دیگری قطعه زمینی در مجاورت خیابان اصلی شهر واقع گردیده و شهرداری اعلام می نماید با توجه به اینکه کاربری آن توریستی می باشد و مالک قصد احداث بنای تجاری دارد باید عوارض تغییر کاربری آن را بپردازد آیا اقدام شهرداری توجیه قانونی دارد یا خیر.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

پاسخ قسمت اول سؤال ۱- با توجه به رأی وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره ۴۹ مورخ ۶/۲/۸۸ مبنی بر اینکه احداث بنای مسکونی در اراضی کشاورزی قبل از تغییر کاربری توسط مرجع ذی صلاح قانونی مجوزی ندارد ، کاربری ملک موضوع استعلام، کشاورزی محسوب می شود.

پاسخ قسمت دوم سؤال ۲- مطابق ماده ۵ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب ۱۳۵۱ با اصلاحات بعدی، هرگونه تغییر در کاربری های اراضی شهری به عهده کمیسیون مقرر در این ماده است و هیچگونه اختیاری به شهرداری در خصوص تغییر کاربری تفویض نگردیده است تا بتواند از بابت آن، حقوق یا عوارضی را که متعلق به شهرداری باشد مطالبه و اخذ نماید و آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله آرای شماره ۷۱۷ مورخ ۱۱/۱۰/۹۱ و شماره ۴ مورخ ۱۴/۱/۹۴ مؤید این نظر است.

۲- پاسخ این سؤال همان است که در پاسخ به قسمت دوم سؤال ۱ گفته شد.