نظریه شماره 1165/96/7 مورخ 1396/05/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۱۱۶۵/۹۶/۷
شماره پرونده	۶۰۷-۱/۱۸۶-۹۶
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۰۵/۲۴

استعلام: در پرونده شخصی به اتهام قتل عمدی تحت تعقیب می باشد که سن وی کمتر از ۱۵ سال قمری است آیا ملاک بلوغ طبق ماده ۱۴۷ قانون مجازات اسلامی سن قمری است یا نشانه های دیگری بلوغ از جمله روئیدن موی زبر در اطراف الت تناسلی و محتلم شدن می تواند ازموارد اثبات سن بلوغ و عنوان قتل عمدی تلقی شود با فرض تلقی به قتل عمدی مجازات قانونی وی قصاص نفس می باشد یا خیر؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

طبق ماده ۱۴۶ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، "افراد نابالغ مسئولیت کیفری ندارند" و مطابق ماده ۱۴۷ همین قانون، سن بلوغ در دختران و پسران به ترتیب نه و پانزده سال تمام قمری است. بنابراین، ملاک و مستند احراز بلوغ طبق قانون، "سن افراد" است که با توجه به تاریخ تولد وی طبق شناسنامه و انقضای مدت ۹ سال قمری تمام (در مورد دختران) و ۱۵ سال قمری (در مورد پسران) از تاریخ تولد فرد (به ترتیب دختر و پسر) بالغ تلقی می گردد و آثار و علایم دیگر که در استعلام به آن اشاره شده، قانونا ملاک بلوغ محسوب نشده است و چنانچه فردی نابالغ، مرتکب یکی ازجرایم موجب حد و قصاص (مانند قتل عمدی) گردد، بر اساس تبصره ۲ ماده ۸۸ قانون مذکور مجازات وی تعیین می گردد. (ضمنا برای احراز مسئولیت کیفری و تعلیق مجازات و اقدامات تأمینی و تربیتی، سن مرتکب در زمان ارتکاب جرم، ملاک است، نه زمان صدور حکم).