نظریه شماره 1202/95/7 مورخ 1395/05/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۱۲۰۲/۹۵/۷
شماره پرونده	۵۹-۸۱۲-۳۶۲
تاریخ نظریه	۱۳۹۵/۰۵/۲۴

نظریه شماره ۱۲۰۲/۹۵/۷ مورخ ۱۳۹۵/۰۵/۲۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: ۱-در موارد تعیین میزان نفقه و ترتیب پرداخت آن، برابر ماده ۴۷ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، دادگاه به طور معمول، حکم به پرداخت نفقه صادر نمی کند و فقط میزان و ترتیب پرداخت را تعیین و اعلام می کند و صرف تعیین نفقه و میزان آن، و تعدیل بعدی آن به معنای صدور حکم به پرداخت نفقه نمی باشد، بنابراین در موارد مزبور دعوا غیرمالی است و از صلاحیت شورای حل اختلاف خارج است.

۲-هر چند برابر تبصره ۲ ماده ۱۸ قانون شوراهای حل اختلاف ، این شورا از مقررات آیین دادرسی مدنی ناظر به هزینه دادرسی مستثنی شده است اما برابر ماده ۲۳ همین قانون هزینه دادرسی در شورا حسب مورد معادل یا پنجاه درصد هزینه دادرسی محاکم است و لحاظ این که برابر تبصره الحاقی (۱۸/۱۲/۹۴) به ماده ۵۰۵ قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی وانقلاب در امور مدنی افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و مددجویان مستمری بگیر سازمان بهزیستی از پرداخت هزینه دادرسی معاف شده اند و معافیت به معنای صفر بودن این هزینه در محاکم است و تعیین پنجاه درصد عدد صفر معنا ندارد، لذا درفرض سؤال، صرف نظر از اطلاق تبصره الحاقی یاد شده، اشخاص موضوع این تبصره برای طرح دعاوی در شوراهای یادشده نیز نباید هزینه ای پرداخت نمایند.

۳-با توجه به این که اشخاص و مقامات مشمول ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ در این ماده احصاء شده اند و اعضای شورای حل اختلاف از جمله آنان نیستند و عضویت اعضاء شورای حل اختلاف طبق ماده ۳۱ قانون شورای حل اختلاف مصوب ۱۳۹۴ افتخاری است و نیز مستفاد از تبصره ماده ۴۰ قانون اخیرالذکر این است که اعضای شورای حل اختلاف مستخدم دولت محسوب نمی-شوند و از طرفی بر خلاف ماده ۴۶ قانون شورای حل اختلاف مصوب ۱۳۸۷ (قانون سابق) موضوع سؤال در قانون اخیرالتصویب شورای حل اختلاف مسکوت است، لذا فرض سؤال مشمول ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ است.