نظریه شماره 1454/96/7 مورخ 1396/06/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۱۴۵۴/۹۶/۷ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۸۸۳-۱/۱۶۸-۹۶ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۶/۰۶/۲۸ |
استعلام: - متهمی که بابت اتهام جرمی به تحمل ۹۱ روز حبس محکوم شده و حدود ۱۵ روز به زندان معرفی شده است آیا می توان به نامبرده به استناد مواد ۱۶ و ۱۷ دستورالعمل ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری زندانها مصوب ۱۳۹۵ و مواد ۲۱۳ و۲۱۹ آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور مرخصی منتهی به آزادی یا مرخصی به میزان بیشتری از میزان مقرر در ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی کیفری اعطاء نمود یا خیر؟
آیا می توان به کلیه محکومین مرخصی منتهی به ازادی به میزان ۴ ماه اعطا نمود یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- اولا: مواد ۱۶ و ۱۷ دستورالعمل ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری زندان ها مصوب ۲۴/۶/۹۵ ریاست محترم قوه قضاییه ناظر به شیوه کار شورای طبقه بندی زندان در ارتباط با اعطای مرخصی و تعیین تأمین مناسب جهت اعطای مرخصی به زندانی است و همسو با ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ می باشد و اساسا مربوط به مدت مرخصی و چگونگی اعطای آن نیست و در خصوص اعطای مرخصی و مدت آن، قاضی اجرای احکام باید مطابق ضوابط مربوطه (نظیر آنچه در مواد قانونی آیین دادرسی کیفری و از جمله ماده ۵۲۰ این قانون آمده است) رفتار نماید.
ثانیا: برابر ماده ۵۲۰ قانون آئین دادرسی کیفری ۱۳۹۲، محکومان می توانند منوط به رعایت ضوابط و مقررات زندان ومشارکت در برنامه های اصلاحی و تربیتی وکسب امتیازات لازم پس از سپردن تأمین مناسب، ماهانه حداکثر سه روز از مرخصی برخوردار شوند. بنابراین اعطای مرخصی به محکومان از یک سو مشروط به دارا بودن شرایط مقرر در این ماده و منوط به سپردن تأمین مناسب می باشد و از سوی دیگر مدت استفاده از مرخصی حداکثر سه روز در هرماه است نه سه روز درهرماه، در نتیجه به تشخیص مقام اعطاء کننده ممکن است کمتر از سه روز در هر ماه نیز باشد. باتوجه به مراتب یاد شده، گرچه از ماده موصوف استفاده نمی شود که هر زندانی سه روز در هر ماه مرخصی استحقاقی دارد و به طور خودکار ذخیره می شود، اما هرگاه شخصی به لحاظ نداشتن تأمین مناسب در طول مدت سپری کردن محکومیت، نتواند از تمام یا بخشی از مرخصی که به تشخیص مقام اعطاء کننده واجد شرایط استفاده از آن
ست؛ بهره مند شود، به نظر می رسد اعطای مجموع آن در پایان این مدت و با اخذ تأمین مناسب بلامانع است. بدیهی است دراین حالت باتوجه به پایان مدت محکومیت، درصورتی که محکومیت در حال اجرای دیگری جز حبس نداشته باشد؛ اخذ تأمین از نوع التزام نیز می تواند مناسب تلقی شود. شایان ذکر است اعطای مرخصی در هرصورت نمی تواند بیش تر از حداکثر مقرر در ماده ۵۲۰ فوق الذکر باشد.
۲- با توجه به پاسخ بند قبلی و لحاظ این که اعطای مرخصی نمی تواند بیشتر از حداکثر مقرر در ماده ۵۲۰ قانون آئین دادرسی کیفری باشد، در خصوص تمامی جرائم چنانچه مجموع مرخصی استحقاقی زندانی به میزان مقرر در استعلام باشد اعطای آن در قالب مرخصی منتهی به آزادی بلا مانع است و نوع جرم(محکومیت) از این حیث تأثیری ندارد.