نظریه شماره 1541/96/7 مورخ 1396/07/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۱۵۴۱/۹۶/۷ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۵۹-۲۸۱-۲۳۴ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۶/۰۷/۰۵ |
استعلام: ۱- الف مالک مال مسروقه است که متوجه می شود مال یاد شده توسط ب سرقت شده است الف با علم و اطلاع از این امر ج را اجیر می نماید که مال وی را از ب برباید و نزد او بیاورد ج نیز مبادرت به سرقت مال مذکور از ب می نماید و آنرا تحویل الف می دهد اعم از اینکه ج آگاه یا جاهل به موضوع باشد باشد چه اتهام یا اتهاماتی متوجه الف و ج است؟
۲-چنانچه حضانت طفل با یکی از والدین باشد آیا ربایش طفل توسط یکی از آنها که حضانت ندارد رفتار ارتکابی را به رغم اینکه آزادی طفل نزد هر یک از پدر و مادر ولو اینکه حق حضانت ندارند سلب نمی شود مشمول بزه آدم ربایی می نماید؟ اگر پدر و مادری که دیگری را اجیر نموده تا فرزندش را بریابد مرتکب بزه معاونت در آدم ربایی گردیده است.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- طبق ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، "سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است"؛ بنابراین، در فرض سؤال که شخص الف با همکاری شخص ج، مال خود را که توسط شخص ب سرقت شده بود، به دست آورده است، در حقیقت مال خود را از حیطه سلطه سارق، خارج نموده است، لذا به رفتار آنان (الف و ج)، عنوان سرقت اطلاق نمی گردد، اعم از اینکه شخص ج آگاه به سرقت مال بوده یا نه. لکن هرگاه ضمن این امر مرتکب رفتار مجرمانه دیگری مثل ورود به عنف یا ایراد ضرب و جرح شده باشند، قابل تعقیب کیفری می باشند و در هر حال، تشخیص مصداق بر عهده قاضی رسیدگی کننده به موضوع است.
۲- اولا منظور از "ربودن" یا "ربایش" در ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵، جابجایی فیزیکی اشخاص، بدون میل و رضایت آنهاست؛ به نحوی که عرفا عنوان "ربودن" دارد؛ در حالیکه بردن طفل توسط یکی از والدین از محلی به محل دیگر، حتی اگر حضانت وی را به عهده نداشته باشد، عرفا عنوان ربودن را ندارد. ثانیا طبق ماده ۶۲۱ قانون مذکور، جرم آدم ربایی موضوع این ماده وقتی تحقق می یابد که فرد، شخصا یا توسط دیگری به قصد "مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگری به عنف یا تهدید یا حیله شخصی را برباید....."، به عبارت دیگر وجود سوءنیت خاص و قصد ارتکاب جرم آدم ربایی، از ارکان اصلی تحقق این بزه است؛ یعنی جرم آدم ربایی علاوه بر سوءنیت عام به سوءنیت خاص نظیر قصد مطالبه وجه یا انتقام نیازمند است. مصادیق به هر منظور دیگر به شرح مذکور در ماده
۶۲۱ قانون تعزیرات ۱۳۷۵ باید پس از احراز مماثلت با مثال های ذکر شده در آن ماده باشد تا جرم آدم ربایی تحقق یابد؛ بنابراین در فرض سؤال، کسی که فرزند خردسال خود را از سلطه همسرش خارج نموده، اعم از اینکه این عمل را شخصا یا توسط دیگری انجام دهد، مرتکب بزه ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ نشده است.