نظریه شماره 1544/95/7 مورخ 1395/07/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۱۵۴۴/۹۵/۷ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۳۹-۱/۱۸۶-۹۵ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۵/۰۷/۰۳ |
استعلام: بر اساس بند۱ ماده ۵ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مجازات قانونی نگهداری تا۵۰ گرم تریاک تا سه میلیون ریال جزای نقدی و تا۵۰ ضربه شلاق است
۱-با در نظر داشتن مجازات قانونی در بند مذکور مجازات قانونی مقرر در این بند در زمره تعزیر درجه ۶ می باشد.
۲-با رعایت تناسب و میزان مواد مجازات نگهداری۱۰و۲۰و۴۰ گرم تریاک به ترتیب ۱۰گرم۶۰ هزار تومان جزای نقدی و۱۰ ضربه شلاق (تعزیردرجه ۸) و۲۰ گرم،۱۲۰ هزار تومان جزای نقدی و۲۰ ضربه شلاق (تعزیردرجه ۷) و۴۰ گرم،۲۴۰ هزار تومان جزای نقدی و۴۰ ضربه شلاق (تعزیر درجه ۶) خواهد بود.
۳-چنانچه مجازات قانونی مقرر در این بند بدون لحاظ تناسب منظور گردد چون تعزیر درجه ۶ است بایستی پرونده را با کیفرخواست در دادگاه انقلاب رسیدگی شود.
سؤال این است بایستی به تناسب مجازات و مقدار مواد مکشوفه توجه شود یا مجازات قانونی در همان بند؟به عبارت آخر مجازات نگهداری مواد مخدر تریاک مثلا۳۰ گرم بایستی به طور مستقیم در دادگاه رسیدگی شود یا خیر.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
اولا رعایت تناسب در تعیین مجازات مرتکب که در مواد ۴ ، ۵ و ۸ قانون مبارزه با مواد مخدر و روان گردان با اصلاحات و الحاقات بعدی آمده است، به این معنا است که دادگاه با توجه به میزان مواد مکشوفه در هر بند از سه ماده مذکور، مجازاتی بین حداقل و حداکثر تعیین نماید و این امر بدان معنی نیست که مجازات مرتکب که یک سانتی گرم تریاک از وی کشف شده، طبق بند ۱ ماده ۴ قانون مزبور، لزوما یک ضربه شلاق باشد؛ چه اینکه ملاک رعایت تناسب، عرف بوده و در نهایت، اتخاذ تصمیم در این خصوص حسب مورد با قاضی رسیدگی کننده است.
ثانیا طبق ماده ۳۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، جرایم تعزیری درجه هفت و هشت به طور مستقیم در دادگاه مطرح می شود؛ بنابراین، چنانچه جرم ارتکابی موضوع قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۶۷ با اصلاحات و الحاقات بعدی از درجه هفت یا هشت باشد، به موجب ماده مذکور به طور مستقیم در دادگاه انقلاب مطرح می شود و ملاک تعیین درجه جرم، "مجازات قانونی جرم" است که با توجه به شاخص های ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و تبصره های آن مشخص می گردد. بنابراین در فرض سؤال، بزه اتهامی با هر یک از بندهای موضوع مواد ۴، ۵ و ۸ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر منطبق باشد، مجازات ذکر شده در آن بند که همان مجازات قانونی جرم است ( صرفنظر از اینکه با رعایت تناسب چه مجازاتی از سوی دادگاه برای متهم تعیین می شود)، ملاک تعیین درجه جرم و اعمال مقررات ماده ۳۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ است و متناسب کردن این مجازات توسط دادگاه تأثیری در این امر ندارد.