نظریه شماره 1596/95/7 مورخ 1395/07/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۱۵۹۶/۹۵/۷
شماره پرونده	۹۶۷-۱/۷-۹۵
تاریخ نظریه	۱۳۹۵/۰۷/۰۵

استعلام: در مواردی که ثمینه اعیانی در اسناد رسمی ملکی ثبت شده و به فردی انتقال یافته است در فرض عدم وجود اعیانی از قبیل ساختمان و غیره آیا به هنگام تقسیم صاحب اعیانی چون همسر حقی از عرصه خواهد برد یا خیر؟ نحوه تقویم حق اعیانی چگونه خواهد بود؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مطابق مادّه۹۴۶ (اصلاحی۶/۱۱/۸۷) قانون مدنی زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد. در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق می باشد و مطابق ماده ۹۴۸ (مصوب ۶/۱۱/۱۳۸۷) هرگاه ورثه از اداء قیمت امتناع کنند، زن می تواند حق خود را از عین اموال استیفا، کند. بنابراین، زوجه از یک هشتم یا یک چهارم قیمت عرصه و اعیان ارث می برد و تا زمانی که مالک عین عرصه و اعیان نشده است فقط مالک قیمت آن است، بدیهی است هر زمان سایر ورثه بخواهند قیمت یک هشتم یا یک چهارم عرصه و اعیان را به زوجه بدهند، باید قیمت روز آن را به زوجه پرداخت نمایند.