نظریه شماره 1701/96/7 مورخ 1396/07/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۱۷۰۱/۹۶/۷
شماره پرونده	۷۴۲-۱/۱۸۶-۹۶
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۰۷/۲۳

استعلام: با عنایت به اینه طبق دلالت ذیل ماده ۵۰۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ تعزیرات افراد داخل در دستجات مفسد و اشخاص اقدام کننده علیه امنیت با شرایطی از مجازات معاف شده اند و با توجه به اینکه طبق فصل چهارم قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ معافیت از مجازات در حیطه عملکرد دادگاه تعریف شده و مواد ۱۳و ۲۶۵ قانون آئین دادرسی کیفری نیز اقدامات بازپرس و مقامات دادسرا را در غیر جلب به دادرسی احصا و حصر نموده است و از طرفی طبق مواد ۲۶۵ و۲۶۸ همین قانون صدور قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست نسبت به کسی که طبق نظر مقام قضایی دادسرا بر اساس ذیل ماده ۵۰۷ صدرالذکر از مجازات معاف است قابل تامل می باشد مستدعی است در خصوص تکلیف دادسرا در این گونه موارد اظهار نظر و ارائه طریق بفرمائید به عبارت دیگر چنانچه بازپرس و دادستان معتقد به وجود شرایط و معافیت متهم از مجازات باشند آیا باید پرونده را با قرار نهایی در دادسرا مختومه کنند ( با چه قراری) یا اینکه علی رغم نظر خود باید پرونده را با قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست به دادگاه ارسال کرده و دادگاه با لحاظ ماده ۵۰۷ متهم را از مجازات معاف نماید.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

معافیت از کیفر، وضعیت متهمی است که مجرمیت وی محرز شده باشد ولی به دلیل معاذیر مصرح در قانون، مانند ماده ۵۰۷ قانون مجازات اسلامی- بخش تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ (معافیت قانونی) یا باوجود شرایط مقرر در ماده ۳۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ از تحمل کل کیفر معاف میشود (معافیت قضایی)؛ بنابراین معافیت از کیفر برحسب مورد، از تکالیف یا اختیارات دادگاه صادرکننده حکم است و دادسرا در این زمینه اختیاری ندارد. (ماده ۱۹۵ قانون آیین دادرسی کیفری درباره تشویق به همکاری متهم از سوی بازپرس برای برخورداری از تخفیف در دادگاه صادرکننده رأی نیز به طور ضمنی به عدم اختیار دادسرا در تصمیم پیرامون نهادهای مرتبط با مجازات اشاره میکند) بنابراین، دادسرا در صورت توجه اتهام و وجود ادله و مدارک، بدون لحاظ کردن معافیتهای قانونی از کیفر، پرونده را با صدور کیفرخواست به دادگاه ارسال میدارد.