نظریه شماره 1702/96/7 مورخ 1396/07/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۱۷۰۲/۹۶/۷
شماره پرونده	۱۲۸۳-۱/۱۸۶-۹۶
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۰۷/۲۳

استعلام: در صورتی که پرونده ای اقای الف به اتهام قتل عمدی آقای ب محکوم به قصاص نفس شود و در بین اولیای دم مقتول که متعدد هستند یک نفر از آنها مجنون باشد یا اینکه یک نفر از اولیای دم صغیر باشد و اولیای دم صغیر و مجنون در پرونده ولی قهری پدر و جد پدری نداشته باشند و دارای قیم باشند آیا امکان اجرای قصاص با تقاضای قیم وجود دارد یا اینکه سهم دیه صغیر و مجنون باید توسط سایر اولیای دم متقاضی قصاص تودیع و سپس قصاص انجام شود؟ آیا لفظ ولی در ماده ۳۵۴ ناظر بر این فرض نیز می باشد یا فقط شامل پدر و جد پدری می گردد؟ آیا موضوع فوق مشمول ماده ۳۵۶ قانون مجازات اسلامی می باشد؟ و ایا اختیار به دادستان ها وفق ماده ۳۵۶ تفویض شده است یا خیر؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

برابر ماده ۳۵۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، ولّی دم، همان ورثه مقتول است و چنانچه اولیای دم یا یکی از آنها صغیر یا مجنون باشد و ولّی نداشته باشند، برابر ماده ۳۵۶ همان قانون ولّی او مقام رهبری است که رییس قوه قضاییه پس از استیذان از مقام رهبری و موافقت ایشان می تواند این اختیار را به دادستان های مربوط تفویض نماید. بنابراین، در فرضی که یکی از اولیای دم مقتول صغیر، فاقد ولّی باشد، در صورت تفویض اختیار مذکور، دادستان مربوط دارای همان اختیارات ولّی قانونی مذکور در ماده ۳۵۴ قانون مذکور است.