نظریه شماره 2091/95/7 مورخ 1395/08/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۲۰۹۱/۹۵/۷
شماره پرونده	۷۳۹-۷۵-۹۵
تاریخ نظریه	۱۳۹۵/۰۸/۲۲

استعلام: در صورت وجود عیب در مبیع و خوانده عیب را تأمین دلیل نموده و سپس با هزینه شخصی نسبت به رفع آن اقدام نماید و دعوی مطالبه خسارت مطرح نماید آیا می توان خواسته خواهان را توصیف به اخذ ارش نمود یا اینکه دعوی خسارت را مسموع ندانست؟ آیا خریدار خیار عیب را ساقط نموده باشد آیا حق ارش گرفتن نیز از بین می رود؟اگر در فرشنامه به صورت چاپی قید گردیده که خریدار مبیع را عین المال به همراه کارشناسی رویت نموده و بعد کاشف به عمل آید که مبیع بوده باز هم خریدار حق مطالبه ارش را دارد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

خریدار مطابق ماده ۴۲۲ قانون مدنی نسبت به مبیع معیوب می تواند یا معامله را فسخ نماید و یا این که ارش را مطالبه کند و چنانچه نسبت به رفع عیب مبیع اقدام نماید این امر ظهور در آن دارد که از حق فسخ خود صرف نظر نموده است. در این حالت، فقط استحقاق مطالبه ارش را دارد و چون هزینه های مربوط به رفع عیب عرفا و قانونا از مصادیق ارش نمی باشد، لذا مشتری حق مطالبه آن را نداشته و فقط می تواند ارش را که قانونا ما به التفاوت مبیع صحیح و معیوب بوده از فروشنده مطالبه کند و درمورد سوال سوم چنانچه مشتری با بررسی کارشناس همراه خود متوجه عیب مبیع شده باشد و با علم به عیب مبیع اقدام به معامله نماید، مطابق ماده ۴۲۴ قانون مدنی خیار او ساقط بوده و الا چنانچه با وجود بررسی کارشناس به عیب مبیع علم و آگاهی حاصل نکرده باشد، در آن صورت می تواند بیع را فسخ و یا مطالبه ارش نماید.