نظریه شماره 221/94/7 مورخ 1394/01/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۲۲۱/۹۴/۷
شماره پرونده	۴۹-۸۴/۳-۸
تاریخ نظریه	۱۳۹۴/۰۱/۳۰

استعلام: ۱-در اعطای نیابت قضایی در امور حقوقی به کشورهای خارجی تشریفات اداری چگونه است وجه مواردی باید رعایت شود؟

۲-چنانچه بین ایران وکشور خارجی موافقت نامه ای تنظیم شده باشده وکشور خارجی بر خلاف موافقت نامه به تکلیف مقرر خود عمل نکند ضمانت اجرای نقض مواد موافقت نامه چیست؟

۳- ارسال نیابت قضایی برای کشورهای که با ایشان موافقت نامه همکاری تنظیم نشده است چگونه است؟

۴- در مواردی که بین ایران وکشور خارجی موافقت نامه همکاری وجود نداشته باشد نحوه احراز شرط معامله متقابل چگونه است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

۱- برای اطلاع از نحوه ارسال درخواست نیابت قضایی بین المللی به دستورالعمل راجع به استرداد مجرمین و معاضدت قضایی بین المللی مصوب ۱۲/۳/۱۳۹۲ ریاست محترم قوه قضائیه مراجعه فرمائید.

۲-درصورت وجود قرارداد معاضدت بین دو کشور، معمولاً ضمانت اجرایی جهت نقض مواد موافقت نامه پیش بینی نمی گردد. لکن به نظر می رسد عدم همکاری دو کشور طرف قرارداد جهت اجرای مفاد قرارداد و نقض مواد آن، پیامدی جز ناکارآمدی موافقت نامه موجود بین دو کشور نخواهد داشت.

۳- ارسال نیابت قضایی برای کشورهایی که با آنها موافقت نامه معاضدت قضایی تنظیم نگردیده، در قالب ماده واحده مربوط به تعاون قضایی مصوب ۱۳۰۹ صورت می گیرد و از نظر تشریفات ارسال به مانند سایر نیابت های قضایی بین المللی است.

۴-اساساً اعمال معاضدت قضایی بر اساس شرط معامله متقابل بین دو کشور زمانی محقق می گردد که یکی از دو کشور، همکاری و معاضدت قضایی با کشور طرف مقابل را شروع و اجابت نماید که این همکاری موجب ایجاد زمینه برای معامله متقابل از طرف کشور مقابل درصورت نیاز خواهد گردید.