نظریه شماره 444/94/7 مورخ 1394/02/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۴۴۴/۹۴/۷ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۵۴-۱/۱۲۷-۹۴ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۴/۰۲/۲۰ |
استعلام: در دعوای مطالبه خسارت معنوی (ضرر معنوی)
۱- جزء دعاوی مالی بوده یا غیر مالی ؟
۲- در صورتی که دادگاه دعوا را ثابت تشخیص دهد در مقام استناد قانونی به جه ماده قانونی یا قاعده فقهی و.... بهتر است استناد شود؟
۳- ایا برای تعیین خسارت معنوی ، موضوع باید به کارشناسی ارجاع شود یا با توجه به اوضاع واحوال قضیه دادگاه راسا ّ نوع ومیزان وطریقه وکیفیت جبران آن را تعیین نماید ویا اینکه معیار ومبنای دیگری برای تعیین خسارت معنوی وجود دارد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- دعوای مطالبه ضررو زیان معنوی که خواهان برای جبران آن ، مالی اعم از وجه نقد وغیره را مطالبه نماید، جنبه مالی داشته و هزینه دادرسی باید بر اساس ارزش مال مورد مطالبه پرداخت شود.
۲- اصل ۱۷۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بالصراحه از ضرر و زیان مادی و معنوی ... نام برده است و مطابق ماده ۱۴ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، شاکی میتواند تمام ضرر و زیان مادی و معنوی و... ناشی از جرم را مطالبه نماید و تبصره ۱ این ماده، زیان معنوی را تعریف نموده و بیان داشته که زیان معنوی عبارت از صدمات روحی یا هتک حیثیت و اعتبار شخص و خانوادگی یا اجتماعی است و قوانین دیگری نظیر مواد،۱،۲ ،۹و۱۰ قانون مسئولیت مدنی مصوب ۱۳۷۹ و مواد ۱، ۲، ۸ ،۹، و۱۰ حمایت از مؤلفان، مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸، موادّی از قانون مطبوعات مصوب ۱۳۶۶ و اصلاحات بعدی قانون ثبت اختراعات طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۹ و قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزاری و رایانهای مصوب ۱۳۷۹ را نیز میتوان از مصادیق تذکر به پرداخت خسارت معنوی نام برد.
۳- برای تقویم خسارت مالی زیان معنوی، دادگاه میتواند با اخذ نظر کارشناس اقدام نماید