نظریه شماره 672/96/7 مورخ 1396/03/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۶۷۲/۹۶/۷
شماره پرونده	۶۹-۶۸۱/۱-۴۰۳
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۰۳/۲۲

استعلام: در جرائمی که واجد وصف عمومی است مثل سرقت چنانچه وقوع جرم مثلا با اقرار متهم کشف گردد ولی شاکی شناسایی نشود آیا دادگاه می تواند حکم به محکومیت صادر نماید یا اینکه به لحاظ اینکه شاکی شناسایی نشده امکان محکومیت متهم وجود ندارد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

اقرار طبق ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، یکی از ادله اثبات جرم است و در جرایمی که با اقرار و شهادت قابل اثبات است، از جمله سرقت تعزیری، با توجه به ماده ۱۶۱ همین قانون، شهادت و اقرار موضوعیت دارد؛ مگر اینکه قاضی علم به خلاف آن داشته باشد. بنابراین در فرض استعلام نیز اقرار متهم در صورت احراز و رعایت شرایط مقرر در مواد ۱۶۶، ۱۶۷، ۱۶۸، ۱۶۹ و ۱۷۰ قانون مذکور می تواند دلیل اثبات دعوای کیفری باشد مگر اینکه با علم قاضی در تعارض باشد که در این صورت مطابق قسمت اخیر ماده ۱۷۱ قانون مزبور اقدام می گردد. لکن صدور حکم محکومیت سارق به مجازات موجب حد، با توجه به ماده ۲۶۸ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ منوط به حصول تمام شرایط مندرج در ذیل ماده اخیرالذکر از جمله "شکایت صاحب مال از سارق نزد مرجع قضایی" است. بدیهی است که در صورت وجود مال مسروقه (در فرض استعلام)، دادگاه باید وفق ماده ۱۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ نسبت به آن، تعیین تکلیف نماید. (حسب مورد مجهول المالک یا غائب).