نظریه شماره 7/1400/1434 مورخ 1401/02/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم صدور اجراییه برای حکم الزام به تمکین و تعیین تاریخ آثار نشوز
چکیده نظریه شماره 7/1400/1434 مورخ 1401/02/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم صدور اجراییه برای حکم الزام به تمکین و تعیین تاریخ آثار نشوز: با توجه به اینکه حکم الزام زوجه به تمکین از شوهر خود داخل در بیان عام ماده 4 قانون اجرای احکام مدنی و مطابق با اصل نیاز احکام به صدور اجرائیه است و با لحاظ اینکه حکم تمکین حکمی اجرایی و نه اعلامی محسوب می شود؛ نیاز به صدور اجراییه دارد. به علاوه، تاریخ تقدیم دادخواستِ الزام به تمکین نشانگر نشوز و عدم استحقاق زوجه بر نفقه است مگر آنکه دادگاه در حکم خود تاریخ عدم تمکین (نشوز) را معین کرده باشد.
 | |
| شماره نظریه | ۷/۱۴۰۰/۱۴۳۴ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۱۴۰۰-۹/۱-۱۴۳۴ ح |
| تاریخ نظریه | ۱۴۰۱/۰۲/۱۷ |
| موضوع نظریه | حقوق خانواده |
| محور نظریه | حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یکدیگر |
استعلام
نظر به مرتبط بودن دعاوی مطالبه نفقه و الزام به تمکین اولاً؛در دعوی الزام به تمکین نیاز به صدور اجراییه می باشد یا خیر؟ ثانیاً: در صورتی که نیاز به صدور اجراییه برای الزام به تمکین باشد، زن از تاریخ صدور اجراییه مستحق نفقه می باشد یا از تاریخ صدور رای قطعی الزام به تمکین مستحق نفقه نمی باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
اولاً، با توجه به ماده ۳ آیین نامه نحوه اجرای احکام و تصمیمات دادگاه خانواده مصوب ۱۲/۱/۱۳۵۴ که اجرای سایر احکام (غیر از مورد ماده ۲ این آیین نامه) و تصمیمات دادگاه خانواده را به ترتیب مقرر در اجرای احکام مدنی دانسته است و با عنایت به عموم و اطلاق ماده ۴ قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶ که اصل را بر اجرای حکم با صدور اجراییه دانسته است؛ مگر آن که در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد و با عنایت به این که صدور حکم بر الزام زوجه به تمکین عام از جمله استثنائات مندرج در ذیل این ماده (اعلامی بودن حکم و یا اجرای حکم توسط سازمان ها و مؤسسات دولتی غیر طرف دعوا) نیست؛ این حکم که متضمن اقدام از سوی زوجه است از نوع اجرایی است و نه اعلامی.
ثانیاً، از آن جایی که صدور حکم مبنی بر الزام به تمکین، مستلزم آن است که دادگاه عدم تمکین (نشوز) را احراز کند، دادگاه در رأی خود باید ضمن تصریح بر احراز نشوز و درج تاریخ آن، حکم بر الزام زوجه به تمکین را صادر کند، لذا عدم استحقاق زوجه نسبت به نفقه از تاریخی است که دادگاه نشوز وی را احراز کرده است و پس از ابلاغ رأی مبنی بر الزام به تمکین، چنانچه پیش از صدور اجراییه و یا پس از آن نسبت به تمکین اقدام نکند، آثار نشوز نسبت به وی مرتفع نخواهد شد.
ثالثا، چنانچه دادگاه در حکم خود تاریخ عدم تمکین(نشوز) را معین نکرده باشد، مفروض آن است که از تاریخ تقدیم دادخواست، نشوز زوجه آغاز شده است؛ بنابراین تاریخ فوق، زمان عدم استحقاق زوجه بر نفقه است و تا زمانی که تمکین نکند، آثار نشوز نسبت به وی مرتفع نخواهد شد.
مواد مرتبط
- ماده 1107 قانون مدنی
- ماده 1108 قانون مدنی
- ماده 1111 قانون مدنی
- ماده 4 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356
- ماده 3 آیین نامه نحوه اجرای احکام و تصمیمات دادگاه خانواده مصوب 1354/1/12
- ماده 2 آیین نامه نحوه اجرای احکام و تصمیمات دادگاه خانواده مصوب 1354/1/12