نظریه شماره 7/1400/1534 مورخ 1401/04/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۷/۱۴۰۰/۱۵۳۴ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۱۴۰۰-۷۶-۱۵۳۴ ح |
| تاریخ نظریه | ۱۴۰۱/۰۴/۱۵ |
استعلام: در صورتی که در زمان حیات مورث، یکی از وراث یک قطعه ملک را به عنوان حصه خود از ترکه دریافت و به موجب سند عادی اقرار کرده باشد که ملک مذکور را به عنوان سهم الارث دریافت کرده و حقی بر ماترک ندارد، آیا پس از فوت مورث، ارائه سند مذکور توسط یکی دیگر از وراث در دعوای تقسیم ترکه به دادگاه واجد آثار حقوقی است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
اولا، با توجه به آمره بودن قواعد ارث و تحقق ارث به موت حقیقی یا فرضی و استقرار مالکیت ورثه نسبت به ترکه پس از ادای حقوق و دیون متعلق به ترکه (از جمله موضوع مواد ۸۶۷، ۸۶۸ و ۸۷۰ قانون مدنی و ماده ۲۲۵ قانون امور حسبی مصوب ۱۳۱۹) و به جهت عدم تحقق عنوان ترکه بر دارایی زمان حیات فرد، دریافت حصه توسط یکی از وراث احتمالی به عنوان سهم الارث و اسقاط حق بعدی وی بر سهم الارث فاقد اثر حقوقی است.
ثانیا، در فرض سؤال احراز صحت توافق و تفسیر آن بر عهده مرجع رسیدگی کننده است و در هر حال چنانچه احراز شود توافق یاد شده فاقد اثر حقوقی است، مطالبه سهم الارث از سوی متعهد فرض سؤال با منع قانونی مواجه نیست؛ هر چند حسب مورد عین، مثل و یا قیمت مالی که این فرد در زمان حیات مورث به عنوان سهم الارث گرفته است، جزو دارایی های حین فوت مورث تلقی و سهم الارث وراث بر این مبنا محاسبه می شود.