نظریه شماره 7/1400/1654 مورخ 1400/12/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۰/۱۶۵۴
شماره پرونده	۱۴۰۰-۲۶-۱۶۵۴ ح
تاریخ نظریه	۱۴۰۰/۱۲/۲۱

استعلام: آیا نسبت به محکوم علیه کمتر از هیجده سال تمام، می توان ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴ را اعمال و وی را بابت رد مال یا پرداخت دیه بازداشت کرد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

چنانچه رأی دادگاه با احراز ارتکاب بزه از ناحیه فرد بالغ دارای کمتر از هیجده سال سن، متضمن محکومیت مالی (دیه- رد مال) باشد، از آن جا که اجرای آن با مداخله این فرد در اموال و حقوق مالی وی ملازمه دارد و طبق رأی وحدت رویه شماره ۳۰ مورخ ۳/۱۰/۱۳۶۴ هیأت عمومی دیوان عالی کشور و نیز تبصره ۲ ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی، رسیدن به سن بلوغ برای دخل و تصرف در اموال کافی نبوده، بلکه رشد شخص باید در محکمه احراز شود؛ لذا در فرض سؤال در صورتی که رشد محکوم علیه دارای کمتر از هیجده سال در دادگاه صالح احراز نشده باشد، پرداخت محکو م به (دیه یا رد مال) باید توسط ولی یا قیم محکوم علیه (فرد غیر رشید) از مال وی صورت پذیرد. ضمنا مفاد ماده ۱۲۱۶ قانون مدنی و ماده ۴۱۶ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ مؤید نظر فوق است؛ بنابراین از آن جا که شخص غیر رشید از مداخله در امور مالی خود ممنوع است و فاقد اهلیت قانونی برای پرداخت محکوم به است، ممتنع از پرداخت محسوب نمی شود و بازداشت وی به استناد ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴ فاقد موجب قانونی است.