نظریه شماره 7/1400/541 مورخ 1400/06/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره چرای غیر مجاز دام در جنگلها
 | |
| شماره نظریه | ۷/۱۴۰۰/۵۴۱ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۱۴۰۰-۸۴-۵۴۱ ک |
| تاریخ نظریه | ۱۴۰۰/۰۶/۰۸ |
| موضوع نظریه | حقوق جزای عمومی |
| محور نظریه | جرم و مجازات |
چکیده نظریه شماره 7/1400/541 مورخ 1400/06/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره چرای غیر مجاز دام در جنگلها: با توجه به قوانین در این زمینه چرای غیرمجاز دام در جنگل ها به طور صریح یا ضمنی جرم انگاری نشده است و لذا ضمانت اجرای کیفری در خصوص چرای غیر مجاز دام در جنگل های سوخته و منابع ملی که بی رویه بهره برداری و مخروبه شده و نیز ناظر به چرانیدن غیر مجاز بز در جنگل ها و مراتع می باشد، پیش بینی نشده است و فاقد ضمانت اجرای کیفری می‌باشد مگر اینکه رفتار دیگری انجام گردد که این رفتار در قانون جرم انگاری شده و قابل تعقیب کیفری باشد.
استعلام
با توجه به تعاریف ارائه شده از جنگل،مرتع، بیشه طبیعی، اراضی جنگلی و ... در ماده یک از قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع مصوب ۱۳۴۶ با اصلاحات بعدی، با توجه به ماده ۴۳ از قانون مرقوم که صرفا چرانیدن دام در مناطق قرق را ممنوع اعلام کرده،اما مجازات قانونی تعیین نکرده است با توجه به این که عنصر قانونی ممنوعیت چرانیدن دام در جنگل ها و مراتع موضوع ماده ۴۴ از قانون مرقوم صرفا مختص بز می باشد و مجازات مندرج در ماده ۴۴ مکرر از قانون مرقوم اصلاحی ۱۳۴۸/۱/۲۰ در مورد چرانیدن دام در منابع ملی صرفا ضبط دام افرادی است که بدون داشتن پروانه مبادرت به چرای دام می کنند که این مجازات هم طبق نظریه شورای محترم نگهبان به شماره ۸۶۵۷ تاریخ ۱۳۶۶/۶/۱۴ غیر شرعی تشخیص داده شده است؛ با توجه به این که طبق ماده۵۰ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع اصلاحی ۱۳۹۶/۸/۱۴ چرای دام در جنگل های سوخته و منابع ملی مخروبه و توده های جنگلی مذکور در تبصره ۲ ماده ۲ از قانون ملی شدن جنگل ها جرم انگاری شده است، اما اکثر قریب به اتفاق جنگل ها واقع در استان گلستان خارج از تعریف جنگل سوخته و منابع طبیعی مخروبه و به توده های جنگلی محاط در زمین زراعی است؛ با توجه به این که در تبصره یک ماده ۴۷ از قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت هر چند تعلیف دام در جنگل ها را مستلزم اخذ پروانه چرا دانسته است، ولی مجازات قانونی برای عمل تعلیف غیر مجاز دام در جنگل تعیین نشده است با توجه به این که در تبصره ۲ از ماده ۴۷ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت صرفا چرای دام در مراتع بدون داشتن پروانه جرم انگاری شده است ولی در مورد تعلیف دام از نوع گاو وگوسفند در جنگل حکمی بیان نشده است ۱- آیا تعلیف غیر مجاز دام از نوع گوسفند و گاو در جنگل( نه در جنگل های سوخته و مخروبه و جنگل های محصور در زمین های زراعی و نه در مراتع) وصف کیفری دارد؟
۲- آیا تعلیف غیر مجاز دام از نوع گوسفند و گاو در جنگل مشمول عنوان مجرمانه تخریب منابع طبیعی و ملی موضوع ماده ۶۹۰ قانون تعزیرات می شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
هرچند به موجب تبصره یک ماده ۴۷ (اصلاحی ۱۳۸۷) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت تعلیف دام در جنگل ها و مراتع و آبخیزها مستلزم اخذ پروانه چرا می باشد ... ، ولی ضمانت اجرای کیفری در خصوص این رفتار به استثنای موارد پیش بینی شده در مواد ۵۰ و ۴۴ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع که به ترتیب ناظر به چرای غیر مجاز دام در جنگل های سوخته و منابع ملی که بی رویه بهره برداری و مخروبه شده و نیز ناظر به چرانیدن غیر مجاز بز در جنگل ها و مراتع می باشد، پیش بینی نشده است و طبق تبصره ۲ ماده ۴۷ قانون صدرالذکر نیز چرای دام بدون پروانه یا مازاد بر ظرفیت تعیین شده در پروانه در مراتع (اعم از مشجر و غیر مشجر) جرم محسوب می شود و اشاره به چرای غیر مجاز دام در جنگل ها نشده است و با توجه به تعریف اصطلاحات جنگل و مراتع طبق بندهای ۶ و ۷ ماده یک قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع، نمی توان مقررات تبصره ۲ ماده ۴۷ را به چرای غیر مجاز دام در جنگل ها تسری داد و مرتکبان آن را تعقیب کیفری کرد. در نتیجه می توان گفت به جز موارد پیش بینی شده در مواد ۴۴ و ۵۰ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع، چرای غیر مجاز دام در جنگل ها به طور صریح یا ضمنی جرم انگاری نشده است؛ البته چنانچه عمل مرتکب در فرض سؤال موجب تخریب جنگل ها شود، مطابق ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵، موضوع قابل تعقیب کیفری است.
مواد مرتبط
- ماده یک از قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع مصوب ۱۳۴۶ با اصلاحات بعدی
- ماده ۴۳ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع
- ماده ۴۴ مکرر قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع
- ماده ۵۰ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع
- ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)