نظریه شماره 7/1400/656 مورخ 1400/07/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۰/۶۵۶
شماره پرونده	۱۴۰۰-۷۵-۶۵۶ ع
تاریخ نظریه	۱۴۰۰/۰۷/۱۱

استعلام: چنانچه پیمانکار مازاد بر سقف ۲۵ درصد پیمان موضوع ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان، کار انجام داده باشد بدون آن که قرارداد الحاقی بین پیمانکار و کارفرما منعقد شده باشد و پیمانکار مدعی باشد که مسؤول مستقیم واحد مربوطه دستور اجرای کار را صادر و کارفرما از ادامه کار جلوگیری نکرده است، آیا پیمانکار مستحق مبالغ کارکرد مازاد بر سقف ۲۵ درصد پیمان است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، مبنای حقوقی آن چیست؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

اولا، در شرایط عمومی پیمان فرایند تغییر مقادیر کار پیش بینی شده است و به موجب بند الف ماده ۲۹ هرگونه تغییر در مقادیر کار مستلزم محاسبه تغییر مقادیر به وسیله مهندس مشاور و تصویب کارفرما است و پس از سپری شدن این روند، پیمانکار موظف است با دریافت ابلاغ تغییر مقادیر کار، عملیات مربوط به پروژه را انجام دهد؛ مشروط بر آن که مبلغ ناشی از تغییر مقادیر کار، از حدود مقرر در این بند بیشتر نشود.

ثانیا، وفق ذیل بند الف یادشده جمع مبلغ مربوط به افزایش مقادیر نباید از بیست و پنج درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود؛ چنین حکمی آمره بوده و با هدف جلوگیری از تحمیل بار مالی بیشتر بر عهده دستگاه اجرایی و فراتر از اعتبار پیش بینی شده برای طرح عمرانی مقرر شده و توافق خلاف آن و درج چنین شرطی در قالب شرایط اختصاصی پیمان نیز فاقد وجاهت است.

ثالثا، صرف نظر از مراتب یادشده و نیز صرف نظر از آن که در فرض سؤال مراحل مقرر در بند الف ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان طی نشده است، احراز استحقاق و یا عدم استحقاق پیمانکار نسبت به کار مازاد انجام شده، امری موضوعی است که بر عهده مقام قضایی رسیدگی کننده است.