نظریه شماره 7/1401/443 مورخ 1401/06/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۱/۴۴۳
شماره پرونده	۱۴۰۱-۱۶۸-۴۴۳ ک
تاریخ نظریه	۱۴۰۱/۰۶/۲۸

استعلام: آیا معرفی مصدومان بابت صدمات ناشی از وقوع جرایم عمدی یا غیر عمدی توسط دادستان به پزشکی قانونی، بدون تنظیم شکایت و تشکیل پرونده قضایی یا بدون تشکیل پرونده در دادسرایی که به آن مراجعه شده است، دارای محدودیت قانونی است؟ به عنوان مثال، می توان فروض زیر را مطرح کرد:

الف- دادگاه بخش دارای فاصله تقریبی سی تا چهل کیلومتری با حوزه قضایی دادگستری شهرستان و فاقد پزشکی قانونی است و بعضا افرادی که در شهرستان سکونت دارند، در حوزه دادگاه بخش دارای باغات و املاکی هستند که به جهت بروز اختلاف و وقوع منازعه، این افراد پس از تنظیم شکواییه خطاب به دادگاه بخش، در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی حوزه قضایی بخش، صرفا جهت معرفی به پزشکی قانونی و مراجعه فوری به پزشک قانونی و عدم تحمیل بعد مسافت به دادسرای شهرستان مراجعه می کنند و پس از اخذ نظریه پزشکی قانونی جهت پیگیری شکایت ارسالی به دادگاه بخش مراجعه می کنند.

ب- افراد مصدوم از نزاع بویژه در نزاع های خانوادگی صرفا با مراجعه به دادستانی بدون تنظیم شکواییه درخواست معرفی به پزشکی قانونی دارند تا در صورت تکرار ضرب و جرح و یا استمرار رفتار نامناسب در آینده شکایت کنند.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

الف) به موجب ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری رسیدگی به جرم به عهده مرجع قضایی محل وقوع آن است. از سوی دیگر به موجب ماده ۱۱۶ همان قانون چنانچه جرم در حوزه قضایی دیگری غیر از حوزه قضایی محل وقوع جرم، کشف یا متهم در آن حوزه دستگیر شود یا مقیم باشد شروع به تعقیب بلامانع است؛ بنابراین در فرض سؤال چنانچه در حوزه بخش طرح شکایت شده یا به هر علت تعقیب آغاز گردیده موجبی جهت مداخله دادسرای شهرستان وجود ندارد؛ اما اگر شاکی ابتدائا به دادسرای شهرستان مراجعه کند در اجرای بند ب ماده ۱۱۶ و ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری تحقیقات و اقدامات مقتضی صورت می گیرد و نتیجه با صدور قرار عدم صلاحیت به مرجع صالح ارسال می گردد. در غیر این موارد موجب قانونی برای مداخله دادسرای شهرستان مورد نظر وجود ندارد.

ب) با توجه به ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی کیفری و لحاظ مواد ۹۰ و ۶۴ این قانون، چنانچه جرم موضوع این بند از پرسش از جمله جرایم قابل گذشت باشد معرفی بزه دیده (مصدوم) به پزشکی قانونی نیازمند طرح شکایت از سوی وی می باشد. قابل ذکر است در صورتی که متقاضی قصد شکایت نداشته باشد می تواند با مراجعه به شورای حل اختلاف (محل) نسبت به تأمین دلیل اقدام کند.