نظریه شماره 7/1401/851 مورخ 1401/11/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۱/۸۵۱
شماره پرونده	۱۴۰۱-۱۲۷-۸۵۱ ح
تاریخ نظریه	۱۴۰۱/۱۱/۰۹

استعلام: در صورتی که خوانده دفاع های شکلی متعدد داشته باشد؛ برای مثال در خصوص خواهان ایرادهای سمت، اهلیت و ذی نفعی و یا نسبت به خواسته ایرادهای عدم رعایت خواسته مقدماتی و نامشروع بودن خواسته را مطرح کند، آیا دادگاه در صورت قبول آن ها باید به صورت طولی توجه کند و یا عرضی؟ آیا ایرادات شکلی مربوط به خواهان بر ایرادات مربوط به خواسته، مقدم است و دادگاه باید قرار رد دعوا به جهت ذی نفع بودن صادر کند و یا این که به استناد همه ایرادات و با نگاه عرضی به آن ها اتخاذ تصمیم نماید؟ با توجه به سکوت قانون در این خصوص، تکلیف قاضی تجمیع ایرادات و اتخاذ تصمیم واحد است و یا آن که باید به نحو ترتب در خصوص آن ها اتخاذ تصمیم کند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

در فرض طرح ایرادات متعدد، رسیدگی به ایراد صلاحیت شخصی دادرس و متعاقب آن صلاحیت ذاتی دادگاه و سپس صلاحیت محلی به ترتیب نسبت به همدیگر و نسبت به دیگر ایرادها مقدم است؛ اما رسیدگی به دیگر ایرادها ترتبی نسبت به همدیگر ندارد؛ مگر آن که احراز یک ایراد مترتب بر رسیدگی به ایراد دیگری باشد و در هر حال دادگاه باید نسبت به تمامی ایرادهای اخیرالذکر به صورت تجمیعی و یک جا اظهار نظر کند.