نظریه شماره 7/1401/883 مورخ 1402/01/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۱/۸۸۳
شماره پرونده	۱۴۰۱-۱۲۷-۸۸۳ ح
تاریخ نظریه	۱۴۰۲/۰۱/۱۵

استعلام: در صورتی که الف ملکی را از ب خریداری نماید که وی نیز از ج خریده باشد، در فرض مستحق للغیر بودن مبیع، آیا در دعوای الف علیه ب به خواسته اعلام بطلان معامله و پرداخت ثمن و غرامات وارده، ب می تواند برای این که خود برائت ذمه حاصل نماید، دادخواست جلب ثالث ج را تقدیم کند؟ آیا الف می تواند مستقیما به خواسته اعلامی علیه ج طرح دعوا نماید؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

در فرض سؤال که معامله منعقده به سبب مستحق للغیر بودن مبیع باطل است، در دعوای آخرین خریدار به طرفیت ید ماقبل به خواسته اعلام بطلان معامله و استرداد ثمن و مطالبه غرامات وارده (در اجرای ماده ۳۹۱ قانون مدنی و آراء وحدت رویه شماره ۷۳۳ مورخ ۱۵/۷/۱۳۹۳ و ۸۱۱ مورخ ۱/۴/۱۴۰۰ هیأت عمومی دیوان عالی کشور) که خوانده نیز دعوای جلب ثالث به طرفیت ید قبلی خود را مطرح کرده است، چنانچه مقصود خوانده از طرح دعوای جلب ثالث، محکومیت مجلوب ثالث به استرداد ثمن و پرداخت غرامات وارده به خواهان دعوای اصلی باشد، این دعوا مسموع نیست؛ زیرا این دعوا صرفا از سوی آخرین خریدار علیه ید قبلی و بلاواسطه قابل استماع است و آخرین خریدار از ناحیه ید بلاواسطه خود مغرور شده و ثمن را به این ید پرداخت کرده است و قواعد حاکم بر ضمانات و مسؤولیت ناشی از بطلان معامله، موجبی برای مراجعه مستقیم آخرین خریدار به ایادی با واسطه قبلی نمی باشد.