نظریه شماره 7/1402/364 مورخ 1402/09/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره موعد پاسخ نسبت به استعلام ها توسط سازمان محیط زیست

شماره نظریه	۷/۱۴۰۲/۳۶۴
شماره پرونده	۱۴۰۲-۲۰۳-۳۶۴ع
تاریخ نظریه	۱۴۰۲/۰۹/۱۵
موضوع نظریه	قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
محور نظریه	سازمان محیط زیست

چکیده نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۳۶۴ مورخ ۱۴۰۲/۰۹/۱۵ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره موعد پاسخ نسبت به استعلام ها توسط سازمان محیط زیست: قانونگذار در بند غ ماده ۳۸ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، سازمان حفاظت محیط زیست را مکلف به ارائه پاسخ نسبت به استعلام های مربوط به طرح های عمرانی دولتی و طرح های اقتصادی سرمایه گذاران در ظرف مدت دو ماه نموده است و در هر صورت سازمان مزبور مکلف است نفیا یا اثباتا در موعد قانونی پاسخ خود را اعلام نماید و در این بند از ماده یادشده، عدم ارائه پاسخ منجز در مهلت به منزله تأیید سازمان مزبور محسوب شده است و لذا تقاضای تمدید مهلت از سوی سازمان حفاظت محیط زیست یا اعلام مخالفت با طرح پس از سپری شدن مدت مزبور فاقد وجاهت قانونی و مؤثر در مقام نمی باشد.

استعلام

به موجب ماده ۳۸ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵ دولت موظف است اقدامات زیر را جهت حفاظت از محیط زیست به عمل آورد: الف - نظارت بر ارزیابی راهبردی محیط زیست (SEA) در سیاست ها و برنامه های توسعه ای و ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) طرح های بزرگ کلیه دستگاه های اجرایی و بخش های خصوصی و تعاونی، نهادهای عمومی غیر دولتی در پهنه سرزمینی از جمله مناطق آزاد تجاری و صنعتی بر اساس شاخص ها، ضوابط و معیارهای پایداری محیط زیست ... غ - سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است نسبت به پاسخ استعلام های مربوط به طرح های عمرانی دولتی و طرح های اقتصادی سرمایه گذاران حداکثر ظرف مدت دو ماه اقدام نماید و در صورت رد گزارشها و درخواست های مذکور دلایل را کتبا به صورت شفاف مطابق قوانین و ضوابط فنی مربوطه به ذی نفعان اعلام کند. عدم پاسخ سازمان حفاظت محیط زیست در مهلت مقرر، به منزله تأیید می باشد.

بر اساس بند غ ماده ۳۸ قانون یادشده، پاسخ سازمان حفاظت محیط زیست در مقابل استعلام ها یا درخواست مجری طرح سرمایه گذاری در قالب چند فرض متصور است: نخست، سازمان ظرف دو ماه به صورت قطعی با اجرای طرح مخالفت می کند و گزارش و درخواست را به صورت شفاف رد می کند؛ دوم، سازمان ظرف مهلت دو ماه با اجرای طرح موافقت می کند؛ سوم، سازمان ظرف دو ماه از تاریخ استعلام یا درخواست هیچ پاسخی نمی دهد که به حکم ذیل ماده به منزله تأیید طرح می باشد و چهارم سازمان ظرف دو ماه پاسخ استعلام یا درخواست مجری را می دهد؛ اما پاسخ بر تأیید طرح یا مخالفت صریح با آن دلالت ندارد؛ بلکه سازمان اعلام می کند موضوع مستلزم بررسی بیشتر، ارائه گزارشات دیگر، ارائه ادله و غیره است؛ در این صورت سازمان موضوع را بررسی می کند و اظهار نظر روشن در خصوص تأیید یا رد طرح بیش از دو ماه به طول می انجامد و پس از این مدت نظر خود را دایر بر تأیید یا رد گزارش اعلام می نماید.

با عنایت به فرض چهارم پیش گفته، خواهشمند است اعلام فرمایید:

آیا حکم بند غ ماده ۳۸ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵ مبنی بر اینکه در صورت رد گزارش ها و درخواست های مذکور دلایل را کتبا به صورت شفاف و مطابق قوانین و ضوابط فنی مربوطه به ذی نفعان اعلام کند ، محدود به مهلت دو ماه است؟ و چنانچه سازمان مذکور مخالف طرح باشد، آیا مکلف است ظرف دو ماه مراتب رد گزارش و درخواست را اعلام کند؟ همچنین عبارت عدم پاسخ سازمان در مهلت مقرر به منزله تأیید می باشد ، شامل هر نوع پاسخ از جمله پاسخ سازمان مبنی بر رد و مخالفت نیز می باشد و چنانچه سازمان ظرف دو ماه پاسخ منفی خود را اعلام نکند، آیا به منزله تأیید می باشد؟ به عبارت دیگر، چنانچه اظهارنظر سازمان حفاظت محیط زیست مستلزم بررسی بیشتر موضوع باشد، آیا پس از سپری شدن دو ماه سازمان می تواند مخالفت خود را با طرح اعلام کند و یا آنکه در هر صورت پس از سپری شدن مدت یادشده، چنانچه سازمان مخالفت خود را اعلام نکند، به معنای تأیید طرح بوده و مخالفت آن سازمان پس از مهلت فاقد اعتبار است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

قانونگذار در بند غ ماده ۳۸ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵، سازمان حفاظت محیط زیست را مکلف به ارائه پاسخ نسبت به استعلام های مربوط به طرح های عمرانی دولتی و طرح های اقتصادی سرمایه گذاران در ظرف مدت دو ماه نموده است و در هر صورت سازمان مزبور مکلف است نفیا یا اثباتا در موعد قانونی پاسخ خود را اعلام نماید و در این بند از ماده یادشده، عدم ارائه پاسخ منجز در مهلت به منزله تأیید سازمان مزبور محسوب شده است و لذا تقاضای تمدید مهلت از سوی سازمان حفاظت محیط زیست یا اعلام مخالفت با طرح پس از سپری شدن مدت مزبور فاقد وجاهت قانونی و مؤثر در مقام نمی باشد.

مواد مرتبط

• ماده ۳۸ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

جستارهای وابسته

• محیط زیست
• ذی نفعان