نظریه شماره 7/1402/756 مورخ 1402/12/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۲/۷۵۶
شماره پرونده	۱۴۰۲-۱۲۷-۷۵۶ع
تاریخ نظریه	۱۴۰۲/۱۲/۰۹

نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۷۵۶ مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۰۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: استعلام: چنانچه دادگاه در طلاق به درخواست زوجه به سبب عسر و حرج وی، اتخاذ تصمیم نموده باشد؛ آیا با طرح مجدد دعوا از سوی زوجه؛ بنا به جهاتی مانند عدم ثبت واقعه طلاق و یا صدور حکم قبلی بر بطلان دعوای طلاق، از موجبات رد دادرس یا قاضی مشاور دادگاه، به استناد بند د ماده ۹۱ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

دادگاه برای احراز عدم سازش زوجین یا عسر و حرج زوجه، وضعیت موجود در زمان رسیدگی را ارزیابی می کند و در صورت احراز شرایط حسب مورد، گواهی عدم امکان سازش و یا حکم طلاق صادر می کند؛ بنابراین، بقای شرایط در زمان اتخاذ تصمیم ملاک عمل دادگاه است و اینکه دادرس امور و شرایطی را در یک برهه زمانی احراز و بر مبنای آن حسب مورد گواهی عدم امکان سازش و یا حکم الزام زوج به طلاق زوجه را صادر کند، مانع از آن نیست تا همان امور و شرایط را برای برهه زمانی دیگری مورد رسیدگی و ارزیابی قرار دهد و با لحاظ وضع موجود، حسب مورد در خصوص عدم امکان سازش زوجین یا عسر و حرج زوجه تصمیم مقتضی را اتخاذ نماید و چنین فرضی از شمول بند د ماده ۹۱ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ خارج است. بر این اساس، در فرض سؤال که در دعوای طلاق به درخواست زوجه به رغم صدور حکم طلاق زوجه صیغه طلاق را جاری و ثبت نکرده است و یا دعوای وی دایر بر طلاق به ادعای عسر و حرج زوجه رد شده است، دعوای بعدی زوجه مبنی بر طلاق و ارجاع به همان دادگاه صادرکننده حکم طلاق با منع قانونی مواجه نیست.