نظریه شماره 7/96/2291 مورخ 1396/09/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۹۶/۲۲۹۱
شماره پرونده	۱۷۵۰-۱/۱۸۶-۹۶
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۰۹/۲۶

استعلام: در یک پرونده عاقله طفلی به دیه محکوم شده است مالی از عاقله پیدا نشده است آیا می توان عاقله را به خاطر دیه طفل تا اثبات اعسار یا پرداخت محکوم به بازداشت کرد یا نمی توان عاقله را بازداشت کرد.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مسئولیت عاقله به پرداخت دیه، ناشی از قانون و یک حکم تکلیفی است، نه ناشی از جرم یا مسئولیت جزایی؛ بنابراین مجوزی برای جلب و بازداشت عاقله قانونا وجود ندارد. اگر عاقله متمکن باشد، می توان دیه را از اموال وی استیفاء نمود؛ در غیر این صورت طبق ماده ۴۷۰ قانون مجازات اسلامی، دیه توسط مرتکب و در صورت عدم تمکن، از بیت المال پرداخت می شود. ضمنا عدم تمکن عاقله باید در دادگاه صادرکننده حکم مربوطه به اثبات برسد و قاضی اجرای احکام مطابق تصمیم دادگاه عمل نماید. ماده ۸۵ قانون آئین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ نیز مؤید این نظر است.