نظریه شماره 7/96/3206 مورخ 1396/12/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۹۶/۳۲۰۶
شماره پرونده	۱۸۹۵-۲۳۳-۹۶
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۱۲/۲۷

استعلام: با توجه به بند ت ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ که یکی از شرایط آزادی مشروط را اینگونه مقرر داشته که محکوم بیش از آن از ازادی مشروط استفاده نکرده است

۱- محکومین قبل از حاکمیت این قانون درخصوص آزادی مشروط مشمول این قانون می باشند

۲- زمان استفاده از آزادی مشروط به محض اجرای این قانون می باشد یا به گذشته نیز تسری دارد در صورتیکه قانون مذکور مطابق سوال بند یک به محکومین قبل از حاکمیت این قانون برگردد

۳- اگر کسی سابقا از آزادی مشروط استفاده نماید ولی بلحاظ گذشت زمان فاقد آثار و محکومیت از حقوق اجتماعی باشد در این صورت باز هم در اعطای آزادی مشروط مانع وجود دارد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

۱ و ۲-شرایطی که برای اعطای آزادی مشروط به محکومین به حبس در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ آمده است، به محکومیت های قبل از لازم الاجرا شدن این قانون نیز قابل تسری است؛ زیرا با نسخ قانون سابق نمی توان بر اساس قانون منسوخه عمل نمود و آزادی مشروط که جنبه ارفاقی و تشویقی دارد، فرض این است که مقنن با رعایت مصالح اجتماعی، سیاست کیفری مناسب تری در ماده مذکور اتخاذ کرده است، لذا نمی توان به اعتبار اینکه حکم محکومیت قبل از اجرای قانون مذکور صادر شده، محکوم علیه را از چنین نهادی که به نفع اوست محروم کرد و از زمان صدور حکم آزادی مشروط ، محکوم علیه به طور مشروط آزاد می گردد، یعنی حکم آزادی مشروط به مرحله اجراء در می آید.

۳- بند ت ماده ۵۵۸ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ مبنی بر اینکه ... محکوم پیش از آن از آزادی مشروط استفاده نکرده باشد مطلق است و هدف آن است که هر محکوم به حبسی فقط یک بار بتواند از آزادی مشروط استفاده کند، خواه قبل از قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ یا بعد از این قانون، از آزادی مشروط استفاده کرده باشد و گذر زمان هم این شرط را زایل نمی کند و نیل به اعاده حیثیت که در فرض سؤال آمده، ارتباطی به برخورداری محکوم علیه از آزادی مشروط ندارد.