نظریه شماره 7/97/1144 مورخ 1397/12/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۷/۱۱۴۴ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۶-۱۸۶/۱-۲۱۰۵ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۷/۱۲/۲۱ |
استعلام: هر یک از موضوعات ذیل الذکر در بحث سرقت مشمول ماده ۶۶۱ قانون تعزیرات می گردد یا ماده ۶۶۵ از همان قانون ؟و یا اینکه مشمول عناوین اتهامی دیگر نظیر کلاهبرداری؟ چنانچه مشمول ماده ۶۶۵ نشوند پس این ماده چه مصداقی می تواند داشته باشد؟
سارق در ظاهر مقداری میوه خریداری می کند فروشنده نیز قبل از دریافت ثمن به درخواست وی میوه ها را در صندوق عقب خودروی سارق می گذارد و سارق راننده به بهانه آوردن پول از داخل خودرو سوار خودرو می شود و به اصلاح گاز ماشین را می گیرد و متواری می شود
راننده ای پس از پر کردن باک بنزین با اذن متصدی پمپ بنزین به بهانه آوردن کارت بانکی از داشبورد ماشین سوار ماشین شده و بدون پرداخت پول عامدانه از جایگاه متواری می شود
خانمی با مراجعه به فروشگاه لباس ، لباس گرانبهایی را می پسندد و با اذن فروشنده آن لباس را می پوشد و سپس با طرح بهانه ای فرضا به بهانه اینکه شوهرش را صدا بزند با اذن فروشنده برای یک لحظه از فروشگاه خارج می شود ولیکن فورا متواری می گردد و عملا لباس را به سرقت می برد
متهم به عنوان خرید طلا وارد طلافروشی می شود و بابت چهار حلقه النگو به توافق می رسند و لفضا معامله صورت می گیرد سپس متهم النگوها را داخل یک لفافه یا بسته از فروشنده گرفته و داخل کیف خود می گذارد در حالیکه کیف بر روی ویترین داخل مغازه و در مقابل هر دو نفر بوده است قبل از آنکه فروشنده مبادرت به نوشتن فاکتور کند متهم با برنامه ریزی قبلی به دستگاه آب سرد کنی که پشت سر فروشنده بوده اشاره می کند و تقاضای یک لیوان آب می نماید و در لحظه ای که فروشنده به عقب بر می گردد تا اب بیاورد متهم به سرعت و ماهرانه النگوها را از داخل کیف خود برداشته و داخل جیب شلوارش می گذارد به گونه ای که فروشنده متوجه نشود سپس لیوان آب را از فروشنده گرفته و به بهانه آوردن کارت بانکی از خودرو به فروشنده می گوید این کیف اینجا باشد تا من بروم و کارت بیاورم و به این شکل متواری می شود و النگوها را با خود می برد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- هرگاه خارج کردن مال از حیطه تصرف مالک با جلب رضایت وی از طریق متقلبانه باشد، عمل مرتکب کلاهبرداری است؛ ولی اگر خارج کردن مال از حیطه تصرف مالک بدون جلب رضایت مالک و از طریق ربودن مال وی باشد، با توجه به تعریف سرقت در ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، عمل مرتکب عنوان سرقت دارد. بنابراین تمام موارد مذکور در بندهای چهارگانه استعلام مشمول عنوان سرقت است و چون فاقد شرایط سرقت حدی یا سرقت های تعزیری خاص است، مشمول ماده ۶۶۱ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ است. ضمنا خارج کردن مال از تصرف مالک بدون رضایت وی اعم از آن است که با توسل به زور باشد یا با استفاده از ترفندی مانند ترفندهای مذکور در استعلام.
۲- نظر اکثریت- با توجه به عدم ذکر قید پنهانی بودن در تعریف سرقت مذکور در ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، به نظر می رسد مواردی مانند ربودن مال دیگری به طور موقت و با قصد بازگرداندن آن مشمول ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ است و موارد مذکور در سوال از شمول آن خارج است.
نظر اقلیت- با توجه به تعریف سرقت در ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ که "ربودن مال متعلق به غیر" را سرقت دانسته است و قید پنهانی را از تعریف مذکور در قانون سابق حذف کرده است، نمی توان ربودنی را تصور نمود که واجد عنوان سرقت نباشد و لذا با توجه به ماده موصوف و ماده ۲۷۶ قانون صدرالذکر، ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ (تعزیرات) نسخ شده است.